زهرا ترابی؛تحلیل بازار: با فعال شدن مکانیسم ماشه، اقتصاد ایران با محدودیت‌های داخلی و خارجی روبه‌روست. تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی می‌گویند تنها راه تقویت تاب‌آوری اقتصاد، آزادسازی مسیر صادرات و کاهش موانع داخلی است؛ در حالی که راهکارهای بین‌المللی و تحریم‌ها، نقش محدودی در اختیار اقتصاد داخلی دارند.
سجاد غرقی نایب‌رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران در خصوص تاثیرات مکانیسم ماشه بر روی صادارت گفت: واقعیت این است که مدیریت صادرات و واردات، عمدتاً در دست سیاست‌گذاران و فعالان داخلی است. موضوع اصلی آن است که چگونه عرضه و صادرات کنترل و تسهیل می‌شود. در حال حاضر، برخی کالاهای صادراتی با عوارض سنگین مواجه هستند و پیمان‌سپاری ارزی به مانعی برای روان شدن صادرات تبدیل شده است.
مکانیسم ماشه، در حوزه اقتصاد سیاسی و مسائل بین‌المللی، در اختیار فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران داخلی نیست و تنها باید با شرایط واقعی ناشی از تنش‌های سیاسی کنار آمد
پیمان سپاری می تواند تاب آوری اقتصاد را تقویت کرد
وی ادامه داد: حل مسئله پیمان‌سپاری ارزی و کاهش موانع صادرات، مهم‌ترین اقدامی است که می‌تواند تاب‌آوری اقتصاد ایران را تقویت کند. مکانیسم ماشه، در حوزه اقتصاد سیاسی و مسائل بین‌المللی، در اختیار فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران داخلی نیست و تنها باید با شرایط واقعی ناشی از تنش‌های سیاسی کنار آمد. سواثرات تحریم‌ها را نمی‌توان تنها با محدودیت‌های داخلی و سیستم‌های ناکارآمد صادرات جبران کرد؛ بلکه کاهش هزینه‌های عمومی و تسهیل صادرات ضرورت دارد.
سیستم‌ها در حوزه صادرات محدودکننده و غیرانعطاف‌پذیر هستند و مشوقی برای بازگرداندن ارز صادراتی وجود ندارد و عملاً صادرات آزاد انجام نمی‌شود
مسیر اقتصاد باید تغییر کند
غرقی اضافه کرد: در حال حاضر، مشاهده می‌شود که سیستم‌ها در حوزه صادرات محدودکننده و غیرانعطاف‌پذیر هستند و مشوقی برای بازگرداندن ارز صادراتی وجود ندارد و عملاً صادرات آزاد انجام نمی‌شود. در مقابل، در حوزه هزینه‌های دولتی، اراده کافی برای کاهش این بار وجود ندارد. مسیر اقتصادی باید تغییر کند تا تاب‌آوری افزایش یابد.
نایب‌رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران تصریح کرد: واقعیت این است که برای صادرات، مسیرهایی وجود دارد که ولو با هزینه بیشتر، امکان انجام صادرات فراهم است. شرکت‌ها و فعالان اقتصادی خود به دنبال این راه‌حل‌ها هستند و تولیدکنندگان نیز راه‌های جایگزین برای صادرات پیدا می‌کنند.
برای افزایش تاب‌آوری اقتصادی، نیاز است محدودیت‌ها برداشته شود و مسیر صادراتی انعطاف‌پذیر باشد
مشکلات بیشتر داخلی است
این فعال حوزه اقتصاد اضافه کرد: باید بپذیریم که مشکل اصلی در داخل است؛ موانع داخلی و پیمان‌سپاری ارزی، اجازه نمی‌دهد حتی صادرات پرهزینه و گران اتفاق بیفتد. بنابراین، برای افزایش تاب‌آوری اقتصادی، نیاز است محدودیت‌ها برداشته شود و مسیر صادراتی انعطاف‌پذیر باشد.
غرقی در خصوص نقش کشورهای چین و روسیه در فعال شدن مکانیسم ماشه پاسخ داد: درخصوص نقش کشورهای چین و روسیه، برای فعالان اقتصادی تفاوت زیادی وجود ندارد. صادرات و تجارت وابسته به مشتری و محصول است و تحریم‌های بانکی اعمال‌شده بر این کشورها هم محدودیت ایجاد می‌کند، اما تمرکز باید بر رفع محدودیت‌های داخلی باشد.
فعالان اقتصادی داخلی نیز با چالش‌هایی مواجه‌اند؛ برای مثال، تولیدکننده‌ای که می‌خواهد کالا را با نرخ مشخص صادر کند، تحت تأثیر محدودیت‌های داخلی قرار می‌گیرد، نه مکانیسم ماشه یا تحریم‌های بین‌المللی
سرمایه گذار با مشکلات داخلی بیشتر واجه است تا مکانیسم ماشه
وی در ادامه با اشاره به جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی تصریح کرد: برای جذب سرمایه‌گذار، چه داخلی و چه خارجی، مشکلات متعددی وجود دارد. فعالان اقتصادی داخلی نیز با چالش‌هایی مواجه‌اند؛ برای مثال، تولیدکننده‌ای که می‌خواهد کالا را با نرخ مشخص صادر کند، تحت تأثیر محدودیت‌های داخلی قرار می‌گیرد، نه مکانیسم ماشه یا تحریم‌های بین‌المللی.
نایب‌رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران در پایان خاطرنشان کرد: تمام تمرکز باید بر تسهیل صادرات و آزادسازی مسیر آن باشد. دیگر مسائل، مربوط به سیاست خارجی یا تحریم‌های بین‌المللی است که در اختیار تولیدکننده و فعال اقتصادی نیست. در بسیاری از موارد، فعالان اقتصادی توانسته‌اند در شرایط تحریمی تاب‌آوری خود را حفظ کنند و حتی نسبت به قبل، وضعیتشان بهبود یافته است. مسیر تقویت تاب‌آوری اقتصادی، از مسیر صادرات می‌گذرد و در این حوزه باید سیستم‌ها انعطاف‌پذیر باشند.
