به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، محمد نظیفی به برنامه‌ها و چشم‌انداز بورس انرژی در 6 ماه دوم سال 1404 اشاره کرد و گفت: در نیمه دوم سال 1404، بورس انرژی همچنان بر توسعه بازار نفت، گاز و سایر حامل‌های انرژی هیدروکربوری تمرکز خواهد داشت؛ در کنار این، بازار برق بورس انرژی نیز گسترش خواهد یافت.
مدیرعامل بورس انرژی توضیح داد: انتظار می‌رود این بازارها در زمینه تأمین مالی فعال‌تر شوند و شاهد استقبال بیش‌تری از تابلوهای برق سبز و آزاد باشیم. با توجه به رویکرد مثبت دولت به توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر، پیش‌بینی می‌شود سرمایه‌گذاران استقبال بیش‌تری از این حوزه داشته باشند و بازارهای مرتبط رونق یابند. در حوزه فرآورده ها، بازار گازوئیل در سال جاری شکل گرفته است؛ این فرآورده به دلیل قیمت‌گذاری دستوری و سازوکارهای سنتی اقتصاد انرژی، پیش‌تر با چالش‌هایی در دسترسی مواجه بود که به نظر می‌رسد بورس انرژی راه‌کاری برای عبور از این چالش هاست. بورس انرژی با ارائه راه‌کارهای مناسب، دسترسی فعالان اقتصادی به گازوئیل را از طریق بازارهای خود تسهیل کرده است.
توسعه ابزارهای بورس انرژی در نیمه دوم 1404
مدیرعامل بورس انرژی ضمن بررسی اولویت های این بورس در نیمه دوم سال جاری گفت: انتظار داریم در 6 ماه آینده، ابزارهای مالی نظیر اوراق سلف و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس انرژی توسعه بیش‌تری یابند و نقش پررنگ‌تری در تأمین مالی ایفا کنند. اصلاح ریزساختارهای بازار، بهینه‌سازی دستورالعمل‌ها، بهیهنه سازی کارمزد معاملات، و بهبود زیرساخت‌های فناوری بورس انرژی از دیگر اولویت‌های بورس انرژی است.
نظیفی با اشاره به نقش بورس انرژی در سیاست‌گذاری انرژی در کشور گفت: بورس انرژی از ابتدای سال جاری در سیاست‌گذاری حوزه انرژی در سطح ملی مشارکت فعالی داشته و این نقش در نیمه دوم سال، به‌ویژه در تدوین لایحه بودجه 1405، پررنگ‌تر خواهد شد. با وجود محدودیت‌ها و چالش‌های اقتصاد ایران و بازار سرمایه، بورس انرژی ایران به رسالت خود در توسعه بازارها پایبند بوده است. این نهاد با تعمیق بازار و تنوع‌بخشی به خطوط درآمدی و معاملات انرژی، عملکرد موفقی داشته است. این امر نشان‌دهنده نیاز کشور به نقش‌آفرینی جدی‌تر بورس انرژی در حل مسائل حوزه انرژی است. امیدواریم در نیمه دوم سال 1404، این نقش را با قوت بیش‌تری ایفا کنیم.
مروری بر اقدامات عملکردی بورس انرژی در شش ماه ابتدایی سال
مدیرعامل بورس انرژی به بررسی عملکرد این بازار در نیمه نخست سال جاری پرداخت و اضافه کرد: در نیمه نخست سال جاری ارزش کل معاملات بیش از 1413 هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد نزدیک به 22 درصدی را تجربه کرده است. همچنین، ارزش مازاد رقابت ریالی بیش از 35 هزار میلیارد ریال ثبت شده که نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیر 224درصدی داشته و در این زمینه فرآورده گاز مایع با بیش از 20 هزار میلیارد ریال رقابت، رتبه نخست را کسب کرده است.
وی توسعه ارتباطات بین‌المللی با بورس‌های انرژی منطقه و سازمان‌های بین المللی مرتبط را یکی دیگر از اقدامات این بورس در نیمه نخست سال 1404 دانست و افزود: در رینگ صادراتی نیز میزان رقابت به حدود 48 میلیون دلار رسیده که نسبت به دوره مشابه گذشته 116 درصد رشد داشته است. گاز مایع شرکت ملی گاز ایران با مجموع رقابت دلاری حدود 12 میلیون دلار، جایگاه اول از لحاظ ارزش رقابت دلاری را در این بخش به خود اختصاص داده است.
