قاچاق تراکتور به خارج کشور صدای تراکتورساز را درآورد
وزارت صمت در مکاتبه ای با گمرک خواستار جلوگیری از افزایش بی رویه قاچاق تراکتور به خارج از کشور شد.
از اوج‌گیری نقدینگی تا رکود تابستانه بورس / آینده شاخص کل زیر سایه افت معاملات
رکوردشکنی ارزش معاملات در فروردین با ۶۹۹ همت، امید به موج صعودی را زنده کرد، اما افت ارزش معاملات و همچنین سایه جنگ، پیام روشنی داشت؛ بدون عبور پایدار از مرزهای روانی حجم و ارزش معاملات، شاخص کل امکان جهش حتی در کوتاه مدت را ندارد و بازار در بهترین حالت، در محدوده‌های فعلی نوسان خواهد کرد.
به گزارش اقتصاد آنلاین، بازار سرمایه مسیری پر از فراز و فرود را تجربه می‌کند. داده‌های رسمی نشان میدهد، ارزش معاملات و شاخص کل به شکلی معنادار و همزمان تغییر مسیر داده‌اند و بار دیگر این پرسش را پیش روی فعالان اقتصادی گذاشته‌اند که آیا حجم و ارزش معاملات میتواند به تنهایی پیشبینی‌کننده مسیر شاخص کل باشد یا خیر. تحلیل روندها، پاسخ نسبی به این سوال را ممکن می‌سازد.
آذر و دی‌ماه؛ همتی افکت
بازار سرمایه در شرایطی پاییز ۱۴۰۳ را آغاز کرد که اخبار سیاسی، اقتصادی و انتخابات ریاست جمهوری فضای محتاطی را بر تالار شیشه‌ای حاکم کرده بود. ارزش معاملات ماهانه در محدوده ۲۴۰ همت بود قرار گرفت و شاخص کل حوالی ۲ میلیون واحد نوسان کرد. این سطح پایین از ارزش معاملات آن هم برای یک ماه، بیانگر ترجیح بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران به انتظار و رصد فضای کلان بود.
در دومین ماه پاییز ۱۴۰۳، همتی افکت ظاهر شد و رونق را به بازار بازگردانند. همتی با رویکرد حذف ارز ترجیحی در راستای حذف رانت و سفته‌بازی برآمد که به گواه فعالان اقتصادی، این اقدام توانست تا حد مطلوبی حاشیه سود بنگاه‌ها را افزایش دهد.
اقدامات دیگری مانند خصوصی‌سازی‌ها و پرداخت طلب اوره‌سازان نیز سبب شد تا اقبال و اعتماد به بازار برگردد و شاخص کل در پی فتح قله‌های جدید برآمد. گفتنی است که پیش از این اتفاقات شاهد رکودی بی سابقه در بازار سهام بودیم.
اوج‌گیری نسبی تا پایان زمستان
بهمن و اسفند ۱۴۰۳ با رشد محسوس‌تر ارزش معاملات همراه بود. در بهمن، ارزش معاملات به بیش از ۴۴۰ همت رسید و در اسفند این رقم به حوالی ۵۲۰ همت صعود کرد. جالب اینجاست که با توجه به رشد ارزش معاملات، افت محسوسی را در ارتفاع شاخص کل شاهد نبودیم و شاخص کل توانست خود را در محدوده رشدهای کذایی آبان و آذر حفظ کند.
این بدان معنا است که سهامداران جدید برای ورود به بازار سهام آمده بودند و به وضوح رنگ سبز را برای فروردین ۱۴۰۴ ترسیم کردند.
خوشبینی به تحولات سیاسی و ابهام‌زدایی نسبی از برخی سیاست‌های اقتصادی، انگیزه حضور در بازار را تا حدی احیا کرد. بسیاری از معامله‌گران، روند اسفندماه را نشانه‌ای از رابطه مستقیم بین جهش ارزش معاملات و رشد کوتاهمدت شاخص کل دانستند.
فروردین ۱۴۰۴؛ نقطه عطف و ثبت رکورد سالانه معاملات
نخستین ماه سال ۱۴۰۴ با ثبت عدد قابل توجه ۶۹۹ همت برای ارزش معاملات، رکورد را شکست. شاخص کل نیز که حالا سهامداران جدید را به خود می‌دید، در همین مقطع موفق شد موقعیت خود را بالای سه میلیون واحد حفظ کند. فروردین برای بسیاری از اهالی بازار نشانه‌ای بود از اینکه ورود نقدینگی قوی، حتی در فضای پرریسک سیاسی و اقتصادی، میتواند موتور شاخص کل را به حرکت درآورد.
