با برندگان جایزه ایگ نوبل ۲۰۲۵ آشنا شوید
تینا مزدکی_جوایز ایگ نوبل که در سال ۱۹۹۱ تأسیس شد، نقیضهای از جوایز نوبل است؛ این جوایز از «دستاوردهایی که ابتدا مردم را میخندانند و سپس به فکر فرو میبرند» تقدیر میکنند. مراسم اهدای جوایز که بیپروا اغراقآمیز و نمایشی است، شامل اپراهای مینیاتوری، نمایشهای علمی و سخنرانیهای ۲۴/۷ است که در آن متخصصان باید کار خود را یک بار در ۲۴ ثانیه و بار دوم تنها در هفت کلمه توضیح دهند.
سخنرانیهای پذیرش جایزه به ۶۰ ثانیه محدود است و همانطور که از شعار آن برمیآید، تحقیقات مورد تقدیر ممکن است در نگاه اول مضحک به نظر برسند، اما این به این معنا نیست که هیچ ارزش علمی نداشته باشند. در هفتههای پس از مراسم، برندگان سخنرانیهای عمومی رایگانی خواهند داشت که در وبسایت «تحقیقات نامحتمل» (Improbable Research) منتشر خواهد شد.
زیستشناسی
آیا گاوهایی که مانند گورخر راه راه هستند، توسط مگس گزیده نمیشوند؟
محققان: توموکی کوجیما، کازوتو اویشی، یاسوشی ماتسوبارا، یوکی اوچییاما، یوشیهیکو فوکوشیما، نائوتو آئوکی، سای ساتو، تاتسوکی ماسودا، جونیچی اوئدا، هیرویوکی هیروکا و کاتسوتوشی کینو
همه دامداران بر این باورند که مگسها بلای جان گله گاوها هستند، اصلا به همین خاطر است که دائما پاهایشان را به زمین میکوبند، دمشان را حرکت میدهند و پوستشان را منقبض میکنند. از نظر اقتصادی هم این امر باعث میشود گاوها کمتر بچرند و تغذیه کنند، برای مدت کوتاهتری استراحت کنند و شروع به جمع شدن در کنار هم کنند که استرس را افزایش داده و خطر آسیب به حیوانات را بالا میبرد. و در نهایت منجر به کاهش تولید شیر در گاوهای شیری و کاهش تولید گوشت در گاوهای پرواری میشود.
در عین حال، گورخرها جانورانی هستند که هیچ آزاری از از مگسها نمیبینند. دانشمندان مدتهاست در مورد عملکرد الگوی راهراه سیاه و سفید متمایز گورخر بحث کردهاند. آیا برای استتار است؟ گیج کردن شکارچیان؟ یا برای دفع آن مگسهای مزاحم است؟ توموکی کوجیما و همکارانش تصمیم گرفتند فرضیه آخر را آزمایش کنند و نوارهای گورخری را روی شش گاو سیاه باردار ژاپنی در مرکز تحقیقات کشاورزی آیچی در ژاپن نقاشی کردند. آنها از لاکهای پایه آب استفاده کردند که پس از چند روز شسته میشد، بنابراین گاوها میتوانستند به نوبت در سه گروه مختلف قرار گیرند: نوارهای گورخری، فقط نوارهای سیاه و بدون نوار (به عنوان گروه کنترل).
نتایج: نوارهای گورخری به طور قابل توجهی هم تعداد مگسهای گزنده روی گاوها و هم رفتارهای دافع مگس حیوانات را در مقایسه با آنهایی که نوارهای سیاه داشتند یا بدون نوار بودند، کاهش داد. تنها رفتاری آنها تکرار کردند، انقباض پوست بود که احتمالا به این خاطر است که نسبت به بقیه رفتارها انرژی کمتری مصرف میکند. اما چرا راه راه گورخری جواب میدهد؟ محققان میگویند ممکن است به مدولاسیون روشنایی یا نور قطبیده مربوط باشد که سیستم تشخیص حرکت حشرات را که برای کنترل نزدیک شدن هنگام فرود بر روی یک سطح استفاده میشود، گیج میکند. اما این موضوع جای تحقیقات بیشتری دارد.
