X
تصاویری از فوران آتشفشان کیلاویا در هاوایی
فوران مهیب آتشفشان کیلاویا در جزیره بیگ آیلند هاوایی، تجربه‌ای نفس‌گیر از قدرت و زیبایی طبیعت را پیش چشم ساکنان و گردشگران گذاشت.
چین: از بهبود روابط روسیه و آمریکا استقبال می‌کنیم
سخنگوی وزارت خارجه چین اعلام کرد: پکن از همه تلاش‌ها برای پیشبرد حل و فصل مسالمت آمیز بحران اوکراین حمایت و از بهبود روابط روسیه و آمریکا نیز استقبال می‌کند.
چرا واژه «صلح» شوی سیاسی آمریکا در غزه است؟
آنچه از مجموع شواهد و داده‌ها به‌دست می‌آید، تصویری روشن از جایگاه آمریکا در جنگ غزه است؛ نه به‌عنوان میانجی، نه صلح‌طلب، بلکه شریکی فعال در ساختن ماشین جنگی اسرائیل.

دبی، چاه گرانشی استعداد و سرمایه؛ چرا نخبگان ایرانی به مدار امارات کشیده می‌شوند؟

نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۵ در دبی، آینه‌ای بود که نه تنها آینده خیره‌کننده فناوری جهان را به نمایش گذاشت، بلکه تصویری واضح از شکاف عمیق و رو به رشد ایران با این اقتصاد دیجیتال جهانی را نیز منعکس کرد. این گزارش، روایتی از یک دوگانگی معنادار است: همسایه‌ای که بر بال هوش مصنوعی و سرمایه‌های تریلیون دلاری اوج می‌گیرد و ما که درگیر تناقضات یک اکوسیستم درخشان اما منزوی هستیم.

نگار علی- نمایشگاه جهانی جیتکس (GITEX) ۲۰۲۵ که از ۱۳ تا ۱۷ اکتبر در مرکز تجارت جهانی دبی برگزار شد، بار دیگر جایگاه خود را به عنوان بزرگ‌ترین رویداد فناوری، هوش مصنوعی و استارتاپ در جهان تثبیت کرد. این رویداد با حضور بیش از ۶۸۰۰ شرکت و ۲۰۰۰ استارتاپ از ۱۸۰ کشور جهان و میزبانی از بالغ بر ۲۰۰ هزار بازدیدکننده، تصویری خیره‌کننده از آینده دیجیتال به نمایش گذاشت. افتتاحیه این رویداد توسط شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دبی، با تأکید بر چشم‌انداز امارات متحده عربی برای تبدیل شدن به «یک الگوی جهانی در ساختن اقتصاد دیجیتال یکپارچه مبتنی بر نوآوری، دانش و هوش مصنوعی» همراه بود. این بیانیه، چارچوب استراتژیک و بلندپروازانه‌ای را برای کل رویداد ترسیم کرد.  

این گزارش اما، تحلیلی فراتر از یک پوشش خبری صرف است. ما در اینجا جیتکس را از یک منظر کاملاً ایرانی می‌نگریم و آن را به عنوان یک آینه تمام‌نما برای درک یک دوگانگی عمیق به کار می‌گیریم: از یک سو، اکوسیستم فناوری شتابان، سرمایه‌محور و عمیقاً یکپارچه با اقتصاد جهانی که در دبی به نمایش گذاشته شد و از سوی دیگر، چشم‌انداز فناوری در ایران که با وجود انزوا، تحریم و محدودیت‌ها، همچنان سرسخت و مبتکر باقی مانده است.

جیتکس بیش از یک نمایشگاه تجاری، یک فشارسنج برای اندازه‌گیری شکاف دیجیتال رو به رشد در سطح منطقه و جهان است و این گزارش به کالبدشکافی این شکاف و پیامدهای آن برای آینده ایران می‌پردازد.

gitex 2025

۱۸۰ کشور در جیتکس ۲۰۲۵ برای تصاحب بازار خاورمیانه صف کشیدند

جیتکس ۲۰۲۵ صحنه نمایش قدرت‌نمایی اقتصادی و دیپلماتیک کشورها بود. حضور بیش از ۱۸۰ کشور با غرفه‌های ملی، این رویداد را به یک عرصه ژئوپلیتیک تبدیل کرده بود. غرفه‌های برجسته از ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و ترکیه در کنار نمایندگان جدیدی مانند اسپانیا، شیلی و اکوادور، نشان از تلاش جهانی برای تصاحب بازار پررونق خاورمیانه داشت. برزیل به عنوان «شریک کشوری» با بزرگ‌ترین هیئت فناوری خود حضور یافت که سیگنالی روشن از یک فشار استراتژیک برای ورود به بازارهای منطقه بود.  

در این میان، حضور هند با ۲۳۷ شرکت، حضوری چشمگیر و استراتژیک بود. این کشور با تکیه بر روابط تجاری بیش از ۱۰۰ میلیارد دلاری خود با امارات در سال مالی ۲۰۲۴-۲۰۲۵، از جیتکس به عنوان سکویی برای تثبیت موقعیت خود به عنوان یک قدرت جهانی فناوری استفاده کرد. بازیگران منطقه‌ای مانند بحرین نیز با نمایش طرح‌های دولت دیجیتال و شرکت‌های کوچک و متوسط خود در حوزه ICT، به دنبال جذب سرمایه و نمایش پیشرفت‌های خود بودند.  

این غرفه‌های ملی صرفاً ویترین‌های تجاری نیستند؛ آن‌ها ابزارهایی برای اعمال «قدرت نرم» و دیپلماسی اقتصادی به شمار می‌روند. حضور مقامات عالی‌رتبه مانند وزیر هوش مصنوعی کانادا و کمیسر استارتاپ‌های اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که این هیئت‌ها در مأموریت‌هایی با پشتوانه دولتی شرکت کرده‌اند. کشورها از جیتکس برای ایجاد «اتحادهای دیجیتال»، انعقاد قراردادهای بزرگ دولتی (B2G) و معرفی خود به عنوان شرکای کلیدی در چشم‌انداز اقتصادی امارات بهره می‌برند. این امر، رویداد را از یک بازار ساده به یک صفحه شطرنج ژئوپلیتیک تبدیل می‌کند که در آن، برتری فناورانه، ارز اصلی محسوب می‌شود.  

در این چشم‌انداز جهانی، جایگاه ایران تأمل‌برانگیز بود. اگرچه نام ایران در فهرست کشورهای شرکت‌کننده دیده می‌شد، اما برخلاف کشورهایی چون هند یا بحرین، هیچ جزئیاتی از حضور گسترده، غرفه ملی یا شرکت‌های برجسته ایرانی منتشر نشد. این «غیبت معنادار» در داده‌ها، خود یک داده مهم است و به وضوح انزوای اقتصادی کشور را به تصویر می‌کشد. در حالی که شرکت‌های کوچک و متوسط هندی از طریق این رویداد به خریداران جهانی متصل می‌شدند، شرکت‌های ایرانی از این اکوسیستم حیاتی محروم بودند؛ واقعیتی که تأثیر تحریم‌ها را تشدید می‌کند.  

