محسن عقیلی کارگردان مستند «رویای صادقه» که در بخش آوینی نوزدهمین دوره جشنواره «سینماحقیقت» حضور دارد در گفتگو با خبرنگار مهر درباره سوژه این مستند بیان کرد: موضوع این مستند، بزرگترین حادثه تروریستی پس از انقلاب اسلامی در حدود پنجاه سال گذشته است؛ همان حادثه انفجار تروریستی در گلزار شهدای کرمان که همزمان با سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی، دو سال پیش رخ داد. همین وسعت و اهمیت حادثه و نیز عنوان «بزرگترین حادثه تروریستی پس از انقلاب»، بهتنهایی انگیزه لازم را برای هر مستندسازی ایجاد میکند تا درباره آن تحقیق و کار کند.
وی درباره رویکردش نسبت به این حادثه توضیح داد: حدود چهل روز پس از وقوع حادثه، پژوهش مستند را آغاز کردم. زمانی که در کرمان حضور یافتم، ابعاد مختلف ماجرا و روایتهای گوناگونی را که مطرح بود، بررسی کردم. از میان روایتهای متعدد، چه امنیتی و چه غیرامنیتی، تلاش کردم زاویهای انسانی را انتخاب کنم. به همین دلیل روایت نیروهای امدادی، از جمله اعضای هلالاحمر، اورژانس، فوریتهای پزشکی و کادر درمان که در آن روز نقشآفرینی کردند، بهعنوان محور اصلی مستند برگزیده شد.
این مستندساز درباره روند ساخت «رویای صادقه» بیان کرد: پژوهش مستند را در چهلم شهدای حادثه، یعنی دقیقاً چهل روز پس از آن، در سال ۱۴۰۳ آغاز کردم. ضبط اصلی در خرداد همان سال انجام شد و تقریباً تا پایان تابستان درگیر مرحله پستولید بودیم.
وی افزود: این مستند در گونه «روایی» و با موضوع «بحران» ساخته شده است، اما استفاده از تصاویر آرشیوی نیز نقش بسیار مهمی در آن دارد. بزرگترین چالش ما نیز تأمین همین آرشیوها بود. به دلیل امنیتی بودن موضوع، دسترسی به تصاویر محدود بود و بسیاری از نهادها همکاری بسیار دشواری داشتند. با این حال، با توجه به تجربهای که در زمینه یافتن اسناد آرشیوی داشتم، تلاش زیادی کردیم و خوشبختانه به آرشیوهای ارزشمندی، چه مردمی و چه سازمانی، دسترسی یافتیم. این مجموعه در کنار تصاویر تولیدشده توسط گروه ما، موجب شد که مستند به شکل مطلوبی تکمیل شود.
عقیلی درباره حضور در جشنواره «سینما حقیقت» تصریح کرد: حضور در جشنواره «سینما حقیقت» برای هر مستندسازی مایه افتخار است. تقریباً همه مستندسازان این جشنواره را معتبرترین جشنواره فیلم مستند در داخل کشور میدانند؛ هرچند که اعتبار بینالمللی نیز دارد. اما از نظر من، این جشنواره در چند سال اخیر، بهویژه امسال با یک اتفاق ناخوشایند روبهرو شده است و آن این است که روند جوانگرایی و توجه به استعدادهای نو به فراموشی سپرده شده است.
وی تاکید کرد: اگر امسال آثار پذیرفتهشده در بخش آوینی را مرور کنید، مشاهده میکنید که نامهای بسیار بزرگی در این بخش حضور دارند، در حالی که انتظار میرفت این بخش بیشتر به معرفی استعدادهای جوانتر اختصاص یابد. دکور اتاق این بزرگان و رکورد کاریِ دفترهایشان دیگر جایی برای هیچ تندیسی باقی نگذاشته است؛ آنقدر که در سالهای طولانی، از جشنوارههای مختلف جوایز متعدد دریافت کردهاند و حق هم دارند، زیرا استادان ما و از بزرگان سینمای مستند ایران هستند. اما متأسفانه همچنان، حتی امسال نیز شاهد حضور پررنگ این پیشکسوتان در جشنواره هستیم و این مسئله برای نسل جوان انگیزهزدایی ایجاد میکند. وقتی در میان صاحبان آثار، نام استادان مطرح کشور دیده میشود، بسیاری از مستندسازان جوان با خود میگویند: «وقتی فلان استاد در بخش حضور دارد، نتیجه تقریباً مشخص است و احتمالاً جایزه به ایشان تعلق خواهد گرفت.»
عقیلی در پایان اظهار کرد: من این موضوع را حتی به دبیرخانه جشنواره نیز منتقل کردهام و پیشنهاد دادهام که به این مسئله توجه کنند؛ زیرا این وضعیت در کنار جنبه مثبت حضور استادان، که افتخار بزرگی برای جشنواره و ما است، یک تهدید جدی نیز به همراه دارد. این تهدید میتواند جسارت و انگیزه حضور مستندسازان جوان را کاهش دهد. به نظر میرسد حتی خودِ بزرگان سینمای مستند نیز باید تا حدی خویشتنداری به خرج دهند؛ اکنون که سالها تجربهاندوزی کرده و به مقام استادی رسیدهاند، بهتر است فضا را برای حضور نسل تازه بازتر کنند تا آنها نیز فرصت دیدهشدن، رقابت و دستیابی به تندیسها را داشته باشند.
