خبرگزاری مهر، گروه استانها- عاطفه وفاییان: خراسان رضوی به عنوان یکی از قطب‌های مهم دامپروری کشور، سهمی بزرگ در تأمین گوشت و لبنیات کشور دارد و این جایگاه، مسئولیت مضاعفی در حوزه بهداشت و سلامت عمومی ایجاد کرده است.هر حلقه‌ای در زنجیره تولید دام و فرآورده‌های دامی، اگر از نگاه بهداشتی غفلت کند، می‌تواند به کانون بحران برای سلامت مردم بدل شود.
سرمایه دامی، دومین سرمایه ملی ایران پس از نفت به شمار می‌آید و حفاظت بهداشتی از آن، سرمایه‌گذاری مستقیم بر امنیت غذایی و سلامت جامعه است.بیماری‌های مشترک بین انسان و دام، در طول تاریخ بارها عامل بحران‌های بهداشتی بوده‌اند و امروز نیز با وجود توسعه علوم پزشکی، هنوز تهدیدی جدی محسوب می‌شوند.لبنیات غیرپاستوریزه و بستنی‌های فاقد استاندارد، تهدیدی خاموش و در عین حال فراگیر هستند که می‌توانند آغازگر بیماری‌های طولانی‌مدت و پرهزینه باشند.
پیشگیری از شیوع بیماری‌ها در جمعیت دامی، نه یک توصیه انتخابی، بلکه ضرورتی حیاتی برای جلوگیری از وقوع اپیدمی‌های خاموش است.واکسیناسیون به‌موقع علیه بیماری‌های دامی مثل سیاه‌زخم، تب مالت، آبله، تب برفکی و طاعون نشخوارکنندگان کوچک، سد دفاعی اولیه برای حفظ سلامتی دام و انسان است.
دامپزشکی استان با شبکه‌ای از نظارت‌ها، به دنبال تضمین سلامت فرآورده‌هایی است که مستقیماً وارد سفره مردم می‌شوند.کشتار غیرمجاز دام در منازل یا فضاهای غیر بهداشتی، راهی برای ورود عوامل بیماری‌زا به بدن انسان است که هیچ آزمایش یا بازرسی علمی آن را کنترل نکرده است.آینده سلامت غذایی در خراسان رضوی، وابسته به انتخاب‌های امروز مصرف‌کنندگان و میزان همکاری آنها با نظام بهداشت دامپزشکی است.
واکسیناسیون و پیشگیری؛ اولویت دامپزشکی
ناصر دربان مقامی، رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به ضرورت اقدامات پیشگیرانه در حوزه بیماری‌های دامی اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین اقدامات، انجام به‌موقع واکسیناسیون دام‌هاست.
رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های دامی خراسان رضوی افزود: واکسن‌های سیاه‌زخم، تب مالت، آبله، تب برفکی و طاعون نشخوارکنندگان کوچک به‌طور مستمر در جمعیت دامی استان تزریق می‌شود و از دامداران انتظار می‌رود با گروه‌های دامپزشکی همکاری کنند.
وی افزود: دامپزشکی با اجرای طرح‌های پایش و مراقبت، نقش مهمی در کنترل بیماری‌هایی از جمله سل دارد. سرمایه دامی کشور پس از نفت، دومین سرمایه ملی است و حفاظت از آن نه‌تنها به افزایش تولید شیر و گوشت کمک می‌کند، بلکه از تلفات دامی و شیوع بیماری‌های مشترک جلوگیری می‌نماید.
لبنیات غیرپاستوریزه؛ تهدید خاموش سلامت
دربان مقامی ادامه داد: شهروندان باید تنها محصولاتی را مصرف کنند که فرآیند بهداشتی دامپزشکی و پاستوریزه شدن را گذرانده‌اند. شیر خام، لبنیات غیرپاستوریزه و بستنی فاقد استاندارد می‌تواند ناقل بیماری‌هایی همچون سل و تب مالت باشد که درمان آنها دشوار، طولانی و همراه با عوارض جدی است.
نظارت دامپزشکی بر زنجیره حیات از خوراک دام تا سفره مردم
محمود قربان‌زاده، رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار مهر با تشریح حلقه‌های گسترده نظارتی این اداره از تولید خوراک دام تا بسته‌بندی و عرضه فرآورده‌های خام دامی، بر ضرورت همکاری مردم در استفاده از محصولات تحت نظارت دامپزشکی تأکید کرد و هشدار داد که کشتار غیرمجاز دام، تهدیدی مستقیم برای سلامت جامعه و عامل انتشار بیماری‌های مشترک بین انسان و دام است.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی با اشاره به محورهای اصلی فعالیت این اداره، اظهار کرد: حوزه نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی با دو هدف محوری یعنی تأمین سلامت فرآورده‌های خام دامی به عنوان مواد غذایی اصلی سبد خانوار و حفاظت از بهداشت عمومی جامعه فعالیت می‌کند. دام سالم، انسان سالم و جامعه سالم، شعار دیرینه ماست و تمام تلاش‌ها در راستای تحقق این اصل انجام می‌شود.