هند با حضور در جیتکس به صحنه جهانی صعود کرد و اقتصاد فناوری ۳۵۰ میلیارد دلاری خود را پررنگ‌تر ساخت.

پلیس آینده از دبی آمد؛ گشت‌های خودران و پهپادهای نجات در جیتکس ۲۰۲۵

یکی از محورهای اصلی جیتکس ۲۰۲۵، نمایش فناوری‌های امنیت شهری بود که در آن، پلیس دبی نقشی پیشرو ایفا می‌کرد. این نهاد مجموعه‌ای از فناوری‌های پیشرفته را به نمایش گذاشت که مرزهای پلیسی سنتی را جابجا کرده است:  

  • گشت‌های خودران: خودروهای خودران M0-1 و M0-2 برای نظارت لحظه‌ای و گشت‌زنی و خودروی DPR-02 که با همکاری شرکت Micropolis Robotics توسعه یافته و از هوش مصنوعی برای تشخیص ناهنجاری و تحلیل رفتار بهره می‌برد.  

  • بیومتریک پیشرفته: سیستم بومی «Dubiometrics» که فراتر از تشخیص چهره عمل کرده و شاخص‌هایی مانند شیوه راه‌رفتن، شکل گوش و هندسه دست را برای شناسایی افراد به کار می‌گیرد، حتی اگر سوژه ماسک زده یا در نور کم باشد.  

  • پهپاد به عنوان اولین پاسخ‌دهنده: شبکه‌ای متشکل از ۱۵ «پهپاد» در سراسر دبی مستقر شده که می‌تواند یک پهپاد خودران را ظرف یک دقیقه به محل حادثه اعزام کند و زمان واکنش را تا بیش از ۳۰ درصد کاهش دهد.  

  • ایستگاه‌های پلیس هوشمند (SPS): ۲۷ ایستگاه پلیس کاملاً خودکار و بدون نیروی انسانی که خدمات ۲۴ ساعته ارائه می‌دهند و برنامه‌هایی برای راه‌اندازی یک ایستگاه شناور تا سال ۲۰۲۶ نیز در دست اجراست.  

این نوآوری‌ها نشان می‌دهند که امارات، و به ویژه دبی، نه تنها در حال ساختن یک شهر هوشمند برای شهروندان خود است، بلکه در حال توسعه یک «مدل حکمرانی فناورانه» قابل تکرار و صادراتی است. نمایش‌های پر زرق و برق پلیس دبی، در واقع معرفی یک سبد محصول است که می‌تواند به سایر شهرهای جهان فروخته شود و یک بخش اقتصادی جدید و با ارزش افزوده بالا برای این کشور ایجاد کند.

حضور پلیس دبی در gitex 2025

امارات از «Jaheziya» رونمایی کرد؛ انقلاب هوش مصنوعی در مدیریت بحران

سرمایه‌گذاری امارات در فناوری‌های مدیریت بحران، نشان‌دهنده درک عمیق این کشور از اهمیت تاب‌آوری ملی به عنوان یک رکن استراتژیک است. مرکز مدیریت بحران و بلایای ابوظبی (ADCMC) از پلتفرم پیشرفته «Jaheziya» رونمایی کرد که نقطه عطفی در این حوزه محسوب می‌شود.  

این پلتفرم یک سیستم «دوقلوی دیجیتال» یکپارچه و مبتنی بر هوش مصنوعی است که با استفاده از داده‌های لحظه‌ای، شبیه‌سازی‌های پیش‌بینی‌کننده و مدل‌سازی سه‌بعدی تعاملی کار می‌کند. عملکرد اصلی آن، تبدیل طرح‌های اضطراری ایستا به عملیات‌های زنده و داده‌محور است. الگوریتم‌های هوش مصنوعی به طور خودکار ریسک‌ها را ارزیابی کرده، سناریوهای اضطراری پیچیده (مانند بلایای طبیعی یا حوادث صنعتی) را با دقت بالا شبیه‌سازی می‌کنند و هماهنگی عملیاتی میان نهادهای مختلف دولتی را خودکار می‌سازند. هدف نهایی، گذار از مدیریت واکنشی به مدیریت پیشگیرانه بحران، بهینه‌سازی تخصیص منابع و تقویت ایمنی عمومی است.  

سرمایه‌گذاری هنگفت در پلتفرمی مانند Jaheziya نشان می‌دهد که امارات تاب‌آوری ملی را نه فقط یک وظیفه دفاع مدنی، بلکه ستون اصلی استراتژی دولتی و تداوم اقتصادی خود می‌داند. اقتصاد این کشور به شدت به شهرت خود به عنوان یک مرکز باثبات و امن برای تجارت، گردشگری و لجستیک وابسته است. یک بحران بزرگ می‌تواند این شهرت را به شدت خدشه‌دار کند. بنابراین، Jaheziya در حکم یک بیمه‌نامه فناورانه برای حفاظت از دارایی‌های اصلی اقتصادی این کشور عمل می‌کند.

پلتفرم پیشرفته «Jaheziya»

چاه گرانشی سرمایه‌گذاری در دبی؛ استارتاپ‌های جهان در مدار امارات

رویداد Expand North Star که همزمان با جیتکس در دبی هاربر برگزار شد، خود را به عنوان بزرگ‌ترین گردهمایی استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران در جهان تثبیت کرد. این رویداد با حضور بیش از ۲۰۰۰ استارتاپ و ۱۲۰۰ سرمایه‌گذار از ۱۸۰ کشور، اکوسیستمی بی‌نظیر برای نوآوری و جذب سرمایه فراهم آورد.  

حجم سرمایه حاضر در این رویداد خیره‌کننده بود؛ سرمایه‌گذاران حاضر، مجموعاً بیش از ۱.۱ تریلیون دلار دارایی تحت مدیریت داشتند. نام‌های بزرگی از دنیای سرمایه‌گذاری خطرپذیر و بانکداری جهانی مانند JP Morgan، Daiwa Capital و Samsung Ventures در این رویداد حضور داشتند. این رویداد که توسط اتاق اقتصاد دیجیتال دبی میزبانی می‌شود، بخشی از یک استراتژی بزرگ‌تر برای تبدیل دبی به پایتخت اقتصاد دیجیتال و ایجاد ۱۰ شرکت یونیکورن (با ارزش بیش از یک میلیارد دلار) تا سال ۲۰۳۱ است.