شیمی
آیا خوردن تفلون (پلیتترافلوئورواتیلن) راه خوبی برای افزایش حجم غذا و در نتیجه سیری بدون افزایش محتوای کالری است؟
محققان: روتم نفتالوویچ، دانیل نفتالوویچ و فرانک گرینوی
نوشابههای رژیمی و دیگر نوشیدنیهای بدون کالری، به لطف توسعه شیرینکنندههای مصنوعی که مولکولهایشان توسط بدن انسان قابل متابولیسم نیستند، یکی از ارکان رژیم غذایی مدرن هستند. نویسندگان این مقاله مجذوب ایده غذاهای بدون کالری شدهاند که معتقدند میتوان با افزایش حجم و جرم رضایتبخش غذا بدون افزایش کالری به آن دست یافت و افزودنی مد نظر آنها، پلیتترافلوئورواتیلن (PTFE) است که بیشتر با نام تفلون شناخته میشود. این همان مادهای است که در ظروف نچسب استفاده میشود. آنها اصرار دارند که تفلون بیاثر، مقاوم در برابر حرارت، غیرقابل نفوذ در برابر اسید معده، بیمزه و مقرونبهصرفه است و به این خاطر که به شکل پودر است، به راحتی با غذا مخلوط میشود. لازم به ذکر است که نسبت تفلون به غذا، یک به سه توصیه شده است.
اگرچه افراد نرمال حاضر نیستند با غذایشان تفلون مخلوط کنند، اما محققان با استناد به تمام مطالعات علمی و آزمایشهای انجام شده میگویند تفلون ایمنی است و کاربردهای فراوانی دارد. میلههای همزن با روکش تفلون که در آزمایشگاهها استفاده میشوند، پوششهای روی دستگاههای پزشکی مانند کاتترهای مثانه و ایمپلنتهای زنان، و همچنین کاتترهای مورد استفاده برای لقاح آزمایشگاهی همگی از تفلون هستند؛ همچنین گفته شده است که تفلون بر تحرک یا بقای اسپرم تأثیر نمیگذارد.
فیزیک
چرا سس پاستا گلوله گلوله میشود؟
محققان: جاکومو بارتولوچی، دانیل ماریا بوسیلو، ماتئو کیارکی، آلبرتو کورتیچلی، ایوان دی ترلیزی، فابریزیو اولدما، داویده روینیاس و وینچنزو ماریا اسکیمنتی
«پاستا کاچو اِ پپه» (Pasta alla cacio e pepe) یک غذای ساده است که در آن فقط پاستای تانارلی، پنیر پکورینو و فلفل استفاده میشود. اما سادگی آن فریبنده است. این غذا بدنام است زیرا سس آن به راحتی میتواند گلولههای ناخوشایندی با بافتی شبیه به موزارلای رشتهای تشکیل دهد به جای اینکه صاف و خامهای باشد. فیزیکدانان ایتالیایی با یک دستور پخت بینقص بر اساس آزمایشهای علمی فراوان خود به کمک آمدند. ترفند آنها استفاده از نشاسته ذرت برای سس پنیر و فلفل به جای تکیه بر هر مقدار نشاستهای بود که هنگام پخت پاستا به آب جوش نفوذ میکند.
سرآشپز بخشی از محلول آب و نشاسته را که تا دمای مناسبی سرد شده تا از گلوله شدن پنیر جلوگیری شود جدا کرده و آن را با پنیر مخلوط میکند تا سس درست شود و فلفل را در آخر، درست قبل از سرو، اضافه میکند. اما نویسندگان اشاره میکنند که دما تنها عاملی نیست که میتواند به این فاز موزارلای وحشتناک منجر شود. اگر کسی سعی کند پنیر و آب را بدون هیچ نشاستهای مخلوط کند، احتمال گلوله شدن بیشتر است و با آبی که حاوی کمی نشاسته است، مانند آبی که پاستا در آن پخته شده، احتمال گلوله شدن کمتر است و وقتی پنیر با آب پاستای «ریسوتاتا» (یعنی جمعآوری و حرارت داده شده در یک تابه تا آب کافی تبخیر شده و غلظت نشاسته بالاتر رود) مخلوط شود، تقریباً هیچ گلولهای به وجود نمیآید.
