به گزارش خبرنگار مهر، بارگاه عبدالعظیم حسنی که در شهرری تهران قرار دارد از جمله بقعه ها و زیارتگاه های واجب التعظیمی است که از دیرباز محل حضور مردم و دوستداران خاندان عصمت و طهارت بوده است. حضرت عبدالعظیم حسنی از محدثان شیعه و از چهره های مورد احترام و اعتماد ائمه اطهار است که نسبش با چهار یا پنج واسطه به امام حسن مجتبی (ع) می‌رسد و در زمان حیات خود حضور چندین امام را درک کرده است.
حضرت عبدالعظیم حسنی در روز پنج‌شنبه چهارم ماه ربیع‌الثانی سال (۱۷۳ ق) در زمان امام موسی کاظم در شهر مدینه زاده شد و به جهت رسیدن نسبش با چهار واسطه به امام حسن (ع) حسنی نامیده شده است به گفته نجاشی (م ۴۵۰) کتابشناس و رجال‌شناس شیعه، سلسله نسب عبدالعظیم را در جیبش پیدا کردند. آن حضرت فردی پرهیزگار و اندیشمند بود و از ائمه ی بزرگوار و هم عصر خویش به طور مستقیم، نقل حدیث کرده است. ایشان به پیشنهاد امام هادی (ع) برای هدایت مردم به ایران مهاجرت کرد و در شهر ری مسکن گزید.
به واسطه شخصیت علمی و زهد و پارسایی ایشان به یکی از شخصیت های برجسته شیعه در عصر خود و نیز محل رجوع مردم برای راهنمایی و حل و فصل مشکلات و سوا از مسائل شرعی و دینی تبدیل شد. از آنجا که وی به دلیل شرایط زمانه مجبور به مهاجرت به ری شد، حضور او در این شهر باعث شد تا مسلمانان مرجعی بزرگ و مطمئن بیابند. این موضوع هم نشانه وجود تشیع در این شهر بوده و هم خود زمینه ای برای رشد شیعیان شده است.
گفته اند ایشان به صورت یک مسافر ناشناس، وارد ری شد و در محلّه ساربانان در کوی سکّة الموالی به منزل یکی از شیعیان رفت، مدّتی به همین صورت گذشت. او در زیرزمین آن خانه به سر می‌برد و کمتر خارج می‌شد، روزها را روزه می‌گرفت و شب‌ها به عبادت و تهجّد می‌پرداخت، تعداد کمی از شیعیان او را می‌شناختند و از حضورش در ری خبر داشتند و مخفیانه به زیارتش می‌شتافتند، امّا می‌کوشیدند که این خبر فاش نشود و خطری جانِ حضرت را تهدید نکند.
پس از مدّتی، افراد بیشتری حضرت عبدالعظیم علیه السّلام را شناختند و خانه اش محلّ رفت و آمد شیعیان شد. نزد او می‌آمدند و از علوم و روایاتش بهره می‌گرفتند و عطر خاندان عصمت علیهم السّلام را از او می‌بوییدند و او را یادگاری از امامان خویش می‌دانستند.
از آثار مطرح حضرت عبدالعظیم، خطب امیرالمؤمنین، الیوم و اللیلة، انتشار ۱۷۹ حدیث با واسطه و بی واسطه از علی بن موسی الرضا، محمد تقی، علی النقی است.
از جمله روایت های معروفی که درباره حضرت عبدالعظیم نقل شده این است که مردی از اهل ری، در سامراء خدمت امام هادی (ع) رسید. و گفت: به زیارت سید الشهدا (ع) رفته بودم. حضرت فرمود: بدان که اگر قبر عبدالعظیم حسنی را که نزد شماست، زیارت کنی، گویا حسین بن علی (ع) را زیارت کرده ای. این روایت نشان می‌دهد که حضرت عبدالعظیم در حیات آن حضرت از دنیا رفته است.
در آثار علمای شیعه نیز تعریف‌ها و ستایش‌های عظیمی درباره او به چشم می‌خورد. آنان از او به عنوان عابد، زاهد، پرهیزکار، دارای اعتقاد نیک و صفای باطن و به عنوان محدّثی عالی‌مقام و بزرگ یاد کرده‌اند.
صاحب بن عَبّاد در رساله ای که در شرح حال حضرت عبدالعظیم علیه السّلام نوشته، در توصیف علمی ایشان آورده: ابوتراب رویانی، روایت کرد که شنیدم ابوحمّاد رازی می گفت: خدمت امام هادی علیه السّلام درسامرّا رسیدم و مسائلی از حلال و حرام از ایشان پرسیدم. امام به پرسش های من پاسخ داد و هنگامی که خواستم از ایشان خدا حافظی کنم به من فرمود:
یا أبا حَمّاد! اشَکلَش عَلشیک شَی ءٌ مِن امرِ دینِک بنا حِیَتِک فَسَل عَنهُ عَبدَالعَظیمِ بنَ عَبدِﷲِ الحَسَنِیّ و اقرِئهُمِنی السلامَ.
ای ابو حماد! هنگامی که چیزی از امور دینی در منطقه ات برای تو مشکل شد، از عبدالعظیم بن عبدﷲ حسنی بپرس و سلام مرا به او برسان.
رحلت حضرت عبدالعظیم حسنی در ۱۵ شوال سال ۲۵۲ قمری اتفاق افتاد و فخر رازی که همشهری سید است از کشته شدن او خبر داده. خبر درگذشت او زبان به زبان در میان مردمان ری گشت و مردم خود را به منزل حضرت رساندند و با گریه پیکرش را غسل دادند. پیکر مطهر آن حضرت در میان حزن و اندوه اهالی ری در باغ عبدالجبار تشییع و تدفین شد.