مراکز رشد محلی مانند in5 نیز نقش مهمی ایفا کرده‌اند؛ بیش از ۱۱۰۰ استارتاپ تحت حمایت این مرکز تاکنون موفق به جذب بیش از ۹ میلیارد درهم (۲.۴۵ میلیارد دلار) سرمایه شده‌اند. داستان‌های موفقیت این رویداد الهام‌بخش هستند؛ برای مثال، فین‌تک نیجریه‌ای Moove پس از شرکت در این رویداد، بیش از ۴۶۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرد و در آستانه تبدیل شدن به یک یونیکورن قرار گرفت.  

این داده‌ها نشان می‌دهد که امارات با موفقیت یک «چاه گرانشی سرمایه‌گذاری خطرپذیر» ایجاد کرده است. این اکوسیستم قدرتمند، سرمایه، استعداد و استارتاپ‌های آینده‌دار را از سراسر جهان، به ویژه از خاورمیانه، آفریقا و جنوب آسیا، به سوی خود جذب می‌کند. ترکیبی از حمایت دولتی، زیرساخت‌های کلاس جهانی، دسترسی به سرمایه و موقعیت استراتژیک، یک چرخه خودتقویت‌شونده ایجاد کرده که رقابت با آن برای سایر هاب‌های منطقه‌ای دشوار است.

این «چاه گرانشی» تأثیر مستقیم و مخربی بر اکوسیستم استارتاپی ایران دارد. این وضعیت، «فرار مغزها» و خروج متخصصان ماهر فناوری از کشور را تشدید می‌کند و جذب سرمایه بین‌المللی را برای استارتاپ‌های ایرانی تقریباً غیرممکن می‌سازد.

یک بنیان‌گذار ایرانی با یک ایده جهانی با انتخابی دشوار روبروست: ماندن در یک اقتصاد تحریم‌زده و تورمی با منابع مالی محدود، یا مهاجرت به هابی مانند دبی که در آن به شبکه‌ای جهانی از سرمایه‌گذاران با تریلیون‌ها دلار سرمایه دسترسی دارد. داستان‌های موفقیت Expand North Star به عنوان تبلیغات قدرتمندی برای گزینه دوم عمل می‌کنند و این بدان معناست که موفقیت امارات، تا حدی بر پایه سرمایه انسانی و فکری است که کشورهایی مانند ایران را ترک می‌کنند.  

Expand North Star

۵G وارد عصر صنعتی شد؛ اپراتورها به ارائه‌دهندگان راه‌حل تبدیل می‌شوند

گفتمان پیرامون 5G در جیتکس ۲۰۲۵ از بحث صرف بر سر سرعت برای مصرف‌کننده، به سمت کاربردهای صنعتی و سازمانی تکامل یافته است. شرکت‌ها نشان دادند که 5G دیگر یک ارتقای تدریجی نیست، بلکه زیرساخت عصبی برای صنعت، سیستم‌های خودران و اقتصادهای مبتنی بر هوش مصنوعی است.  

  • برش شبکه (Network Slicing): شرکت e& به عنوان اولین اپراتور منطقه، سرویس تجاری برش شبکه 5G را راه‌اندازی کرد. این فناوری با ایجاد «خطوط ویژه در بزرگراه داده»، پهنای باند تضمین‌شده و تأخیر بسیار کم را برای عملیات‌های حیاتی مانند خدمات اورژانس، لجستیک بنادر و رباتیک صنعتی فراهم می‌کند.  

  • شبکه‌های خصوصی: e& یک شبکه تاکتیکی «5G-in-a-Box» را به نمایش گذاشت که تیم‌های واکنش اضطراری می‌توانند آن را در عرض چند دقیقه در مناطق بحران‌زده راه‌اندازی کنند. همچنین، قرارداد چندساله‌ای میان اریکسون و e& برای نوسازی شبکه هسته 5G به منظور پشتیبانی از اینترنت اشیاء حیاتی و بازی‌های فراگیر منعقد شد.  

  • اینترنت اشیاء صنعتی (IIoT): کوالکام پلتفرم‌های Dragonwing خود را برای دروازه‌های هوش مصنوعی صنعتی به نمایش گذاشت که امکان نظارت لحظه‌ای بر دارایی‌ها، نگهداری پیش‌بینی‌کننده و ایمنی کارگران را در بخش‌هایی مانند انرژی و حمل‌ونقل فراهم می‌کند.  

  • 5G-Advanced (5.5G): شرکت ZTE با نمایش مودم پرچمدار 5G-A خود که به سرعت ۱۹ گیگابیت بر ثانیه دست می‌یابد، گام بعدی در تکامل 5G را به تصویر کشید.  

این نمایش‌ها ثابت می‌کنند که ارزش واقعی 5G نه در فروش اتصال، بلکه در خدمات تخصصی است که بر بستر آن ساخته می‌شود. شرکت‌ها در حال حرکت به بالای زنجیره ارزش هستند و از تأمین‌کننده صرف اتصال به ارائه‌دهنده راه‌حل‌های یکپارچه برای صنایع خاص تبدیل می‌شوند. این یک مدل کسب‌وکار بسیار سودآورتر از رقابت بر سر بسته‌های اینترنت مصرفی است و نشان می‌دهد که مزایای اقتصادی 5G به کسانی خواهد رسید که بر لایه‌های پیچیده نرم‌افزار، هوش مصنوعی و یکپارچه‌سازی خدمات مسلط شوند.

شرکت e& به عنوان اولین اپراتور منطقه، سرویس تجاری برش شبکه 5G را راه‌اندازی کرد

جاده پرسرعت به بن‌بست فیلترینگ؛ سرنوشت ۵G ایرانی

راه‌اندازی 5G در ایران داستانی از یک تناقض بنیادین است. این فناوری که اولین بار در اواخر سال ۱۳۹۹ توسط ایرانسل در تهران معرفی شد، با وجود گذشت چندین سال، همچنان در مرحله‌ای ابتدایی باقی مانده است. تا اوایل سال ۱۴۰۴، اپراتورها تنها چند هزار سایت 5G را عمدتاً در کلان‌شهرها مانند تهران، مشهد و اصفهان راه‌اندازی کرده‌اند و پوشش آن همچنان پراکنده و دور از دسترس عموم است.  

چالش‌های پیش روی 5G در ایران چندلایه و عمیق هستند:

  • هزینه‌های زیرساختی و تحریم‌ها: هزینه سنگین تجهیزات 5G (آنتن‌ها، فیبر نوری) یک مانع بزرگ است. تحریم‌های بین‌المللی نیز دسترسی به سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای حیاتی از فروشندگان پیشرو جهانی را به شدت محدود کرده است.  

  • عدم سازگاری دستگاه‌ها: تا مدت‌ها، قابلیت 5G در گوشی‌های هوشمند برندهای بزرگی مانند سامسونگ برای بازار ایران غیرفعال بود و شبکه را برای بسیاری از کاربران بی‌فایده می‌کرد.  

