بازار؛ گروه کشاورزی: فندق میوه ای است که توسط درخت فندق تولید می شود و به عنوان ماده اولیه در محصولات مختلفی از جمله دسرها، میان وعده ها و برخی غلات استفاده می شود. این در حالی است که بازار جهانی این محصول باغی روندی رو به رشد دارد و بر اساس گزارش جدید سایت تحقیقی موردور، انتظار می رود تا پایان سال ۲۰۲۵ اندازه بازار فندق به ۱۲.۳ میلیارد دلار برسد همچنین و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ به ۱۶.۸ میلیارد دلار برسد و در طول دوره پیش بینی، با نرخ رشد مرکب سالانه ۶.۴۳ درصد پیش برود.
روندها و بینش های بازار جهانی فندق
نکته قابل تامل اینکه بازار جهانی فندق در درجه اول توسط تولیدکنندگان «شکلات، بیسکویت و کره بادام زمینی» هدایت می شود. این در حالی است که تقاضای رو به رشد، ثبات قیمت را تقویت کرده و رقابت برای فندق های باکیفیت و دارای گواهی را افزایش داده است. به نحوی که ترجیح مصرف کنندگان برای مواد مغذی، فندق را به عنوان یک جزء غذایی دلچسب و کاربردی قرار داده است که منجر به نوآوری در محصولات در دسته های مختلف، از جمله گرانولا و جایگزین های لبنی شده است.
ترکیه، ایتالیا و ایالات متحده، پیشرو در تولید جهانی فندق
در حالی که سالانه بیش از یک میلیون تن تن فندق در سراسر جهان تولید می شود، ترکیه با تولید سالانه ۶۸۴۰۰۰ تن فندق، بزرگترین تولیدکننده فندق در جهان است. همچنین ایتالیا با تولید سالانه ۸۴,۶۷۰ تن در رتبه دوم قرار دارد و ایالات متحده آمریکا با تولید ۷۰۳۱۰ تن فندق در سال، سومین تولیدکننده بزرگ فندق است.
همچنین طبق پایگاه داده آماری فائو (FAOSTAT)، آذربایجان در سال ۲۰۲۳ با تولید ۷۵۴۰۹ تن، چهارمین تولیدکننده بزرگ فندق در جهان بود و شیلی، گرجستان، چین و فرانسه در جایگاه های بعدی تولید قرار دارند.
سازمان فائو: در سال ۲۰۲۳، ایران با تولید ۱۳۶۰۲ تن فندق، نهمین تولیدکننده بزرگ فندق در جهان بود
آمارهای سازمان فائو که مربوط به سال ۲۰۲۳ است نشان می دهد: در سال ۲۰۲۳، ایران با تولید ۱۳۶۰۲ تن فندق، نهمین تولیدکننده بزرگ فندق در جهان بود. بر اساس داده های پایگاه داده آماری فائو (FAOSTAT)، استان گیلان، منطقه اصلی تولید فندق در ایران است که بیش از ۱۷۰۰۰ هکتار باغ را در بر می گیرد و سالانه تقریباً ۲۰۰۰۰ تن فندق تولید می کند. نکته قابل توجه این است که استان گیلان ۸۵٪ از کل تولید فندق کشور را به خود اختصاص داده است.
گزارش می گوید: لهستان نیز دهمین تولید کننده بزرگ فندق در سال ۲۰۲۳ بوده است. این در حالی است که مناطق تولیدکننده فندق با افزایش فشارهای اقلیمی و بیماری مواجه هستند که بر الگوهای تولید تأثیر می گذارند. در اروپا، شیوع عفونت های فوزاریوم، عملکرد محصول را تهدید می‌کند و نیاز به اقدامات ایمنی زیستی بیشتری دارد. تولیدکنندگان آمریکای شمالی همچنان به مدیریت بیماری سوختگی فندق شرقی ادامه می دهند و پروتکل‌های نظارتی دقیق و گونه‌های مقاوم را اجرا می‌کنند. افزایش دمای جهانی با افزایش آلودگی آفلاتوکسین در شرایط گرم و مرطوب، این چالش ها را بدتر می کند که بر استانداردهای ایمنی مواد غذایی و قابلیت‌های صادرات تأثیر می گذارد. لذا تولیدکنندگان از طریق سرمایه گذاری در زیرساخت های ذخیره سازی سرد و توسعه گونه های مقاوم در برابر بیماری، به این چالش ها پاسخ می‌دهند. با این وجود، این سازگاری‌ها، هزینه های عملیاتی را افزایش می‌دهد و بر حاشیه سود و استراتژی های عملیاتی تأثیر می‌گذارد. نکته قابل توجه اینکه به گفته کارشناسان این صنعت در حال تکامل به سمت شیوه های مبتنی بر فناوری بیشتر در مناطق تولید سنتی و نوظهور است.