نظیفی گفت: در نیمه نخست سال جاری، برای نخستین بار فرآورده‌های مختلفی مانند روغن سنگین پایه قطرانی، پساب تصفیه‌خانه فاضلاب شهری، هیدروکربن سبک و سنگین حاصل از برش میعانات گازی، بنزین پیرولیز، نفتای سنگین، نفت سفید و بلندینگ نفتا عرضه و معامله شده‌اند.
عرضه گازوئیل برای نخستین بار در بورس انرژی ایران رقم خورد
او تاکید کرد: برای نخستین بار، عرضه فرآورده نفت‌گاز (گازوئیل) توسط شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران طی این دوره در 22 مرداد سال جاری در رینگ داخلی بورس انرژی ایران برگزار شد. در این عرضه، یک میلیون و 15 هزار لیتر گازوئیل با قیمت پایه هر لیتر 370 هزار ریال و سقف خرید 116 هزار لیتر برای هر خریدار تعیین شد. در ادامه، با برگزاری عرضه‌های بعدی، حجم آخرین عرضه در تاریخ 26 شهریور به بیش از 10 میلیون لیتر افزایش یافت و با پیشنهاد بورس انرژی ایران و درخواست خریداران به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، محدودیت سقف خرید 116 هزار لیتر برای هر خریدار برداشته شد. از ابتدای برگزاری عرضه گازوئیل، تاکنون 4 مرتبه عرضه در رینگ داخلی بورس انرژی ایران انجام شده که به عرضه بیش از 13 میلیون لیتر گازوئیل منجر شده است.
مدیرعامل بورس انرژی ایران گفت: در نیمه نخست سال جاری، پساب شرکت فاضلاب تهران از مبدا شهرک قدس در سال جاری برای اولین بار به میزان 300 هزار تن معامله شده است. همچنین در این مدت در بازار فیزیکی فرآورده‌های هیدروکربوری، تعداد 1648 عرضه در رینگ داخلی و 516 عرضه در رینگ بین‌الملل برگزار شده است.
کاهش حجم عرضه با کاهش عرضه برخی شرکت‌ها
به گفته مدیرعامل بورس انرژی، بررسی مقایسه‌ای نشان می‌دهد؛ حجم عرضه در این دوره نسبت به مدت مشابه سال گذشته، در رینگ داخلی با کاهش 20 درصدی و در رینگ بین‌الملل با کاهشی 32 درصدی همراه بوده است. این کاهش ذیل کاهش عرضه‌های برخی شرکت ها رقم خورد؛ از جمله مهمترین موارد میتوان به کاهش عرضه فرآورده گاز مایع توسط پالایش نفت آبادان(242 ه. ت) و شازند(163 ه. ت) و بندرعباس(120 ه. ت)، نفتای کامل پالایش نفت لاوان(288 ه. ت)، نفتای سبک پالایش نفت ستاره خلیج فارس (210 ه. ت)، رافینت پتروشیمی بوعلی سینا(300 ه. ت)، برش سنگین پتروشیمی نوری(683 ه. ت)، متانول پتروشیمی خارک (160 ه. ت)، هیدروکربن سنگین پتروشیمی بوعلی سینا(508 ه. ت)، گازوئیل پالایش نفت آبادان(400 ه. ت)، نفت سفید پالایش نفت اصفهان(210 ه. ت) را نام برد. کاهش عرضه پالایش نفت شازند به علت تغییرات عملیاتی در خط تولید، پتروشیمی بوعلی سینا و نوری به علت شرایط GTC دشوار عرضه، گازوئیل پالایش نفت آبادان به علت ناترازی سوخت نیروگاه‌ها در کشور، از جمله برخی دلایل بوده است. همچنین اعمال محدودیت‌های جدی بر کارت‌های بازرگانی برای صادرات نیز تاثیر مهمی در این موضوع داشته است و صادرکنندگان می بایست تماما ارز حاصل از صادرات را به کشور بازگردانند.