  • مسائل رگولاتوری و فرکانس: فرآیند تخصیص باندهای فرکانسی لازم، پیچیده و تابع مقررات بین‌المللی (ITU) است که با توجه به وضعیت سیاسی ایران، می‌تواند با دشواری‌هایی همراه باشد.  

  • ناتمام ماندن نسل‌های قبلی: در بسیاری از مناطق کشور هنوز دسترسی به اینترنت 4G یا 4.5G پایدار نیست. این امر جهش به 5G را زودهنگام جلوه می‌دهد و شکاف دیجیتال میان مناطق شهری و روستایی را عمیق‌تر می‌کند.  

این شرایط، «پارادوکس یک جاده پرسرعت به یک باغ محصور» را ایجاد کرده است. دولت 5G را به عنوان نمادی از پیشرفت فناوری ترویج می‌کند، اما کاربرد آن به دلیل فیلترینگ گسترده اینترنت فلج شده است. چه سودی در اتصال ۱ گیگابیت بر ثانیه‌ای وجود دارد، وقتی خدمات اصلی جهانی که به چنین سرعتی نیاز دارند (استریم با کیفیت بالا، بازی‌های ابری، ابزارهای همکاری تیمی) مسدود هستند؟ کاربران مجبورند ترافیک خود را از طریق VPNها هدایت کنند که این کار مزایای سرعت و تأخیر کم 5G را از بین می‌برد. این امر باعث شده است که 5G در ایران بیشتر یک بیانیه سیاسی باشد تا یک توانمندساز اقتصادی برای شهروندان و کسب‌وکارها.  

راه‌اندازی 5G در ایران داستانی از یک تناقض بنیادین

اکوسیستم فناوری ایران؛ درخشان اما شکننده

بازار فناوری ایران تصویری از تناقضات عمیق است. بر اساس شاخص جهانی نوآوری (GII)، ایران با رتبه‌ای میانی (بین ۶۲ تا ۶۴) دارای نقاط قوت و ضعف برجسته‌ای است. نقاط قوت آن در «سرمایه انسانی و پژوهش» و «خروجی‌های دانش و فناوری» نهفته است. در مقابل، نقاط ضعف حیاتی آن در «نهادها»، «زیرساخت‌ها» و «پیچیدگی بازار» قرار دارد.  

این اکوسیستم از یک سو دارای سرمایه انسانی عظیمی از جوانان تحصیل‌کرده، برنامه‌های دانشگاهی قوی در حوزه STEM و خروجی بالای مقالات علمی است. اما از سوی دیگر، با زیرساخت‌های ضعیف ICT، اینترنت ناپایدار، عدم دسترسی به منابع مالی بین‌المللی و یک محیط رگولاتوری چالش‌برانگیز دست و پنجه نرم می‌کند. تحریم‌ها عامل اصلی این ضعف‌ها هستند که دسترسی به سخت‌افزار، نرم‌افزار، زیرساخت‌های ابری (مانند AWS/GCP) و سرمایه‌گذاری خارجی را محدود کرده و به فرار مغزها دامن زده‌اند.  

در پاسخ به این فشارها، ایران به سمت «نبوغ اجباری» یا «حاکمیت فناورانه» حرکت کرده است. این رویکرد منجر به توسعه راه‌حل‌های بومی مانند مزارع پردازنده‌های گرافیکی داخلی، پلتفرم‌های ملی هوش مصنوعی و مدل‌های پردازش زبان طبیعی فارسی شده است.  

این وضعیت، اکوسیستمی «درخشان اما شکننده» را به وجود آورده است. ایران دارای سرمایه فکری سطح بالایی است که قادر به انجام کارهای پیچیده است، اما این استعداد بر پایه‌ای شکننده و توسعه‌نیافته از زیرساخت و سرمایه قرار گرفته است. یک پژوهشگر هوش مصنوعی درخشان ایرانی نمی‌تواند به پتانسیل کامل خود دست یابد، اگر به GPUهای پیشرفته و مجموعه داده‌های بزرگ برای آموزش مدل‌های خود دسترسی نداشته باشد. این امر یک وضعیت دائمی از «کم‌کاری» ایجاد می‌کند که در آن، پتانسیل‌ها بسیار فراتر از خروجی‌های واقعی است.

در عین حال، تلاش برای خودکفایی فناورانه، یک شمشیر دولبه است. این رویکرد که از سر ناچاری متولد شده، تاب‌آوری و نوآوری محلی را تقویت می‌کند. اما در عین حال، این خطر را به همراه دارد که فناوری‌های منزوی و غیراستانداردی ایجاد شوند که قادر به رقابت در صحنه جهانی نیستند و در نهایت انزوای فناورانه کشور را عمیق‌تر می‌کنند.

این گزارش دوگانگی عمیقی را به تصویر کشید: از یک سو «مدل جیتکس» که مبتنی بر یکپارچگی جهانی، سرمایه فراوان و شتاب بی‌وقفه است و از سوی دیگر «مدل ایران» که بر پایه انزوا، هدایت دولتی و تمرکز بر «حاکمیت فناورانه» شکل گرفته است. در حالی که مدل اول به سرعت در حال پیشرفت است، مدل دوم در حال ساختن اکوسیستمی تاب‌آور اما بالقوه عقب‌مانده است. آینده فناورانه ایران از پیش تعیین‌شده نیست. با وجود چالش‌های عظیم، سرمایه انسانی قابل توجه آن همچنان یک دارایی قدرتمند باقی مانده است.