نویسندگان دریافتند که نسبت صحیح نشاسته بین ۲ تا ۳ درصد وزن پنیر است. کمتر از آن، جدایی فاز گلولهای رخ میدهد و بیشتر از آن سس هنگام سرد شدن سفت میشود. آب پاستا به تنهایی حاوی نشاسته بسیار کمی است. استفاده از آب پاستای «ریسوتاتا» ممکن است نشاسته را غلیظ کند، اما سرآشپز کنترل کمتری بر مقدار دقیق نشاسته دارد. بنابراین محققان توصیه میکنند به سادگی ۴ گرم نشاسته سیبزمینی یا ذرت پودر شده را در ۴۰ گرم آب حل کرده، آن را به آرامی حرارت دهید تا غلیظ شود و آن ژل را با پنیر ترکیب کنید. آنها همچنین توصیه میکنند فلفل سیاه را قبل از افزودن به مخلوط به طور مختصر تفت دهید تا طعم و عطر آن تقویت شود.
طراحی مهندسی
چگونه کفشهای بدبو بر تجربه خوب استفاده از جاکفشی تأثیر میگذارد؟
محققان: ویکاش کومار و سارتاک میتال، برای تحلیل، از منظر طراحی مهندسی
بوی کفش یک مشکل جهانی است. حتی در هند، این همه گرما و رطوبت به این معنی است که مردم حتی هنگام انجام فعالیتهای بدنی متوسط به شدت عرق میکنند. کمبود تهویه و شستشوی مناسب را هم به آن اضافه کنید که کافی است تا کفشها به محل پرورش باکتریهای عامل بو به نام Kytococcus sedentarius تبدیل شوند. بیشتر هندیها از جاکفشی برای نگهداری کفشهای خود استفاده میکنند و بوها میتوانند در آن محیط بسته بسیار شدید شوند.
با این حال، هیچکس واقعاً مشکل «کفش بدبو» را در مورد جاکفشیها مطالعه نکرده است. کومار و میتال وارد میدان شدند و یک مطالعه آزمایشی با کمک ۱۴۹ دانشجوی سال اول SNU انجام دادند. بیش از نیمی از آنها گزارش دادند که از بوی کفش خود یا دیگران احساس ناراحتی میکنند و ۹۰ درصد کفشهای خود را در جاکفشی نگه میدارند. روشهای رایج برای مقابله با بو شامل شستن کفشها و خشک کردن آنها در آفتاب؛ استفاده از اسپری دئودورانت؛ یا پاشیدن پودر ضد باکتری در کفشها بود. آنها از بسیاری از محصولات ضد بوی موجود در بازار، مانند محلولهای روغن درخت چای و نارگیل، روغن آویشن یا الکل ایزوپروپیل بیاطلاع بودند.
واضح است که فرصتی برای کسب سود کلان در بازار جاکفشیهای مقاوم در برابر بو وجود دارد. بنابراین طبیعتاً کومار و میتال تصمیم گرفتند نسخه خود را طراحی کنند. آنها از اشعه ماوراء بنفش باکتریکش (از طریق یک لامپ لولهای UV-C) به عنوان «بوزدا» استفاده کردند و دستگاه خود را بر روی کفشهای چندین ورزشکار SNU، «که بوی بسیار قوی و قابل توجهی داشتند»، آزمایش کردند. آنها نتیجه گرفتند که زمان نوردهی دو تا سه دقیقهای برای کشتن باکتریها و از بین بردن بو کافی است.
