فعالیت ستاد حفظ قرآن کریم با ساختار جدید و هدفگذاری ۱۰ میلیون حافظ

به گزارش خبرنگار مهر، سی و چهارمین جلسه ستاد طرح ملی حفظ و نخستین جلسه در ساختار جدید، صبح امروز سه‌شنبه ۱۸ شهریورماه با حضور حجت‌الاسلام قمی (رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی)، حجت‌الاسلام حسینی (دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی)، دکتر بحرالعلوم (دبیر ستاد راهبری حفظ) و اعضای حقیقی و حقوقی این شورا برگزار شد.

در این جلسه گزارشی از وضعیت استقرار دبیرخانه، قرارگاه و کارگروه‌های تخصصی ستاد حفظ بیان شد، همچنین ارائه و تصویب نگاشت نهادی توسعه حفظ قرآن کریم بر اساس تکالیف برنامه هفتم توسعه؛ بررسی و تصویب «طرح شهید سلامی» در حوزه شناسایی و تشویق فعالان، مؤسسات و نهادهای برتر حفظ؛ تعیین تعداد و عنوان کارگروه‌های تخصصی؛ انتخاب دو نفر فعال قرآنی دارای تجربه مدیریت کلان با برخورداری از تفکر راهبردی جهت عضویت در ستاد از جمله دیگر دستوران این جلسه بود.

بر پایه این گزارش: دو سال بود که جلسه ستاد حفظ برگزار نشده بود و پس از این مدت جلساتی برای طراحی ساختار جدید شکل گرفت و سرانجام امروز نشستی با حضور اعضای ستاد برگزاری شد.

در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام ابوالقاسم با تبیین مراتب تحقق قرآن کریم اظهار داشت: قرآن در چند مرتبه متبلور می‌شود؛ قرآن مکتوب، قرآن لفظی و صوتی، و قرآن معنوی که عالی‌ترین مرتبه است و در دل‌ها تحقق می‌یابد. آیه ۴۸ سوره عنکبوت به این حقیقت اشاره دارد. آنچه دشمن را به لرزه درمی‌آورد، حضور قرآن در سینه‌هاست که می‌تواند انقلابی معنوی ایجاد کند.

در ادامه «محمدمهدی بحرالعلوم» با بیان اینکه در دبیرخانه ملی حفظ قرآن کریم؛ تشکیل شورای یرنامه ریزی و مشورتی مطرح بود لذا در قدم اول آسیب شناسی مورد توجه قرار گرفت، به نظر می‌رسید باید تغییراتی در ساختار ستاد و زیرمجموعه آن ایجاد کنیم، نکته بعد بحث رویکرد قرارگاهی است یعنی اینگونه نباشد که ستادی باشد و تصمیماتی در اتاق در بسته باشد لذا مکاتبه با شورای توسعه شد تا میزبانی ستاد حفظ را داشته باشند اما نهایتاً تصمیم بر این شد که ستاد راهبری حفظ قرآن در شورای توسعه فرهنگ قرآنی مستقر شود.

مسؤول دبیرخانه ملی حفظ قرآن کریم ادامه داد: بعد از ابلاغ ساختار جدید اقداماتی که تاکنون انجام شده شامل مواردی چون: فعال سازی کارکردهای تخصصی؛ برگزاری جلسات برای فعال سازی قرارگاه‌های عملیاتی؛ تعیین دبیر و اعضای حقیقی و نمایندگان مؤسسات و تشکل‌های مردمی؛ شناسایی و بکارگیری نیروی انسانی متخصص و کارآمد (۵ نفر)؛ استقرار دبیرخانه ستاد در ساختمان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌شود.

وی در مورد نمودار سازمانی ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم، گفت: نظام مسائل، ایده‌ها و اولویت‌ها را در این نمودار مورد توجه قرار دادیم، مهمترین قرارگاه‌ها شامل قرارگاه عملیاتی حفظ قرآن دانش آموزان و فرهنگیان (زیر نظر آموزی و پرورش)؛ قرارگاه عملیاتی مردم حفظ قرآن کریم (زیر نظر سازمان بسیج مستضعفین)؛ قرارگاه حفظ عملیاتی قرآن کریم نیروهای نظامی و انتظامی (زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح)؛ قرارگاه حفظ عملیاتی قرآن کریم دانشگاهیان (زیر نظر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها) می‌شود.