۲۲۷۲۲۷

خبرآنلاین: درباره خبرآنلاین خبرآنلاین که کار خود را از سال ۱۳۸۷ شروع کرده است تلاش دارد آخرین تحلیل‌ها و گزارش‌ها از مهم‌ترین اتفاقات روز ایران و جهان را به صورت آنلاین در اختیار مخاطبان خود قرار دهد. مشی رسانه‌ای: مشی رسانه‌ای این خبرگزاری، تحلیلی - خبری است و اعضای تحریریه این مجموعه می‌کوشند از قالب ظاهری خبرها فراتر رفته و به زوایای پنهان و آشکار حوادث سرک بکشند و با کندوکاو بیشتر، ناگفته‌ها و وجوه نامکشوف وقایع و حوادث را بیابند. این مجموعه رسانه‌ای خود را در امر اطلاع‌رسانی مستقل می‌داند و در چارچوب قوانین نظام جمهوری اسلامی و تعهد به آرمان‌های انقلاب اسلامی و امام راحل و شهیدان انقلاب، از درغلتیدن به تمایلات حزبی و جناحی پرهیز دارد. این مجموعه اما نقد و تحلیل کارشناسانه دستگاه‌ها، عملکرد مسئولان و احزاب را وظیفه ذاتی خود می‌پندارد و آن را با هدف ارتقای دانایی جامعه، حق پرسشگری شهروندان و وظیفه پاسخگویی مسئولان با جدیت دنبال می‌کند. تحریریه خبرآنلاین همچنین با بهره‌مندی از همکاران حرفه‌ای و با سابقه می‌کوشد عرصه‌های جدیدی در اطلاع‌رسانی بهنگام و شفاف بجوید و بگشاید. صورت‌بندی خبرآنلاین: <strong>صاحب امتیاز</strong>: علیرضا معزی <strong>مدیرمسئول:</strong> حسن لاسجردی <strong>شورای سردبیری:</strong> حسن لاسجردی . محمدرضا نوروزپور . فرهاد عشوندی . محمود ظهیرالدینی. داوود محمدی. سردبیر شبکه‌های اجتماعی: <strong>پایش:</strong> محمدباقر تهرانی <strong>ادمین:</strong> پوریا شاکری تحریریه: <strong>سیاست:</strong> فاطمه استیری <strong>اقتصاد:</strong> زهرا علی‌اکبری <strong>فرهنگ:</strong> حسین قره <strong>جامعه:</strong> مستوره برادران‌نصیری <strong>بین‌الملل:</strong> ابوالفضل خدایی <strong>ورزش:</strong> مرتضی رضایی <strong>چند رسانه‌ای:</strong> نوید صراف مرامنامه اخلاق حرفه‌ای خبرگزاری خبرآنلاین اعضای تحریریه «خبرآنلاین»، اعم از خبرنگاران، نویسندگان، عکاسان، دبیران و سردبیران، مجموعه اصول و معیارهای اخلاقی حرفه‌ای را با توجه به استانداردهای ‌این حرفه، به عنوان اصول اخلاقی خویش تلقی می‌کنند و رعایت آن را به عنوان مبانی مشترک حرفه‌ای وظیفه خود می‌دانند. این مرامنامه مقررات اداری یا مسائل انضباطی خبرآنلاین نیست، بلکه تنها اصول اخلاقی را تبیین می‌کند که روزنامه‌نگاران خبرآنلاین با رعایت آن، استقلال، اعتبار و درستکاری رسانه و مسئولیت‌ها و تحقق وظایف خود را تضمین می‌کنند. علاوه بر این، قانون مطبوعات و سایر قوانین مرتبط با فعالیت‌های رسانه‌ای نصب العین خبرآنلاین است. ۱. وظیفه آگاهی‌بخشی در راس وظایف حرفه روزنامه‌نگاری قرار گرفته است. انصاف و بی‌غرضی روزنامه‌نگار، خودداری وی از تبلیغ سیاسی و بازرگانی و مقاومت در برابر دیگر کانون‌های فشار، اصل خدشه‌ناپذیر روزنامه‌نگاران فعال در خبرآنلاین است. ۲. «خبرآنلاین» خود را متعهد می‌داند که با رعایت مفاد مرامنامه اخلاقی کلیه آحاد جامعه را مخاطب خود بداند و همواره در چارچوب قانون اساسی به اصول دینی و معتقدات مذهبی و آداب و سنن گروه‌های مختلف قومی و فرهنگی، احترام بگذارد. ۳. روزنامه‌نگاران خبرآنلاین در انجام وظایف حرفه‌ای خویش نه تنها در برابر صاحبان و مدیران موسسه بلکه در برابر خوانندگان و منافع و مصالح جامعه مسئولیت دارند.‌ این مسئولیت اجتماعی‌ ایجاب می‌کند اطلاعات کامل و به روز برای عموم با حفظ آزادی اطلاعات به منظور احقاق حق دسترسی به اطلاعات ارائه شود. ۴. وظیفه کسانی که وقایع مربوط به هر موضوع را شرح می‌دهند یا تفسیر می‌کنند این است که دانش لازم را درباره آن موضوع به نحوی که گزارش‌دهی و تفسیر به صورت دقیق و منصفانه امکان‌پذیر باشد کسب کنند. ۵. رسالت اجتماعی حرفه روزنامه‌نگاری‌ ایجاب می‌کند که روزنامه‌نگار همیشه در خدمت کشف و بیان حقیقت باشد. به موجب ‌این اصل، «خبرآنلاین» خود را متعهد می‌داند تا حد ممکن آنچه را که به راستی روی داده است و در آن شائبه دروغ راه ندارد، منعکس کند. ۶. روزنامه‌نگاران «خبرانلاین» خود را موظف می‌دانند در صورت ارتکاب به اشتباه، هرچه سریع‌تر آن را اصلاح کنند. اگر چه کار روزنامه‌نگاری با سرعت عمل همراه است،‌ این الزام نباید مانع کوشش و جست‌وجو برای پی‌بردن به صحت و سقم اطلاعات شود. همچنین بروز هر اشتباهی را به سرعت اطلاع می‌دهند و آن را در روزنامه تصحیح می‌کنند. ۷. خبرنگاران و نویسندگان «خبرآنلاین» بدون دخالت در ماجرا یا پیش‌فرض‌های خود، خبر و گزارش را تهیه و تنظیم می‌کنند. در عین حال «بی‌طرفی» به معنی بی‌نظر بودن «خبرآنلاین» و نویسندگان آن در قبال رویدادها نیست و روزنامه‌نگاران نظرات خود را در مقالاتی که تفسیر و تحلیلشان از مسائل است، بیان می‌کنند. ۸. روزنامه‌نگاران فعال در «خبرآنلاین» در انتشار مصاحبه‌های اختصاصی به حقوق مصاحبه‌شونده خود احترام می‌گذارند و متن تنظیمی مصاحبه را با رعایت حداکثر امانت‌داری منتشر می‌کنند. ضمنا در صورت درخواست مصاحبه‌شونده، ‌متن نهایی را به نظر او می‌رسانند و اصلاحات مورد نظر را اعمال و حتی در صورت انصراف وی از انتشار مصاحبه خودداری می‌کنند. ۹. به منظور رعایت حقوق مادی و معنوی خالقان و صاحبان آثار، خبرنگاران و نویسندگان «خبرآنلاین» حاصل کار دیگران را بدون ذکر منبع و در صورت لزوم کسب اجازه، باز انتشار نمی‌کنند. امضای یک روزنامه‌نگار تنها پای مطلبی قرار می‌گیرد که حاصل کار خود اوست. هرگونه