سایه رکود از اردیبهشت بر بازار افتاد
با ورود به اردیبهشت، روند نزولی ارزش معاملات آغاز شد. ارزش معاملات این ماه به ۴۶۵ همت کاهش یافت و فشار فروش در بسیاری از نمادها نمایان شد. خرداد این کاهش شتاب گرفت و رقم ۲۹۹ همتی ثبت شد؛ سطحی که بازتاب میل سرمایه‌گذاران به خروج موقت از بازار بود. شاخص کل نیز همزمان با این افت، روند اصلاحی پیدا کرد و تا پایان خرداد بخشی از رشد ماه‌های قبل را از دست داد.
گفتنی است که تعطیلی بازار به واسطه جنگ نیز در این افت ارزش معاملات بی‌اثر نبوده اما سایه همان جنگ به خوبی روند را در تیرماه پیشبینی کرد؛ جنگ یک ریسک سیاسی بزرگ است که انتظاری جز ریزش بی وقفه سهام در تیرماه را مخابره نمی‌کرد.
اما این همبستگی زمانی، یعنی کاهش ارزش معاملات و افت شاخص کل، بار دیگر این تحلیل قدیمی را زنده کرد که هرگاه معاملات در بورس از نظر ارزش روزانه و ماهانه به زیر میانگین‌های تاریخی برسد، شاخص کل تاب آوری کمتری در برابر فشار فروش دارد.
سایه جنگ آن‌چنان وسیع به نظر می‌رسد که حتی با گذشته تقریبا دو ماه از آن، همچنان فضای اقتصادی و سیاسی مه‌آلودی حکم فرماست. و طبیعتا در این فضا چه کس یا کسانی سرمایه خود را وارد بازار پر ریسکی مانند بازار سرمایه خواهند کرد؟
اگرچه اکثر کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که «بازار سهام ارزش فروش ندارد»، اما ارزش معاملات واقعیت دیگری را منعکس می‌کند. اگر بازار ارزشمند تلقی می‌شد، باید با ورود سرمایه جدید و رشد ارزش معاملات، پویایی را در درجه اول بر روی تابلو معاملاتی نظاره‌گر بودیم. اما تداوم این روند، مرداد را نیز کماکان خونین نشان میدهد.
بررسی‌ها افزایش ارزش معاملات اغلب جلوتر یا همزمان از رشد شاخص کل رخ داده و نقش یک سیگنال قوی را برای فعالان بازار ایفا کرده است. به بیان ساده، نقدینگی ورودی نه تنها سوخت رشد قیمت‌ها، بلکه فرمان تغییر جهت کوتاهمدت بازار است. در مقابل، افت ارزش معاملات طی چند ماه متوالی، مقدمات اصلاح قیمتی و فرسایش شاخص را فراهم کرده است. اگرچه نمیتوان این ارتباط را مطلق دانست، چرا که عوامل بنیادی، اخبار سیاسی، سیاست‌های کلان و متغیرهای جهانی نیز اثر جدی دارند، اما از همبستگی معنادار این دو شاخص نمیتوان به سادگی عبور کرد.
چشم‌انداز پیش رو
با پیشبینی تثبیت ارزش معاملات در محدوده ۳۷۰ همت در مرداد و فقدان نشانه‌های ورود نقدینگی تازه، انتظار یک صعود پرقدرت برای شاخص کل در کوتاهمدت چندان واقع‌بینانه نیست.
در چنین شرایطی، محتمل‌ترین سناریو ادامه نوسان شاخص کل در محدوده‌های کنونی یا حتی تداوم روند کاهشی است. تجربه تاریخی بورس نشان داده هر موج پایدار صعودی، نیازمند عبور ارزش معاملات از مرزهای روانی بالاتر و ثبت حجم‌های چشمگیر است.
مگر آنکه یک عامل برونزای قدرتمند، مانند تغییرات چشمگیر نرخ ارز، آزادسازی منابع ارزی یا اخبار مثبت از مذاکرات سیاسی، بتواند مجددا عطش خرید را به بازار برگرداند. در غیر این صورت، بازار در فضای رکودی باقی خواهد ماند و این سکون میتواند برای چند ماه ادامه‌دار باشد.