وی افزود: این مأموریت شامل حلقه‌های متعددی است؛ از کنترل مواد اولیه و فرآیند تولید خوراک انواع دام، طیور و آبزیان در کارخانجات تحت نظارت، تا تأیید شرایط بهداشتی در حمل‌ونقل فرآورده های خام دامی با ناوگان زنجیره سرد. همچنین نظارت اساسی بر ساخت و بهره‌برداری کشتارگاه‌های دام و طیور، مراکز بسته‌بندی گوشت، ماهی، شیر، تخم‌مرغ و عسل، و کنترل بهداشت در مراکز عرضه و طبخ همچون قصابی‌ها، مرغ‌فروشی‌ها، رستوران‌ها و هتل‌ها، بخش مهمی از وظایف این اداره است.
قربان‌زاده با اشاره به نقش دامپزشکی در کنترل محصولات صادراتی و صدور مجوز «کد IR» برای واحدهای صادراتی مطابق قوانین بین‌المللی، گفت: کشور ما توانسته است با ارتقای واحدهای تولیدی و رعایت استانداردهای جهانی، محصولات خود را به بازارهای بین‌المللی عرضه کند و دامپزشکی در این مسیر، ضامن اعتماد مصرف‌کنندگان داخلی و خارجی است.
رئیس اداره نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دامپزشکی استان خراسان رضوی درباره انتظارات از مردم خاطرنشان کرد: بیماری‌های مشترک بین انسان و دام در طول تاریخ وجود داشته و خواهند داشت. پیشگیری از این بیماری‌ها نیازمند همکاری همگانی، استفاده از فرآورده‌های خام دامی بسته‌بندی شده و تحت نظارت دامپزشکی، و خودداری از کشتار غیرمجاز دام است. انجام کشتار در منزل، معابر یا باغ‌ها، افزون بر جذب حیوانات پرسه‌زن و آلودگی محیط، می‌تواند بیماری‌های پنهان در دام را به جامعه منتقل کند. این بیماری‌ها تنها در کشتارگاه‌های مجاز بازرسی و شناسایی شده و مراحل بهداشتی همچون خون‌گیری، شست‌وشو، بازرسی لاشه و گذراندن دوره جمود نعشی و پیش سرد برای حذف عوامل بیماری‌زا صورت می‌گیرد.
وی تأکید کرد: هر فردی که از محصولات تحت نظارت دامپزشکی استفاده کند، نه تنها از سلامت خود و خانواده‌اش محافظت کرده، بلکه سهمی مهم در حفظ بهداشت عمومی و پیشگیری از اپیدمی‌های خطرناک ایفا کرده است.
زنجیره نظارت دامپزشکی؛ خط مقدم دفاع از امنیت غذایی ایران
زنجیره نظارت دامپزشکی، از کنترل خوراک دام تا بسته‌بندی محصول نهایی، سپر امنیت غذایی کشور است و باید بی‌وقفه و دقیق اجرا شود.مردم با مصرف محصولات بسته‌بندی شده با مهر بهداشتی دامپزشکی، مستقیماً در سنگر پیشگیری از بیماری‌های مشترک قرار می‌گیرند.
حذف لبنیات غیرپاستوریزه و بستنی‌های فاقد استاندارد از سفره خانواده‌ها، یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین اقدامات برای محافظت از سلامت عمومی است.واکسیناسیون گسترده دام‌ها، سرمایه‌ای است که ثمره آن در کاهش تلفات، افزایش تولید سالم و پیشگیری از شیوع بیماری‌ها نمود پیدا می‌کند.
پیشگیری، رویکرد اصلی دامپزشکی است و متکی بر همکاری مداوم دامداران، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان با این شبکه نظارتی است.کشتار غیرمجاز دام، علاوه بر تهدید مستقیم سلامت مصرف‌کنندگان، اعتبار محصولات سالم و نظارت‌محور را نیز مخدوش می‌کند.بازارهای بین‌المللی تنها به محصولاتی اعتماد می‌کنند که تحت استانداردهای سخت‌گیرانه بهداشتی تولید و آزمایش شده باشند، و دامپزشکی ضامن این اعتماد است.
نقش شهروندان در همکاری با دامپزشکی، به اندازه نقش دولت و متخصصان در پیشگیری و کنترل بیماری‌ها اهمیت دارد.هر بی‌توجهی کوچک در انتخاب محصول سالم، می‌تواند هزینه‌ای سنگین در حوزه سلامت و اقتصاد ملی به بار آورد.امنیت غذایی و سلامت جامعه، محصول تصمیمات آگاهانه امروز مردم است و همراهی کامل با زنجیره نظارت دامپزشکی، تضمین‌کننده فردایی سالم خواهد بود.