سرقت ادبی، مخدوش ساختن متن‌ها، تصاویر، اسناد و نیز حذف اطلاعات اساسی مربوط به رویدادها نزد روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» مذموم و مطرود است. ۱۰. حریم خصوصی افراد محترم است و نباید بدون اجازه به آن وارد شد. روزنامه‌نگاران و نویسندگان «خبرآنلاین» با توجه خاص به حیثیت شخصی و زندگی خصوصی افراد، از تمامی مواردی که ممکن است با انتشار مطلب یا خبر آن به حیثیت افراد لطمه وارد آورد، اکیدا پرهیز می‌کنند. ۱۱. روزنامه‌نگاران و نویسندگان «خبرآنلاین» ادبیات پالوده و قلم متین را از مهم‌ترین ویژگی‌های خود می‌دانند و از لحن گزنده یا کلمات توهین‌آمیز علیه هیچ شخص یا نهادی، چه در خبر یا گزارش و چه در نظر، استفاده نمی‌کنند. ۱۲. روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» به طور مخفیانه از دوربین، میکروفن و یا دستگاه‌های ضبط صوت استفاده نخواهند کرد، مگر در زمانی که حق قانونی روزنامه‌نگار است، اما آشکارسازی لوازم فوق برای او مخاطره‌آمیز باشد. ۱۳. روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» برای کسب خبر، صریحا خود را روزنامه‌نگار معرفی می‌کنند و هرگز همچون کارآگاه یا جاسوس عمل نمی‌کنند. آنان همچنین از تحت فشار قرار دادن افراد برای کسب خبر پرهیز می‌کنند. ۱۴. روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» ضمن وقوف به آزادی خبر، تفسیر و انتقاد، می‌توانند از افشای منبع اطلاعات به جز صراحتی که قانون مطبوعات دارد (دستور مقام قضایی) خودداری کنند. محرمانه نگاه داشتن هویت منابعی که «خبرانلاین» نمی‌خواهد شناخته شوند، نافی ‌این اصل نیست که منابع خبری، جز در موارد استثنایی، باید به روشن‌ترین وجه معرفی شوند. از سوی دیگر ممکن است ناشناس ماندن اظهارکننده یک مطلب برای او فرصتی غیرمنصفانه فراهم آورد تا علیه دیگران سخن بگوید. در این صورت «خبرآنلاین» از انتشار اظهارات علیه دیگران توسط منبعی که نامش فاش نشود، پرهیز می‌کند. ۱۵. اولین و مهم‌ترین دغدغه روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین»، تلاش در جهت ارتقای سطح کیفی وکمی مطالب «خبرآنلاین» است.‌ این بدان معناست که توفیق «خبرآنلاین» در تهیه و انتشار اخبار و گزارش‌های دست اول نتیجه تلاش‌های بی‌وقفه روزنامه‌نگاران آن است. ۱۶. روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» به حق دسترسی به مطالب، اخبار و گزارش‌های جمع‌آوری شده واقفند و پیش از انتشار مطالب تهیه شده مبادرت به فروش، واگذاری و افشای بخشی یا تمام آن مطلب به افراد خارج از خبرآنلاین علی‌الخصوص رسانه های رقیب، دوستان و وابستگان نزدیک خود نخواهند کرد. آنان با آگاهی کامل از خط‌مشی و سیاست‌های کلی روزنامه، متعهدانه و وفادارانه در جهت پیشبرد ‌این اهداف گام برمی‌دارند. ۱۷. روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» نام و عنوان «خبرآنلاین» را مورد استفاده شخصی قرار نمی‌دهند. آنان کارت‌های خبرنگاری خود را تنها در مواقع کسب خبر و امور مرتبط با حرفه خود یا ورود به سازمان‌های دولتی یا خصوصی به کار می‌گیرند. ۱۸. اظهارنظر نسبت به شخصیت‌های مورد توجه مخاطبان از جمله هنرمندان و ورزشکاران در قالب گفت‌وگو و یا نوشته از سوی روزنامه‌نگاران نباید کیفیت محتوا را تا سرحد نشریات زرد پایین آورد. ۱۹. از آنجا که کسب اخبار دست اول و انتشار آن یکی از ویژگی‌های بارز رسانه‌هاست و ‌این فرآیند منجر به جذب مخاطب بیشتر برای یک رسانه می‌شود، روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین»، تمامی رسانه‌های خبری دیگر اعم از رسانه‌های چاپی، الکترونیکی، تصویری و صوتی را که در جهت تضاد و یا حتی همسو با رسانه خود هستند رقیب حرفه‌ای می‌انگارند و بر ‌این اساس، همکاری و فعالیت با آنان (در هر سطحی) را بدون مشورت و صلاحدید حوزه سردبیری، مغایر با تعهدات اخلاقی و حرفه‌ای می‌دانند. ۲۰. ارائه هرگونه اطلاعات محرمانه داخلی و اداری خبرآنلاین مغایر با وجدان و مسئولیت اخلاقی و حرفه‌ای روزنامه‌نگاران در قبال مجموعه خبرآنلاین است. ۲۱. داشتن صفحات شخصی در فضای مجازی حق مسلم هر فرد است. روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» نیز ازاین قاعده مستثنی نیستند. مهم نیست که تا چه میزان تلاش می‌کنند مطالبشان متمایز از مطالب موجود در خبرآنلاین باشد؛ بلکه نکته‌ اینجاست که به‌ هر حال مخاطبان، آنها را به عنوان روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» می‌شناسند و دیدگاه‌ها و نظراتشان را مرتبط با خط‌مشی آن تلقی می‌کنند. با علم به‌ این موضوع، روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» هرگونه فعالیت مجازی، حضور در شبکه های اجتماعی و یا مصاحبه و سخنرانی بدون در نظر گرفتن صلاحدید خبرآنلاین را مغایر با وجدان اخلاقی و حرفه‌ای خود می‌دانند. ۲۲. روزنامه‌نگاران فعال در «خبرآنلاین» از نوشتن در مورد مسائلی که نفع مستقیم مادی برای آنها و وابستگانشان دارند، پرهیز می‌کنند. از اطلاعاتی که به واسطه شغلشان به دست می‌آورند برای کسب منافع مالی و اقتصادی استفاده نمی‌کنند و این اطلاعات را به‌ این منظور در اختیار بستگان یا دوستانشان قرار نمی‌دهند. ۲۳. هرگونه مشارکت و همکاری تعهدآور با سازمان‌های حوزه فعالیت خود (اعم از استخدام، همکاری پاره‌وقت، انجام پروژه‌های مشترک و ارائه مشاوره و غیره) از نظر روزنامه‌نگاران «خبرآنلاین» مورد پذیرش نیست. چرا که ‌این نوع