هوانوردی
آیا مصرف الکل میتواند توانایی پرواز خفاشها و همچنین توانایی پژواکیابی آنها را مختل کند؟
محققان: فرانسیسکو سانچز، ماریانا ملکون، کارمی کورین و بری پینشاو
طبیعت سرشار از اتانول طبیعی است، به ویژه از میوههای در حال رسیدن و آن میوهها به نوبه خود توسط میکروارگانیسمها و گونههای مختلف حیوانی مصرف میشوند. موارد نادر گاهبهگاهی از مصرف میوههای غنی از اتانول توسط برخی پستانداران، پرندگان و حتی حشرات و مست شدن آنها وجود دارد که آن موجودات را در برابر شکارچیان بالقوه آسیبپذیرتر کرده یا به دلیل کاهش هماهنگی حرکتی، بیشتر مستعد حوادث میکند. سانچز و همکارانش تصمیم گرفتند به طور خاص به اثرات اتانول بر خفاشهای میوهخوار مصری بپردازند که نشان داده شده است از خوردن میوههای با اتانول بالا اجتناب میکنند. نویسندگان میخواستند بدانند آیا این اجتناب ممکن است به این دلیل باشد که خفاشها میخواهند از اثرات جانبی الکل اجتناب کنند.
آنها آزمایشهای خود را بر روی خفاشهای میوهخوار نر بالغ که در یک قفس در فضای باز که به عنوان یک راهروی پرواز طولانی عمل میکرد، نگهداری میشدند، انجام دادند. به خفاشها غذای مایع با مقادیر مختلف اتانول داده شد و سپس در راهرو رها شدند و نویسندگان زمان پرواز هر خفاش از یک سر تا سر دیگر را ثبت کردند. آزمایش دوم از همان پروتکل اصلی پیروی میکرد، اما این بار نویسندگان تماسهای پژواکیابی خفاشها را با یک میکروفون اولتراسونیک ضبط کردند. خفاشهایی که غذای مایع با بالاترین محتوای اتانول را دریافت کرده بودند، زمان بیشتری برای پرواز در طول راهرو صرف کردند که شواهدی از اختلال در توانایی پرواز بود. کیفیت پژواکیابی آن خفاشها نیز تحت تأثیر منفی قرار گرفت و آنها را در معرض خطر بالاتر برخورد با موانع در حین پرواز قرار داد.
روانشناسی
وقتی به خودشیفتهها، یا هر کس دیگری میگویید که باهوش هستند، چه اتفاقی میافتد؟
محققان: مارچین زاینکوفسکی و ژیل ژینیاک
همه خودشیفتهها یکسان خلق نشدهاند. خودشیفتههای آسیبپذیر وجود دارند که تمایل به گوشهگیری اجتماعی دارند، عزت نفس پایینی دارند و مستعد احساسات منفی هستند. علاوه بر آنها خودشیفتههایی بزرگمنش وجود دارند که جسارت اجتماعی و عزت نفس بالا از خود نشان میدهند و بیشتر احتمال دارد هوش خود را بیش از حد تخمین بزنند. دیدگاه غالب این است که این اعتماد به نفس بیش از حد از خودشیفتگی ناشی میشود. نویسندگان میخواستند بررسی کنند که آیا این اثر ممکن است به صورت معکوس نیز عمل کند، یعنی اینکه باور به داشتن هوش برتر به دلیل بازخورد مثبت خارجی میتواند منجر به حداقل یک حالت موقت خودشیفتگی شود.
زاینکوفسکی و همکارانش ۳۶۱ شرکتکننده از لهستان را استخدام کردند که از آنها خواسته شد سطح هوش خود را در مقایسه با دیگران ارزیابی کنند؛ نسخه لهستانی پرسشنامه شخصیت خودشیفته را تکمیل کنند؛ و یک آزمون IQ بدهند تا ادراک خود از هوششان را با یک اندازهگیری عینی مقایسه کنند. سپس شرکتکنندگان به طور تصادفی به یکی از دو گروه تقسیم شدند. یک گروه بازخورد مثبت دریافت کرد و به آنها گفته شد که واقعاً IQ بالاتری از اکثر مردم دارند، در حالی که گروه دیگر بازخورد منفی دریافت کرد.
