خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – مهدی بخشی سورکی: پس از آنکه امام رضا (ع) به اجبار مأمون عباسی ولایتعهدی را پذیرفت و راهی خراسان شد، حضرت فاطمه معصومه (س) که پس از شهادت پدر بزرگوارشان در محضر برادر تربیت یافته بودند، نتوانستند دوری از امام هشتم (ع) را تحمل کنند و البته در برخی منابع تاریخی آمده است که این سفر به درخواست مستقیم امام رضا (ع) نیز صورت گرفته است.
بر اساس نقل‌های تاریخی، حضرت معصومه (س) در سال ۲۰۱ هجری به همراه کاروانی متشکل از برادران، خویشان و یاران خود از مدینه حرکت کردند، اما مأمون عباسی با اطلاع از این حرکت، دستور داد تا مانع ورود کاروان به خراسان شوند که در نزدیکی ساوه، نیروهای مأمون با کاروان بانوی کرامت درگیر شدند و شماری از همراهان و برادران ایشان در این واقعه به شهادت رسیدند.
مورخان دو روایت درباره علت بیماری حضرت معصومه (س) ذکر کرده‌اند که نخست شدت اندوه و تأثر از شهادت عزیزان و دوم مسمومیت توسط مخالفان اهل‌بیت (ع) بوده که در هر دو صورت، شرایط جسمانی ایشان به گونه‌ای بود که ادامه مسیر به خراسان میسر نشد و از همین رو، رحلت آن حضرت در تاریخ با تعبیر «شهادت‌گونه» یاد شده است.
در ادامه مسیر، موسی بن خزرج از بزرگان قم پس از اطلاع از وضعیت حضرت، به ساوه رفت و ناقه ایشان را به سمت قم هدایت کرد و بانوی کرامت در منزل وی که بعدها به «بیت‌النور» شهرت یافت، اقامت گزیدند و به مدت ۱۷ روز به عبادت پرداختند.
سرانجام، حضرت فاطمه معصومه (س) در همین شهر رحلت کردند و پیکر مطهرشان با شکوه فراوان در قم به خاک سپرده شد و وجود بارگاه ملکوتی ایشان در این شهر، قم را به یکی از مهم‌ترین مراکز علمی و مذهبی جهان اسلام تبدیل کرد و نقشی ماندگار در تاریخ تشیع ایفا نمود.
هجرت و رحلت بانوی کرامت، به قم هویتی تازه بخشید
هجرت و رحلت بانوی کرامت، به قم هویتی تازه بخشید و زمینه‌ساز آن شد که این شهر در طول قرون متمادی پایگاه بزرگ تبلیغ، نشر معارف اهل‌بیت (ع) و خاستگاه حوزه‌های علمیه شیعی باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسین مؤمنی، استاد حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه زیارت حضرت معصومه (س) دارای اهمیت ویژه‌ای است، گفت: امام رضا (ع) زیارت‌نامه این بانو را به سعد آموختند و بر شأن و منزلت حضرت تأکید فرمودند.
وی عنوان کرد: سه امامزاده در میان فرزندان اهل‌بیت (ع) دارای زیارت‌نامه هستند که شامل حضرت عباس (ع)، حضرت علی‌اکبر (ع) و حضرت فاطمه معصومه (س) که این امر نشاندهنده جایگاه ممتاز کریمه اهل بیت (ع) است.
مؤمنی تأکید کرد: بنا بر روایات، زیارت حضرت معصومه (س) موجب ورود به بهشت خواهد بود و این امر جایگاه برجسته ایشان را در فرهنگ شیعی نشان می‌دهد.
این استاد حوزه همچنین با اشاره به ارجاعات مکرر ائمه اطهار (ع) به قم و اهل آن، خاطرنشان کرد: امام صادق (ع) و امام رضا (ع) قم را حرم اهل‌بیت (ع) معرفی کرده‌اند و بر پناه بردن مؤمنان به این شهر در هنگام گرفتاری‌ها توصیه داشته‌اند.