از نظر جغرافیایی، اروپا با ۶۴ درصد از سهم بازار فندق در سال ۲۰۲۴ پیشتاز بود، در حالی که آسیا و اقیانوسیه با نرخ رشد مرکب سالانه ۶.۲ درصد تا سال ۲۰۳۰ سریع‌ترین رشد را خواهد داشت
داده های این گزارش همچنین بیانگر این است که اروپا با پشتیبانی زیرساخت های پیشرفته فرآوری و تخصص تثبیت شده، ۶۴ درصد از حجم بازار فندق را در سال ۲۰۲۴ در اختیار داشته است. آلمان و ایتالیا واردکنندگان اصلی هستند و از امکانات گسترده برشته کاری و خمیرسازی برای تأمین نیاز شیرینی پزهای منطقه ای استفاده می کنند. همچنین تولیدکنندگان اروپایی از سیستم های لجستیک و کیفیت یکپارچه بهره می برند و گواهینامه های پایداری و مناطق کشت کربن مثبت را در نظر می گیرند. با این وجود کارشناسان معتقدند افزایش تقاضا از سوی خریداران آسیایی، قیمت مغز فندق را افزایش می دهد و بر استراتژی های تدارکات تأثیر می گذارد. ظهور مزارع جدید در رومانی و شیلی ممکن است به تدریج سهم بازار اروپا را علیرغم موقعیت قوی فعلی آن کاهش دهد.
در بخش دیگری از گزارش به بررسی سهم آسیا و اقیانوسیه از بازار این محصول پرداخته شده که می گوید: آسیا و اقیانوسیه با نرخ رشد مرکب سالانه ۶.۲ درصد، به دلیل افزایش درآمدهای قابل تصرف و الگوهای مصرف آگاهانه در حوزه سلامت، در صدر همه مناطق قرار دارد. مصرف کنندگان شهری، به ویژه در شهرهای سطح بالا، تمایل فزاینده ای به محصولات حاوی مغزها، از جمله شکلات، اقلام نانوایی و نوشیدنی های گیاهی نشان می دهند. خرده فروشان در حال گسترش طیف محصولات خود با غلات فندقی و شیرهای طعم دار هستند که باعث افزایش مصرف سرانه مغزها می شود. در حالی که بلوغ باغ های هیبرید داخلی ممکن است نیاز به واردات را کاهش دهد.
آمریکای شمالی؛ صادرکننده نوظهور فندق به بازارهای بین المللی
از سوی دیگر داده های این گزارش می گوید: از دیدگاه قاره ای، آمریکای شمالی، به ویژه در اورگان، از طریق برداشت مکانیزه و ارقام مقاوم در برابر بیماری، از یک وارد کننده خالص به یک صادرکننده نوظهور تبدیل شده است. این منطقه شاهد رشد مصرف داخلی، عمدتاً در لبنیات گیاهی و محصولات کشاورزی صنعتی، و همزمان افزایش حجم صادرات است. کانادا همچنان به عنوان یک خریدار مهم باقی می ماند، اگرچه تقاضای داخلی بر الگوهای بازار تأثیر می گذارد. همزمان، تولیدکنندگان آمریکای جنوبی و اروپای شرقی در حال توسعه باغ های جدید و سیستم های کشاورزی-جنگلی پایدار هستند که به تنوع عرضه جهانی و ایجاد رقابت بیشتر برای تولیدکنندگان سنتی فندق منجر می شود.