نظیفی تاکید کرد: در نیمه نخست سال جاری 126 عرضه پساب برگزار شده است در حالی‌که در دوره مشابه سال گذشته فقط 2 عرضه از این فراورده صورت گرفته بود؛ همچنین از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور ماه تعداد 390 موردگواهی صادراتی در رینگ بین الملل این بورس تایید شده است.
سایر فعالیت‌ها و اقدامات توسعه‌ای بورس انرژی
نظیفی از فعالیتهای آموزشی و توسعه‌ای انجام شده در بورس انرژی در این دوره زمانی، به برگزاری 3 دوره آموزش معامله‌گری بورس انرژی (بازار فرآروده‌های هیدروکربوری) در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، برگزاری دوره تشریح سازوکار بازار فرآورده‌های هیدروکربوری برای مرکز مالی ایران؛ برگزاری 5 جلسه آموزشی در زمینه سازوکار بازار فرآورده‌های هیدروکربوری برای نهادها و شرکت‌های مختلف در محل بورس انرژی ایران؛ افزودن فیلدهای شیوه تسویه، مقصد، تاریخ انتشار و وضعیت عرضه به بخش اطلاعیه عرضه در سایت بورس انرژی ایران؛ انجام 512 عرضه در رینگ بین‌الملل و 1629 عرضه در رینگ داخلی طی نیمه اول سال جاری، اشاره کرد.
مدیرعامل بورس انرژی همچنین توسعه گزارش‌های بازار و انتشار منظم گزارش‌های روزانه، هفتگی و ماهانه را از دیگر اقدامات بورس انرژی طی نیم‌سال نخست سال جاری اعلام کرد که در آن به تشریح و گزارش آمار و عملکرد بورس انرژی به طور مستمر پرداخته می شود.
اوراق منتشر شده در بورس انرژی
مدیرعامل بورس انرژی ادامه داد: در نیمه نخست سال 1404، مجموعا حدود 4500 میلیارد تومان تامین مالی از طریق بورس انرژی انجام شده که این عملکرد به‌رغم تمام محدودیت ها و شرایط خاص به انجام رسیده است. همچنین سررسید اوراق به ارزش 35 هزار میلیارد ریال محقق و تسویه شده است.
او افزود: تمدید دوره معاملاتی گواهی‌های صرفه‌جویی انرژی محقق شده گاز طبیعی تا پایان سال 1404 انتشار اطلاعیه گشایش انبار و اطلاعیه معاملاتی گواهی سپرده نفتا و گواهی سپرده برش سبک شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم در رینگ بین الملل؛ آغاز معاملات گواهی سپرده برش سبک LHC و گواهی سپرده نفتا ذیل تابلو گواهی سپرده حامل‌های انرژی از تاریخ 15 شهریور 1404 برخی از مهمترین اقدامات در این دوره زمانی هستند.
نظیفی افزود: در سال جاری، 268 نیروگاه جدید نخستین معامله خود را در بورس انرژی ایران انجام داده‌اند. این نیروگاه‌ها شامل 202 نیروگاه کوچک‌مقیاس، یک نیروگاه خودتأمین، 64 نیروگاه تجدیدپذیر و یک نیروگاه حرارتی بوده‌اند.
40.9 همت؛ ارزش برق مبادله شده در نیمه نخست سال
مدیرعامل بورس انرژی در نیمه نخست سال جاری، مجموع ارزش بازار برق بورس انرژی ایران را در حدود 55 میلیارد کیلووات ساعت برق، نزدیک به 40.9 همت اعلام کرد و گفت: در این میان، تابلوی برق آزاد با 27.9 همت بیشترین ارزش ریالی و تابلوی برق عادی با 47 میلیارد کیلووات‌ساعت بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص داده‌اند. در نیمه نخست سال جاری، متوسط قیمت برق عادی 1774 ریال، متوسط قیمت برق سبز 65,543 ریال، متوسط قیمت برق آزاد 65,419 ریال با حداقل 18,000 و حداکثر 730,000 ریال ثبت شده است. همچنین متوسط قیمت برق خودتأمین صنایع 16,754 ریال بوده که دامنه آن بین 11,874 تا 70,000 ریال متغیر بوده است.
انتهای پیام/