خبرگزاری مهر-گروه استان‌ها: استان ایلام با بیش از ۶۴۰ هزار هکتار جنگل، که بخش عمده آن را رویشگاه‌های ارزشمند بلوط زاگرسی تشکیل می‌دهد، این روزها بیش از همیشه با خطر آتش‌سوزی دست و پنجه نرم می‌کند. تابستان‌های گرم و خشک، بادهای موسمی و صعب‌العبور بودن ارتفاعات، شرایطی را رقم زده که مهار سریع حریق را به امری حیاتی تبدیل کرده است.
در تابستان امسال، جنگل‌های ایلام بار دیگر صحنه حوادث تلخ آتش‌سوزی شدند؛ رخدادی که با آغاز موج گرما، خشکی پوشش گیاهی و وزش بادهای شدید، سرعت و گستره گسترش آن چند برابر شد. طبق گزارش‌های رسمی از اوایل تیرماه تا امروز، ده‌ها نقطه از جنگل‌های بلوط زاگرس در شهرستان‌های ایوان، ایلام، مهران و آبدانان دچار حریق شده‌اند و بخش‌هایی از رویشگاه‌های ارزشمند در معرض نابودی قرار گرفته است.
آتش‌سوزی در منطقه جنگلی «سیه‌چل» ایلام که از جمعه شب آغاز شده و با وجود تلاش شبانه‌روزی نیروهای امدادی و مشارکت گسترده مردم چندبار تاکنون مهار شده است.
تجهیزات تخصصی نیاز اصلی استان ایلام برای مهار سریع آتش سوزی‌ها
نبود تجهیزات تخصصی همچون بالگرد آب‌پاش، این دغدغه را دوچندان کرده و حفاظت از سرمایه‌های سبز استان را با چالش جدی روبه‌رو ساخته است.
مدیرکل مدیریت بحران استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: آتش‌سوزی روز شنبه در جنگل‌های بلوط ایلام با کمک بالگرد اعزامی، نیروهای ستاد مدیریت بحران، بسیج، دهیاران و دوستداران طبیعت مهار شد، اما به‌دنبال سقوط یک کنگره، آتش دوباره در منطقه شعله‌ور شد.
علی محمد پاکدل نژاد ادامه داد: با حضور نیروهای منابع طبیعی، محیط زیست و گروه‌های مردمی، حریق جدید در کمتر از سه ساعت خاموش شد و هم‌اکنون عملیات پایش برای جلوگیری از شعله‌ور شدن مجدد ادامه دارد.
مدیرکل مدیریت بحران استان ایلام با تأکید بر ضرورت تجهیز استان به بالگرد آب‌پاش، افزود: پیگیری‌ها از سوی استانداری و دستگاه‌های ذیربط در حال انجام است و این موضوع از مطالبات جدی مردم و مسئولان استان به شمار می‌رود.
نقش عوامل انسانی در آتش سوزی جنگل‌های ایلام
یک کارشناس جنگل در استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: جنگل‌های بلوط ایلام نه‌تنها بخشی از هویت طبیعی و بومی منطقه، بلکه حافظ خاک، آب و معیشت هزاران خانواده روستایی و عشایری هستند.
علی مرادی نابودی هر هکتار از این رویشگاه‌ها، سال‌ها زمان برای احیا نیاز دارد و خسارات زیست‌محیطی جبران‌ناپذیری برجای می‌گذارد. امید می‌رود با تأمین تجهیزات پایدار و آموزش نیروهای محلی، شعله آتش از دامنه‌های سبز زاگرس برای همیشه خاموش بماند.
وی با اشاره به اینکه ارتفاعات صعب‌العبور، نبود جاده دسترسی و کمبود تجهیزات تخصصی، از جمله بالگرد آب‌پاش، باعث شد که در برخی موارد، کنترل آتش ساعت‌ها و حتی روزها زمان ببرد، افزود: نیروهای مردمی، دهیاران، بسیج، و گروه‌های محیط زیست با حضور میدانی و فداکارانه نقش مهمی در مهار حریق داشتند، اما نبود امکانات کافی، فشار زیادی بر آن‌ها وارد کرده است.
مرادی بیان کرد: این آتش‌سوزی‌ها نه‌تنها درختان چندصدساله بلوط را نابود کردند، بلکه زیستگاه گونه‌های جانوری کمیاب مانند سنجاب ایرانی، کاراکال و پرندگان بومی را نیز تهدید کرده‌اند.
وی گفت: متأسفانه آتش‌سوزی‌های امسال هم از نظر وسعت و هم از نظر تکرار، رکوردهای نگران‌کننده‌ای ثبت کرده است. بخشی از این حوادث ناشی از گرمای بی‌سابقه و خشکسالی‌های متوالی است، اما سهم عوامل انسانی، چه عمدی و چه سهوی، بسیار بالاست.
این کارشناس ادامه داد: مهم‌ترین مشکل، کمبود تجهیزات تخصصی است، وقتی جنگل در ارتفاعات سخت‌گذر شعله‌ور می‌شود، عملاً نیروهای زمینی نمی‌توانند سریع به محل برسند. بالگرد آب‌پاش ضرورت فوری ایلام است. همچنین نیروهای محلی باید آموزش دیده و تجهیزات انفرادی مناسب داشته باشند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که تکرار این رخدادها، اکوسیستم شکننده زاگرس را در معرض خسارات جبران‌ناپذیر قرار می‌دهد. به گفته مسئولان منابع طبیعی، حجم و تکرار آتش‌سوزی‌های امسال نسبت به میانگین سال‌های گذشته افزایش داشته و علت آن ترکیب عوامل انسانی و تغییرات اقلیمی است.
ادامه این روند، بدون تجهیز استان به امکانات نوین اطفای حریق و آموزش نیروهای محلی، خطر از دست رفتن بخش‌های وسیع‌تری از جنگل‌های ایلام را در پی خواهد داشت.
استان ایلام با مساحتی بالغ بر دو میلیون هکتار یکی از غنی‌ترین زیست‌بوم‌های زاگرس محسوب می‌شود که ۸۷ درصد از اراضی آن ملی است و از این میزان ۵۴ درصد را جنگل و ۳۳ درصد را مرتع و بیابان تشکیل می‌دهد.
از ابتدای فصل حریق تاکنون ۴۴ فقره آتش‌سوزی در سطحی بالغ بر یک هزار و ۲۰۰ هکتار رخ داده است که اگرچه نسبت به سنوات گذشته کاهش نسبی داشته، اما همچنان پیامدهای منفی بسیاری به همراه داشته و بخش قابل توجهی از پوشش گیاهی منطقه را نابود کرده است.