بحرالعلوم تصریح کرد: مهمترین مسأله پیش رو ستاد؛ حفظ قرآن کریم (ترتیبی و موضوعی) و تبیین ضرورت آن در جامعه با عنایت به تربیت ۱۰ میلیون حافظ که از منویات رهبری است، باید باشد و هست؛ نکته دوم شتاب‌دهی اجرای برنامه‌های حفظ قرآن است؛ صیانت از اصالت جریان حفظ در کشور چراکه در هدف‌گذاری و روش گذاری قرآن در کشور مشکلاتی داریم؛ تعریف جایگاه اجتماعی برای حافظان قرآن، تبیین نقش و ایجاد زمینه کنش‌گری حافظان قرآن کریم در حل مسأله جامعه مسأله دیگری است که در ستاد مورد توجه است.

وی در خصوص اولویت‌های ستاد حفظ برای سال ۱۴۰۴ گفت: راهبری و پیگیری تکالیف برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران در بخش حفظ قرآن کریم؛ طراحی و اجرای برنامه تشویق حافظان، مربیان و مؤسسات حفظ قرآن؛ ارتقا و توانمندسازی مربیان و مدرسان و مدیران مؤسسات؛ حمایت از توسعه مراکز و مؤسسات مردمی تخصصی حفظ قرآن کریم؛ تعریف و استانداردسازی طرح‌ها و روش‌های حفظ قرآن کریم؛ بازنگری در اقدامات سند راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم و بروز رسانی نگاشت نهادی، تجمیع داده‌های حفظ قرآن کریم کشور و ایجاد پنجره واحد سامانه‌های حفظ؛ رصد، پایش و نظارت بر برنامه‌ها و اقدامات مصوب ستاد؛ نظارت بر اجرای تفاهم‌نامه های منعقد شده؛ توجه ویژه به حفظ موضوعی با راه‌اندازی پویش تلاوت، حفظ و تدبر سوره فتح؛ از اولویت‌های ستاد محسوب می‌شود.

وی گفت: همچنین راه‌اندازی میز دستگاه‌های غیر عضو ستاد، راه‌اندازی شورای فعالان حفظ قرآن اهل سنت، تشکیل اندیشکده و شرکت دانش بنیان حفظ قرآن کریم، وضعیت سنجی حفظ قرآن کریم در کشور در قالب یک پژوهش علمی مستقل، طراحی حافظ کارت با هدف هویت بخشی اجتماعی و منزلت بخشی به حافظان قرآن کریم از ایده‌های پیش رو ستاد راهبری حفظ است.

سپس حجت‌الاسلام ارباب سلیمانی بر لزوم توجه به ساختارهای جدید و استفاده از امکانات موجود تأکید کرد و گفت: باید زمان‌بندی دقیق داشته باشیم و وضعیت دستگاه‌ها در این سند روشن شود. همچنین باید آمار دقیقی از حافظان قرآن داشته باشیم و بر حفظ جز ۳۰ تمرکز کنیم تا باورپذیری عمومی نسبت به حفظ قرآن افزایش یابد.

حجت الاسلام تقی‌زاده، رئیس سازمان دارالقرآن، آسیب‌شناسی تلاش‌های گذشته را یکی از اولویت‌ها دانست و افزود: بدون ایده و ساختار مشخص، نمی‌توانیم به هدف ۱۰ میلیون حافظ برسیم. موضوع «زندگی با آیه ها» و حفظ موضوعی قرآن نیاز به وقت‌گذاری جدی دارد و پنج میلیون نفری که در این طرح مشارکت دارند، دارایی بزرگی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.

در ادامه حجت‌الاسلام عالم زاده نوری، معاون تهذیب حوزه‌های علمیه گفت: بررسی آسیب‌شناسی فعالیت این ۱۵ سال اهمیت دارد البته در این سال‌ها تلاش‌هایی به ویژه با توجه به منویات رهبری مبنی بر تربیت ۱۰ میلیون حافظ بوده است، ذیل همین عنوان نکته‌ای که باید توجه شود بحث عمیق کارشناس در مورد مسأله حفظ است. باید کار کارشناسی بر اساس مخاطبان سنین مختلف داشته باشیم؛ حجم تربیت ۱۰ میلیون حافظ باید برنامه ریزی دقیق داشته باشیم تا فعالیت‌ها به قوام برسد.