نتایج بیشتر فرضیههای محققان را تأیید کرد. به طور کلی، شرکتکنندگان پس از تکمیل آزمون IQ، که یک بررسی عینی فراهم میکرد، تخمینهای پایینتری از هوش نسبی خود ارائه دادند. اما نوع بازخوردی که دریافت کردند تأثیر قابل اندازهگیری داشت. بازخورد مثبت احساس منحصر به فرد بودن آنها را (یک جنبه کلیدی از خودشیفتگی بزرگمنش) افزایش داد. کسانی که بازخورد منفی دریافت کردند، هوش خود را پایینتر ارزیابی کردند و آن بازخورد منفی تأثیر بزرگتری از بازخورد مثبت داشت. نویسندگان نتیجه گرفتند که بازخورد خارجی، صرف نظر از دقت آن بازخورد، به شکلگیری ادراک سوژهها از هوش خودشان کمک میکند.
تغذیه
مارمولکها عاشق کدام تاپینگ پیتزا هستند؟
محققان: دانیله دندی، گابریل اچ. سگنیاگبتو، راجر میک و لوکا لوئیزلی
مارمولکهای رنگینکمانی، گونهای رایج در مناطق شهری و حومهای غرب آفریقا هستند که عمدتاً از حشرات و بندپایان تغذیه میکنند، اما نزدیکی آنها به انسانها باعث شده برخی از آنها رویکرد همهچیزخوارتری در جستجوی غذا پیدا کنند. نان یک غذای مورد علاقه خاص است. به عنوان مثال یک روز آفتابی خوب در یک استراحتگاه ساحلی توگو، محققان متوجه شدند یک مارمولک رنگینکمانی یک تکه پیتزای چهار پنیر یک توریست را دزدید و با خوشحالی مشغول خوردن شد.
طبیعتاً، آنها میخواستند بدانند آیا این یک حادثه بوده یا مارمولکهای رنگینکمانی محلی به طور معمول از تکههای پیتزا تغذیه میکنند و اینکه آیا مارمولکها تاپینگ مورد علاقهای داشتند؟ بنابراین آنها رفتار نه مارمولک خاص را زیر نظر گرفتند و به آنها انتخاب بین یک بشقاب پیتزای چهار پنیر و یک بشقاب پیتزای چهار فصل را دادند که حدود ۱۰ متر از هم فاصله داشتند. فقط ۱۵ دقیقه طول کشید تا مارمولکها پیتزا را پیدا کرده و آن را بخورند و گاهی بر سر تکههای باقیمانده با هم دعوا کنند. اما آنها فقط پیتزای چهار پنیر را خوردند. این نشان میدهد که ممکن است نوعی نشانههای شیمیایی وجود داشته باشد که آنها را به پیتزاهای پنیری جذب میکند، یا شاید هضم آن برایشان آسانتر است.
پزشکی اطفال
وقتی مادر سیر بخورد، نوزاد چه تجربهای خواهد داشت؟
محققان: جولی منلا و گری بوچمپ
منلا و بوچمپ آزمایش خود را برای بررسی دو سوال طراحی کردند، اینکه آیا مصرف سیر بوی شیر مادر را تغییر میدهد و اگر چنین است، آیا آن تغییرات بر رفتار نوزادان شیرخوار تأثیر میگذارد یا نه. (سیر انتخاب شد زیرا مشخص شده است که طعمهای نامطبوعی در شیر ایجاد میکند و بر بوی بدن انسان تأثیر میگذارد.) آنها هشت زن را که منحصراً به نوزادان خود شیر میدادند، مورد مطالعه قرار دادند و نمونههایی از شیر مادر در دورهای که از خوردن غذاهای گوگردی (سیر، پیاز، مارچوبه) خودداری میکردند گرفتند و پس از مصرف یک حبه سیر یا یک دارونما توسط مادران، بازهم نمونههای بیشتری گرفتند.
مادرانی که سیر را مصرف کرده بودند، شیری با بوی محسوساً شدیدتری تولید کردند. بوی قوی دو ساعت پس از مصرف به اوج خود رسید و سریعاً کاهش یافت، که با تحقیقات قبلی روی گاوهایی که خوراکهای با بوی شدید مصرف کرده بودند، سازگار بود. در مورد نوزادان، آنهایی که مادرانشان سیر مصرف کرده بودند، برای مدت طولانیتری شیری که بوی سیر میداد را خوردند.
