در حالی که بازار خودرو در ایران همچنان درگیر بحث‌های مربوط به واردات، تعیین شرایط ورود خودرو و محدودیت‌های گمرکی است، چین گام تازه‌ای در مسیر تثبیت قدرت جهانی خود در صنعت خودروهای برقی برداشته است.
به گزارش آسوشیتد پرس، دولت چین اعلام کرده که از یکم ژانویه ۲۰۲۶، صادرات خودروهای برقی تنها با اخذ مجوز رسمی امکان‌پذیر خواهد بود. بر اساس این قانون، فقط خودروسازان یا شرکت‌های مجاز از سوی آنها اجازه صادرات خواهند داشت و فعالیت صادرکنندگان غیرمجاز محدود می‌شود. وزارت بازرگانی چین در بیانیه‌ای تأکید کرده که این اقدام با هدف «توسعه سالم تجارت وسایل نقلیه انرژی نو» و حفظ اعتبار برندهای چینی در بازارهای جهانی انجام می‌شود.
همزمان، به گزارش رویترز، سیاست‌گذاران چینی معتقدند که صادرات بدون کنترل، باعث آسیب به برند ملی و ایجاد رقابت ناسالم قیمتی شده است. بسیاری از خودروهای صادرشده به بازارهای نوظهور، بدون شبکه خدمات پس از فروش مناسب عرضه می‌شدند و همین مسئله تصویر خودروسازان چینی را تخریب می‌کرد. حالا دولت با وضع این مقررات، عملاً کیفیت صادرات را زیر نظر می‌گیرد.
این تنها اقدام محدودکننده چین نیست. پکن از تابستان ۲۰۲۵، هشت فناوری کلیدی تولید باتری خودروهای برقی — از جمله فرآیند تولید کاتد و پردازش فلزات نادر — را تحت کنترل صادراتی قرار داد. به بیان دیگر، حتی انتقال فناوری یا سرمایه‌گذاری خارجی در این حوزه، بدون مجوز رسمی امکان‌پذیر نخواهد بود. هدف روشن است: حفظ انحصار تکنولوژیک چین در زنجیره باتری و جلوگیری از دسترسی آسان رقبا به فناوری‌های پیشرفته.
چرا چین چنین می‌کند؟
۱. کنترل مازاد تولید داخلی: بازار چین با ظرفیت مازاد عظیم روبه‌روست و رقابت شدید داخلی، قیمت‌ها را به‌طور غیرمنطقی پایین آورده است.
۲. حفاظت از برند ملی: صادرات بی‌کیفیت و بدون خدمات، خطر ضربه به تصویر برندهای چینی را بالا برده بود.
3. تثبیت جایگاه جهانی: با کنترل فناوری و صادرات، چین می‌خواهد هم قدرت چانه‌زنی در بازار جهانی داشته باشد و هم موقعیت فناورانه خود را تثبیت کند.
اینجاست که مقایسه جالب می‌شود. در ایران همچنان واردات خودرو با اما و اگر و شرط و شروط همراه است؛ از حجم موتور گرفته تا قیمت و نوع ارز مصرفی. در حالی که ما درگیر محدود کردن واردات هستیم، چین در حال قانون‌گذاری برای صادرات است؛ آن‌هم نه برای سخت‌تر کردن راه خروج خودرو، بلکه برای بالا بردن کیفیت، ارزش برند و تثبیت انحصار تکنولوژیک.
به زبان ساده، ما مصرف‌کننده‌ایم که با شروط متعدد جلوی ورود خودرو را می‌گیریم، و چین تولیدکننده‌ای است که با قانون‌گذاری دقیق، استانداردهای خروج محصولش را تعیین می‌کند. همین تفاوت، فاصله دو مسیر را روشن‌تر از همیشه نشان می‌دهد: ما درگیر «شرط»، آنها مشغول «قانون‌سازی».