در ادامه حجت‌الاسلام علیرضا نجفی، استاد و صاحب نظر حوزه حفظ قرآن گفت: جایی نیست که همه حافظان قرآن را در شبکه مجازی ارجاع دهیم، همچنین باید توانمندسازی اصولی کنیم تا بتوانیم از این نیروها استفاده کنیم، مسأله دیگر بروکراسی و مسائل موجود در آزمون است که برای حافظان مشکل ساز است، از سوی دیگر ظرفیت‌های فضای مجازی هم استفاده شود.

حجت الاسلام حسینی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی، با اشاره به ضرورت خروج از حالت محفلی و رسیدن به عملیات اجرایی گفت: باید اقدامات قوی و متفاوتی نسبت به گذشته انجام دهیم و از تکرار برنامه‌های قبلی پرهیز کنیم. همچنین از بودجه ۷۰ میلیاردی تخصیص‌یافته، نیمی به وزارت ارشاد و نیمی به سازمان تبلیغات اسلامی اختصاص یافته است.

حجت‌الاسلام شاهسونی با ابراز نگرانی از وضعیت فرهنگی جامعه تأکید کرد: تنها راه مقابله با تهاجم فرهنگی، انس با قرآن و حفظ آن است، اما با حرکت‌های کند به نتیجه نخواهیم رسید. باید منزلت اجتماعی حافظان قرآن ارتقا یابد و از حداقل‌ها فراتر رویم. چرا سربازان حافظ کل قرآن از معافیت استفاده نمی‌کنند؟ این موارد نیاز به بازنگری دارد.

چاووشی مدیر مؤسسه مهد قرآن بر لزوم ایجاد احساس نیاز به قرآن در جامعه تأکید کرد و گفت: اگر کار رسانه‌ای قوی انجام شود، بسیاری از مشکلات حل می‌شود. همچنین واریز بودجه به دستگاه‌ها بدون نظارت دقیق، آسیب‌زا است و می‌تواند سیاست‌های دبیرخانه را به عقب بازگرداند.

در بخش دیگری از این جلسه «الهام ماندگار مهر» به عنوان نماینده حفاظ قرآن اظهار کرد: تخصیص و تشویق باید حافظ محور باشد نه مؤسسه محور، شاید شخصی در جلسات خانگی حافظ شده و بعد خواسته است تا در آزمون حفظ عمومی شرکت کند و لذا به مؤسسه‌ای مراجعه کرده است که فقط برگزار کننده آزمون هست، بنابراین موسسه نمی‌تواند برای هدیه و تشویق معیار متقنی باشد، ضمن اینکه هدیه یک میلیون تومانی شاید چندان نباشد اما می‌تواند در شتاب دهی تشویق حفاظ یک محرک مقدماتی باشد و ذیل آزمون‌های حفظ عمومی به آن توجه کرد.

در ادامه حجت‌الاسلام حاج ابوالقاسم در جمع بندی مباحث مطرح شده اظهار کرد: درباره اصل راهبرد کلان ستاد در حوزه ترویج و حفظ باید مشخص شود که به چه سمتی می‌خواهیم حرکت کنیم، ما سال‌ها بود که مسابقات بین‌المللی قرآن را در همین مدل سنتی جلو می‌بریم، حفظ قرآن دو گونه است یا در قالب مؤسسات و کلاس درس یا کار و طرحی چون) زندگی با آیه‌ها) باشد، می‌توان ادعا کرد که این طرح توانسته چندین میلیون حافظ حداقل یک آیه را تربیت کند، ما می‌توانیم نوآوری در حوزه حفظ قرآن داشته باشیم. مسأله دیگر این است که بتوانیم حافظان قرآن را معرفی کنیم، امروز نوجوان ما زندگی یک شخصیت هنری و. فوتبالیست را می‌داند، در خیابان‌ها زندگی نوع فی شاعران را می‌بینیم اما شخصیت‌های قرآنی را نمی‌بینیم، چرا نباید یک خیابان یا بزرگراه به اسم شخصیت‌های قرآنی باشد. پس‌باید این فرهنگ‌سازی را در حوزه قرآن متناسب با شرایط و نسل امروز داشته باشیم.

در پایان این جلسه، از بین چهار نفر، استاد عباس سلیمی و کریم دولتی به عنوان فعالان برتر قرآنی به عضویت در ستاد انتخاب شدند.