ادبیات
نرخ رشد ناخنها در بدن به چه صورت است؟
محقق: دکتر ویلیام بی. بین
اگر از دیدن مطالعهای در مورد نرخ رشد ناخن در دسته ادبیات تعجب کردهاید، همه چیز وقتی نثر ادیبانه و پرآبوتاب دکتر بین را بخوانید، معنا پیدا میکند. او واقعاً سوابق دقیقی از سرعت رشد ناخنهایش را برای ۳۵ سال نگه داشت و در گزارش نهایی خود ادعا کرد که ناخن یک کیموگراف کراتینی آهسته-حرکت فراهم میکند که سن را بر روی محور طولهای لایتناهی زمان اندازهگیری میکند. او مشاهدات خود را با ارجاعات سنگین به طالعبینی قرون وسطی، جیمز بازول و موبی دیک، با چاشنی نظرات تند و تیز در مورد روشهای آموزشی پزشکی مدرن و بیروح که در مراکز بهداشتی نفوذ کرده است، در هم میآمیزد.
او نه تنها با مطالعه ناخنهای خودش، بلکه با بررسی دقیق تمام ادبیات علمی موجود در این ۳۵ سال چه چیزی جالب کشف کرد؛ نرخ رشد ناخن با افزایش سن کاهش مییابد. او میگوید نرخ رشد او در اوایل ثابت باقی مانده بود، اما در پنج سال آخر پروژهاش کمی کند شد و همینطور به گفته او ناخنها در کودکان سریعتر از بزرگسالان رشد میکنند. یک محیط گرم نیز میتواند رشد را تسریع دهد. علاوه بر این جویدن ناخنها به این دلیل که جریان خون را در آن ناحیه تحریک میکند هم باعث رشد ناخن میشود. در این پژوهش باور عامیانهای که میگوید پس از مرگ رشد مو و ناخن ادامه دارد، رد شد؛ در واقع این جمع شدن و انقباض پوست پس از مرگ است که باعث میشود به نظر برسد ناخنها در حال رشد هستند.
صلح
آیا مصرف الکل باعث میشود که افراد بهتر بتوانند به یک زبان خارجی صحبت کنند؟
محققان: فریتز رنر، اینگه کرسبرگن، مت فیلد و جسیکا ورتمن
الکل به خاطر اثرات زیانبارش بر آنچه در محافل روانشناسی «عملکرد اجرایی» نامیده میشود، شناخته شده است و بر چیزهایی مانند حافظه کاری و کنترل بازدارنده تأثیر میگذارد. اما یک باور گسترده در میان افراد دوزبانه وجود دارد که کمی الکل در واقع تسلط فرد بر یک زبان خارجی را، که دقیقا به عملکرد اجرایی متکی است، بهبود میبخشد. پس آیا مصرف الکل نباید اثر نامطلوبی بر تسلط بر زبان خارجی داشته باشد؟
آنها ۵۰ دانشجوی روانشناسی کارشناسی آلمانی-زبان بومی در دانشگاه ماستریخت در هلند را که به زبان هلندی نیز مسلط بودند، استخدام کردند. آنها به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه یک نوشیدنی الکلی دریافت کرد و گروه دیگر آب دریافت کرد. هر شرکتکننده به اندازهای مصرف کرد که پس از ۱۵ دقیقه کمی دچار تغییرات شود و سپس در یک بحث به زبان هلندی با یک سخنران بومی هلندی شرکت کرد. پس از آن، از آنها خواسته شد تا درک خود از مهارتشان در زبان هلندی را ارزیابی کنند و سخنرانان هلندی نیز رتبهبندیهای مستقلی به عنوان ناظر ارائه دادند.
محققان با کمال تعجب دریافتند که مصرف الکل، بر اساس گزارشهای ناظران مستقل، تسلط شرکتکنندگان بر زبان هلندی را بهبود بخشیده است. نمیتوان این را به سادگی به به اصطلاح «شجاعت هلندی»، یعنی افزایش اعتماد به نفس مرتبط با الکل، نسبت داد. بلکه، محققان بر این باورند که مصرف الکل اضطراب زبانی را کاهش میدهد و در نتیجه مهارت زبان خارجی فرد را افزایش میدهد.
منبع: arstechnica
۲۲۷۳۲۳