وابستگی‌ها به سازمان‌هایی که تحت پوشش خبری ‌این رسانه قرار دارند، بدون شک دیدگاه‌ها و نظرات روزنامه‌نگاران را به مرور زمان تحت‌ تاثیر خود قرار می‌دهد و از بازده کاری آنان می‌کاهد. ۲۴. روزنامه‌نگاران فعال در «خبرآنلاین» در مورد پذیرش هدایایی که از طرف اشخاص یا سازمان‌ها و نهادها ارائه می‌شود احتیاط می‌کنند. هر هدیه‌ای که ‌این شائبه را به وجود ‌آورد که در قبال آن انتظار همدلی به هنگام تهیه مطلب وجود دارد فورا پس داده می‌شود. اگر به روزنامه‌نگاری مستقیما پیشنهاد همکاری در قبال دریافت هدیه ارائه شد، موضوع را به مدیران مجموعه اطلاع می‌دهد و چنین موضوعی ممکن است بنا به صلاحدید سردبیر به اطلاع خوانندگان برسد. در عین حال روزنامه‌نگاران فعال در «خبرانلاین» هدایای ارزان‌قیمتی را که با «حسن نیت» ارائه می‌شود با احترام می‌پذیرند. هدایای گران‌تر را محترمانه باز می‌گردانند یا در اختیار روزنامه قرار می‌دهند تا به مصارف عمومی برسد. جوایز و هدایای بزرگداشت رسمی روزنامه‌نگاری از ‌این قاعده مستثنی است. ۲۵. روزنامه‌نگاران فعال « خبرآنلاین» سفرهایی را که هزینه آن به عهده سازمان و نهاد خاصی است قبول نمی‌کنند مگر با اجازه روزنامه و در صورت مهم بودن اطلاعاتی که قرار است در سفر جمع‌آوری شود. تبیین مواضع خبرگزاری «خبرآنلاین»: چگونه اصولگرایانی هستیم؟ با توجه به دوقطبی موجود ،‌ ما به اصولگرایان تعلق داریم و بدیهی است به اصول مشترک، باورمند و ملتزمیم که به دلیل رعایت اختصار از شرح آن صرف نظر می شود . آن چه در زیر می آید ما را از سایر جریان ها بویژه جریان غیر اصولگرایی متمایز می سازد؛ در عین حال با عنایت به گستردگی طیف اصولگرایی ، به برخی تفاوت برداشت های ما با سایر عزیزانی که در این طیف تعریف می شوند اشاره شده است: ۱. اصول مشترک جبهه اصولگرایان اعتقاد و التزام به اسلام ، انقلاب ، نظام ، امام و رهبری است. هر جریان یا فردی که به این اصول واقعا معتقد و ملتزم باشد و قرائت او از این اصول براساس قرائت رهبری باشد ، اصولگراست ، هر چند درسایر مسائل دارای سلوک، نظرات و سلیقه های متفاوتی باشد . به عبارت بهتر ، نقطه کانونی همه اصولگرایان، بینش واحد است و تمایزات آنها فقط در روش و منش نمود می یابد. ۲. پرده پوشی وکتمان انتقاد به همه دستگاه های کشور را، حتی آنهایی که توسط اصولگرایان اداره می شوند روا نمی دانیم و تمجیدات بی مبنا را ‌مصداق تعصب جاهلی قلمداد می کنیم. ۳. اتکای برخی سیاسیون به رسانه های فارسی زبان بیگانه علاوه برآن که نوعی توهین به رسانه های داخلی قلمداد می شود ،‌ مصداق حدیث خانواده را نزد غیربردن است. نباید فراموش کنیم اساس تاسیس رسانه های فارسی زبان توسط دولت های مخالف ایران ، فعالیت حرفه ای نیست و بنابراین یک عنصر هوشمند و دلسوز منافع ملی، تحت هیچ شرایطی، حتی بی مهری عامدانه ، بازیچه نمی شود و در این دام نمی افتد. ۴. معتقدیم می توان با افراد و افکارمخالف بود و مرزبندی داشت ولی در عین حال آنان را محترم شمرد. ادبیات دور از ادب را نشانه صراحت یا انقلابی گری نمی دانیم. ۵. بسنده کردن به افراد همجور را نوعی تعصب قبیله ای می شماریم که ضمنا کیان کشور را نیز به مخاطره افکند. بر همین منوال با خط کشی های سیاه و سفیدکه به رادیکالیسم دامن می زند موافق نیستیم. خود و هم مسلکان جناح متبوع را مصداق تام دیانت، حقیقت،‌ سلامت، ولایت، صداقت، خدمتگزاری،‌ انقلابی گری و حافظ ارزشها نمی دانیم تا به تبع آن هر کسی را که مثل ما فکر نمی کند جرثومه لاابالی گری ، فساد، خیانت و بطلان بنامیم. ۶. تقسیم بندی های کور و بدون مبنا سبب می شود کشور را از ظرفیت انسانی انقلاب محروم کنیم. به عبارت بهتر عدم استفاده از توانایی مدیرانی در درون خانواده بزرگ انقلاب که برای تربیت آنان، هزینه شده است علاوه برآن که انسجام و همدلی را به تاخیر می اندازد و تخم کینه را می پروراند به پیشرفت کشور نیز آسیب می رساند و الگوی خوبی در مصرف نیروی انسانی نیست. این سخن به معنای آن نیست که جناح مستقر ، مصادر کلیدی و راهبردی را در اختیار رقیب قرار دهد و یا سیاستگذاری های مهم به مدیرانی سپرده شود که با جریان غالب ، همسو نیستند و یا از ارزشهای محوری نظام کوتاه می آیند بلکه به معنای آن است که از تجربیات و مهارت های آنان در جایگاه های غیرحساس استفاده شود تا ضمنا با امید به طلوع دوباره به نشاط فضای اجتماعی و مدیریتی کشور مدد رساند نه آن که هرکس از مانیست ، به طورکل از صفحه و صحنه مدیریتی کشور حذف شود. سیاست اصولی و راهبردی «جذب حداکثری ، دفع حداقلی » ضمنا به حفظ مدیران کشور در داخل نظام کمک می کند و مانع از «گریز از مرکز» می شود. ۷. انتقاد درآموزه های دینی ، حق و بلکه وظیفه امت برحاکمان است و درجهان معاصر نیز از حقوق شهروندی قلمداد می شود . طبیعی است که انتقاد در رسانه ها جلوه بیشتری می یابد و از همین رو یکی از کارکردهای محوری رسانه ها ، ‌انتقاد دانسته می شود و لذا در قانون مطبوعات نیز به رسمیت شناخته شده است. همه مدیران ، مطابق خطابه های معمولشان ، طرفدار نقدند ! اما بسیاری از آنان ، بلافاصله با قید «سازنده» هر نقدی را که به مذاقشان خوش نیاید مشمول انتقاد غیرسازنده یا مخرب می دانند . ازدیدگاه بسیاری از مدیران،‌ نقد یعنی قربان صدقه رفتن در مطلع کلام و سپس بیان فهرست کامل محاسن فرد یا کار ، و احتیاطا" چند جمله کوتاه و البته غیرمهم در بیان کاستی ها؛ آن هم موضوعاتی کاملا فرعی و پیش افتاده