به گزارش خبرنگار مهر، به مناسبت روز جهانی صلح، نشستی در موزه صلح تهران برگزار شد. در این برنامه، نیلوفر مقدمی، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا، به بیان دیدگاه‌های خود درباره نقش دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و به ویژه سازمان‌های مردم‌نهاد در عرصه صلح جهانی پرداخت.
مقدمی در ابتدای سخنان خود عنوان کرد: همان‌طور که مجری برنامه اشاره داشتند، پیروزی شکوهمند هر دو تیم، احترام به پرچم ایران و غرور ملی، نمونه‌ای از نقش‌آفرینی‌های جمعی است که احساس خوبی را در میان مردم ایجاد می‌کند. اما وقتی صحبت از بازیگران عرصه بین‌الملل می‌شود، ذهن بسیاری از مخاطبان به سمت دولت‌ها می‌رود؛ در حالی‌که این دولت‌ها هستند که جنگ‌ها را شکل می‌دهند. بنابراین پرسش اصلی این است که مردم و نهادهای مدنی چگونه می‌توانند در عرصه بین‌الملل تأثیرگذار باشند؟
وی ادامه داد: در گذشته، بازیگران بین‌المللی صرفاً به کشورها محدود می‌شدند و سپس سازمان‌های بین‌المللی نیز به این جمع اضافه شدند. اما در روند رو به رشد حقوق بین‌الملل، نقش سازمان‌های چندملیتی و به‌ویژه سازمان‌های مردم‌نهاد پررنگ‌تر شده است. این نهادها امروزه جایگاه ویژه‌ای در سازمان ملل متحد یافته‌اند و می‌توانند در سه عرصه اصلی نقش‌آفرینی کنند. نخست در قالب دیپلماسی غیررسمی و ایجاد زمینه گفت‌وگوهای بین‌المللی، دوم در حوزه نظارت و گزارش‌دهی به نهادهای بین‌المللی، و سوم در ایجاد بنیان‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که از دل جامعه می‌رویند.
عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا با اشاره به نقش جوانان و مادران در فعالیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد افزود: این فعالیت‌ها نشان می‌دهد که چگونه می‌توان از کف جامعه حرکت کرد و صلح را تقویت نمود. همچنین، وظیفه حمایت از حقوق قربانیان جنگ و امدادرسانی، به صورت انحصاری در مأموریت بسیاری از این سازمان‌ها تعریف شده است.
مقدمی سپس به نمونه‌های موفق جهانی اشاره کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین این نمونه‌ها، جنبش تحریم کالاهای اسرائیلی موسوم به BDS است که توسط سازمان‌های مردم‌نهاد فلسطینی ایجاد شد. این جنبش در سه حوزه تحریم محصولات تولیدشده در سرزمین‌های اشغالی، جلوگیری از سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و اشخاص در اسرائیل، و اعمال فشارهای بین‌المللی اقتصادی، دیپلماتیک و حتی ورزشی بر این رژیم فعالیت دارد. آثار این جنبش در سال‌های اخیر به حدی بوده که بسیاری از شرکت‌های وابسته به اسرائیل ناگزیر به عقب‌نشینی شده‌اند.
وی در ادامه به نمونه‌ای تاریخی از شکل‌گیری صلیب سرخ جهانی پرداخت و اظهار داشت: ایده تأسیس صلیب سرخ به یک استاد دانشگاه اتریشی بازمی‌گردد که پس از مشاهده فاجعه جنگی در سال ۱۸۵۹ در شمال ایتالیا، این شعار را مطرح کرد که ما باید برادر باشیم، فارغ از تعلقات ملی و مذهبی. همین ایده به تشکیل سازمان صلیب سرخ انجامید که امروز به عنوان یک نهاد بزرگ بین‌المللی، دولت‌ها را به رعایت قوانین بشردوستانه وادار می‌کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به شرایط کنونی خاورمیانه و موضوع فلسطین افزود: هرچند بسیاری از قواعد حقوق بین‌الملل به نفع قدرت‌ها نوشته شده و عملاً امکان اقدام علیه اسرائیل در شورای امنیت وجود ندارد، اما فعالیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد ایرانی در همکاری با نهادهای بین‌المللی توانسته اثرگذاری ملموسی داشته باشد. نمونه اخیر آن، گزارش‌هایی بود که سازمان‌های ایرانی در خصوص تجاوزات رژیم اسرائیل ارائه دادند و موجب شد گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل، در مصاحبه اخیر خود اسرائیل را به صراحت ناقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه معرفی کند و همبستگی خود را با مردم فلسطین اعلام نماید.
مقدمی در پایان با تقدیر از تلاش فعالان مدنی و خانواده‌های شهدا تأکید کرد: صلح جهانی باید فراتر از مرزها، قومیت‌ها و مذاهب تعریف شود و همه فرزندان آدم شایسته کرامت و زندگی مسالمت‌آمیز هستند. امیدوارم سازمان‌های مردم‌نهاد ایرانی روزبه‌روز اثرگذاری بیشتری در عرصه بین‌الملل داشته باشند.