علما اهتمام ویژه‌ای به زیارت حضرت معصومه (س) داشته‌اند
مؤمنی گفت: در طول تاریخ، علما اهتمام ویژه‌ای به زیارت حضرت معصومه (س) داشته‌اند که به‌عنوان نمونه، آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی بیش از شصت سال، هر بامداد به حرم مشرف می‌شدند و حتی وصیت کردند تابوتشان با ضریح این بانو گره زده شود.
وی با اشاره به استقبال تاریخی مردم قم از حضرت معصومه (س) هنگام ورود به این شهر، اظهار کرد: برخلاف حوادث تلخ شام و کوفه، مردم قم با نهایت احترام و تکریم، مقدم کریمه اهل‌بیت (س) را گرامی داشتند و این تفاوت برخورد نشاندهنده جایگاه والای ایشان نزد شیعیان است.
حضرت معصومه (س) به دلیل عبودیت خالصانه در پیشگاه خداوند به مقامات عالی دست یافتند و همین شأن و مرتبه سبب شد که امام صادق (ع)، امام رضا (ع) و امام جواد (ع) به زیارت این بانوی بزرگوار تأکید ویژه داشته باشند.
مؤمنی با بیان اینکه امام رضا (ع) برای خواهر خود زیارت‌نامه‌ای بیان کرده‌اند، افزود: این اقدام نشان می‌دهد که زیارت حضرت معصومه (س) دارای جایگاه والایی است و حتی شفاعت در بهشت از ایشان خواسته می‌شود.
وی تصریح کرد: بر اساس روایات، زیارت کریمه اهل‌بیت (س) آثاری دارد که گویا انسان همه ائمه معصومین (ع) را زیارت کرده است.
وی با توصیه به مؤمنان برای مقید بودن به زیارت این بانو افزود: زیارت با معرفت حضرت معصومه (س) برکاتی وصف‌ناپذیر دارد و می‌تواند در دنیا و آخرت راهگشای انسان باشد.
مؤمنی در بخش دیگری از سخنان خود خطاب به خانواده‌ها گفت: تا زمانی که توسل به حضرت معصومه (س) وجود دارد، بن‌بست معنا ندارد و والدین اگر نگران آینده فرزندان خود هستند، آنان را به این بانو بسپارند و جوانان نیز دل در گرو محبت کریمه اهل‌بیت (س) قرار دهند تا در زندگی دنیوی و اخروی موفق شوند.
وی افزود: علما و بزرگان بسیاری در طول تاریخ برای رفع مشکلات مادی و علمی خود به حضرت معصومه (س) متوسل شده‌اند و خداوند عزتی را که قرار بود در قبر حضرت زهرا (س) قرار گیرد، در قبر حضرت معصومه (س) نهاده است، چراکه حضرت زهرا (س) به دنبال مخفی بودن مزارشان بودند.
حضرت معصومه (س) شفیعه روز جزا هستند
این خطیب حوزوی با اشاره به زیارت‌نامه حضرت معصومه (س) خاطرنشان کرد: مضامین عمیق این زیارت‌نامه نیازمند معرفت و پاکی قلب است و آداب زیارت نیز به همین منظور بیان شده است.
وی همچنین به مقام شفاعت بانوی کرامت اشاره کرد و گفت: حضرت معصومه (س) شفیعه روز جزا هستند و به شفاعت ایشان، شیعیان وارد بهشت خواهند شد.
مؤمنی با بیان اینکه حضرت معصومه (س) دارای شأن ولایی، تکوینی، تاریخی و اجتماعی هستند، اظهار کرد: حرم مطهر ایشان امروز به کانونی برای حوزه‌های علمیه شیعه و مرکز نشر معارف اهل‌بیت (ع) در سراسر جهان تبدیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: قم به برکت وجود کریمه اهل‌بیت (س) پناهگاه مؤمنان است و توسل به این بانو می‌تواند سختی‌ها و مشکلات زندگی را برطرف سازد، چنان‌که بسیاری از بزرگان همچون ملاصدرا و علامه طباطبایی برای حل دشواری‌های علمی خود به حضرت معصومه (س) متوسل می‌شدند.