که پاسخ های «افکار عمومی راضی کن» از قبل در چنته منقود آماده باشد. کم تحملی مدیران کشور نسبت به انتقاد- که متاسفانه برخاسته از فرهنگ عمومی ماست - به زیان کیان کشور است ، ضمن آن که مساوی دانستن هر انتقاد به یک فرد یا دستگاه را مساوی انتقاد به کلیت نظام دانستن ، بهانه ای برای فرار از لوازم مسئولیت پذیری است . اگرچه انتقاد نباید توهین آمیز باشد اما گمان می رود گونه شناسی کشف شده توسط مدیران اجرایی و جعل صفت هایی چون سازنده ، منصفانه ومخرب - که در ادبیات سیاسی و رسانه ای کشورباب شده است- به منظور تعطیل کردن اساس انتقاد است. نیت فرد منتقد ،‌ چندان نقشی در موضوعیت نقد و محتوای آن ندارد . به زعم ما نقد باید فنی ، مستدل و روشمند باشد و حتی اگر نیت صالحانه و خیرخواهانه نداشته باشد و با هدف تخریب نیز صورت بگیرد و یا راه حل ارائه نکند می تواند نقد نامیده شود ، هر چند چنین نقدی بدون شک در اثربخشی بر فرد یا دستگاه ذیربط ، جا افتادگی اجتماعی و داوری عامه تاثیر منفی دارد . شرط اصلی نقد، رعایت چارچوب های کارشناسی است نه نیت مستتردر آن . اما درهرصورت نقد نباید متضمن دروغ ، توهین، تحقیر و افترا باشد زیرا در آن صورت منطقا نقد نامیده نمی شود بلکه بترتیب دروغ ، ‌توهین ،‌ تحقیر و افتراست! نمی توان نقدی را که متضمن بیان نقاط قوت فرد یا عمل نیست و صرفا کاستی ها را بیان می دارد نقد نادرست خواند ، هرچند که اخلاقا" بهتر است نقاط قوت نیز بیان شود. یادمان باشد بررسی صحت و سقم در وظایف منطق می گنجد و صدور حکم حسن و قبح در دایره اخلاق . لذا گفته می شود چنان نقدی ، درست است ولی ممکن است اخلاقی نباشد یا تهی از اثر شود. نقد، کفه ترازو نیست که بگوییم باید تساوی رعایت شودزیرا بحمدالله تریبون های رسمی هردستگاه به اندازه کافی زحمت تمجید را متقبل می شوند ! پس قرار نیست در هنگام نقد ، بحث مستوفایی درکمالات فــرد یا عمل مورد انتقاد داشته باشیم. گزاره های قبل البته به معنای آن نیست که به خود اجازه می دهیم که نیت تخریبی بر نقدهای ما سایه بیفکند. ۸. برخی اصول قانون اساسی جنبه رکن دارد. مقولاتی نظیر حاکمیت دینی ، ولایت فقیه ، رجوع به رأی مردم ، آزادی های مدنی ، حقوق شهروندی و عدالت گستری . این اصول ، روح حاکم بر انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را تشکیل می دهندو نقطه متمایز مردمسالاری دینی با دمکراسی لیبرال یا حکومت های خودکامه است . براین مبنا کسانی را که به نام اصلاح طلبی یا هر نام دیگر به اصول محوری قانون اساسی بی اعتنایند داخل نظام نمی دانیم و با آنان مرزبندی روشنی داریم . ۹. ولایت فقیه، یک ایده دینی و از اصول محوری قانون اساسی ماست که نه مثل برخی اصلاح طلبان ، ‌از روی اضطرار بلکه بدان باور داریم. علاوه بر این جنبه دینی و قانونی، عقل نیز با توجه به شرایط عمومی کشور و جو تخاصم بین المللی به وجود اصل و مصداق آن حکم می دهد . ما نه تنها به دلیل تصریح ولایت فقیه در قانون اساسی به آن التزام داریم بلکه به دلیل مفهوم ولایی آن که نشات گرفته از تفکر شیعی است به آن پایبندیم . یکی از تفاوت های اصولگرایان با دیگر جریان های سیاسی در نگاه و تلقی آنان از رهبری است . اگر چه کسی که به حکم حکومتی گردن می نهد (‌حتی اگر آن را قبول نداشته باشد) مأجور است اما اصولگرایان ، اطاعت را به امری درونی تبدیل کرده اند و عنصر«قبول» را نیز به آن افزوده اند . درست است که قائل نبودن شأن و اختیاری بیشتر ازآن چه که در قانون اساسی برای ولایت فقیه و رهبری درج شده است اندیشه ای انحرافی یا حرکتی ضد انقلابی محسوب نمی شود اما اصولگرایان ، نظر رهبری را ملاک می دانند و راهبردها ، سیاستها و مواضع خود را بر اساس آن تنظیم می کنند. از دیدگاه اصولگرایان ، رهبری فقط یک رکن مهم در نظام دیوانی کشور و یا مقامی که مطابق قانون اساسی بر سه قوه نظارت دارد نیست بلکه جنبه ای معنوی و عاطفی نیز دارد و سمبل کشور، محور وحدت و فصل الخطاب منازعات است و از این رو یک نعمت محسوب می شود که شکرانه آن ، همسویی و اطاعت است ، نه بهانه های ظاهرا" مستدل و حقوقی برای رفع تکلیف یا فرار از ولایت پذیری . در عین حال ، برخلاف افراد شعار زده اشعری مسلک ، بین سلیقه شخصی ، توصیه ، الزام و حکم حکومتی تفاوت قائلیم که هریک الزامات متفاوتی دارند . ۱۰. اصل استقلال و تفکیک قوا ضرورتی جدی است که به قوام ملک می انجامد زیرا قدرت گرفتن انحصاری هر قوه ، زمینه ساز خودکامگی است . دولت قوی حق دارد از تمامی ظرفیت های قانونی خود استفاده کند و تمامی شئون اداری و اجرایی کشور را مطابق قانون اساسی در اختیار داشته باشد . مجلس مقتدر از ساز وکارهای قانونی خود (‌قانونگذاری ، تصویب اسناد بالادستی ، بودجه سالانه ، سوال ، تحقیق و تفحص ، رای اعتماد ، استیضاح وزیران ، عدم کفایت رئیس جمهور ، دیوان محاسبات و عضویت در شوراهای فرا دستگاهی) استفاده می کند و در عین حال ، ‌همگان به داوری دستگاه قضا گردن می نهند. با وجود قوه قضائیه مقتدر است که حاشیه های امنیت برای همه ،‌ بالسویه رنگ می بازد و هیچ عنصر صاحب قدرت یا مدیری جرات قانون شکنی ، ظلم به دیگران و فساد به خود نمی دهد و متقابلا بازار افشاگری های خطابه ای و خیابانی تعطیل می شود و کسی جرات نمی کند به دیگری اتهام بدون سند زند. ۱۱. آئین نامه اخلاقی- حرفه ای خبرآنلاین قبلا و به صورت رسمی اعلام شده است و مواضع ده گانه بالا نیز به تدریج و حسب ضرورت تکمیل خواهد شد.
Related Post