جزئیات حادثه انفجار دانشگاه تهران از زبان استاد راهنمای پروژه

به گزارش خبرنگار مهر، محمود نیلی احمدآبادی در مورد روز حادثه انفجار کپسول هیدروژن در آزمایشگاه دگرگونی‌های فازهای پیشرفته دانشگاه تهران گفت: من در آزمایشگاه حضور داشتم و در اتاقم که طبقه بالای آزمایشگاهی که این اتفاق افتاد، بودم و با صدای انفجار و ریزش سقف روی خودم متوجه اتفاق شدم. ابتدا تصور کردم زلزله است و بعد به خودم آمدم و سریع خود را از پله‌ها به طبقه پایین رساندم و دیدم که محمد امین روی زمین افتاده و خانم کفاش نیز در خارج از آزمایشگاه روی درختچه‌ها افتاده است و درد می‌کشد.

وی ادامه داد: آتش‌نشانی سریع آمد؛ البته هیچ آتش‌سوزی وجود نداشت و تنها انفجار ناشی از ترکیدن سیلندر وجود داشت. اگر خدای نکرده آتش‌سوزی وجود داشت، حوادث می‌توانست تشدید شود.

این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: دانشجوی دیگری نیز که در طبقه بالای آزمایشگاه حضور داشت در اثر موج انفجار صدمه دید و خودش به طبقه پایین آمد و بعد هر دو دانشجو به بیمارستان منتقل شدند و تحت مداوا قرار گرفتند. حداقل حدود سی دقیقه طول کشید تا آمبولانس آمد و دانشجویان را به بیمارستان منتقل کرد. ما در محل حادثه حضور داشتیم چون کارشناسان، قاضی پرونده و بازپرس آمدند و ما باید به سوالات پاسخ می‌دادیم. بعد از آن به بیمارستان مراجعه کردیم و جویای حال دانشجویان شدیم.

نیلی احمدآبادی در مورد ضرورت ایمنی در رشته‌های مهندسی گفت: در رشته مهندسی ایمنی حرف اول را می‌زند چون در مهندسی با آب، برق، گاز، گازهای تحت فشار و گازهایی که می‌تواند سمی باشد، کار می‌کنیم؛ بنابراین اکثر واحد و مراکز تحقیقاتی همیشه با عوامل خطرساز سر و کار دارند. مهم این است که با افرادی که قصد دارند با این دستگاه‌ها کار کنند، آموزش دهیم و تاسیساتمان ایمن باشند و HSE رعایت شود.

واحد ایمنی ۳ ماه پیش آزمایشگاه را بررسی کرده بود

وی با اشاره به عمر آزمایشگاه دگرگونی‌های فازهای پیشرفته گفت: آزمایشگاه من ۲۸ سال عمر دارد و صدها دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری تربیت کردیم و خوشبختانه حوادث جدی نداشتیم. چون پیش از این‌که دانشجو وارد آزمایشگاه شود، یک فرم را امضا می‌کند که تمامی دستورالعمل‌های آزمایشگاه را مطالعه کرده، به تنهایی با دستگاه‌های حساس کار نمی‌کند و مراقبت‌های ایمنی را انجام می‌دهد. همچنین دانشجو اجازه ندارد پیش از آموزش توسط یک فرد خبره به دستگاه دست بزند. سوم این‌که تجهیزاتی که برای آزمایشگاه خریداری می‌شود و هزینه آن را آزمایشگاه پرداخت می‌کند،‌ همیشه قطعات و تجهیزات مطمئن خریداری می‌شود.

وی افزود: ضمن این‌که دانشکده فنی بخش HSE دارد و بر آزمایشگاه نظارت می‌کند و سه ماه پیش HSE آزمایشگاه را بررسی کرده و توصیه‌هایی داشته و آزمایشگاه توصیه‌ها را انجام داده است ولی حتماً خطایی رخ داده که این انفجار صورت گرفته است.

نیلی اظهار کرد: من از افرادی هستم که مطالبه دارم این موضوع تعیین و تکلیف شود. ما با محمد امین سه سال زندگی کردیم و دانشجویی بود که از صبح تا شب در آزمایشگاه بود. ما قرار بود روز بعد از حادثه با محمدامین، خانم کفاش و ۸ دانشجوی دیگر کوه برویم.

ضرورت استفاده از کپسول هیدروژن

این استاد دانشگاه در مورد استفاده از کپسول هیدروژن توضیح داد: برخی از واکنش‌ها بدون هیدروژن انجام نمی‌شود. برای کار با بسیاری از مواد مثل فلزات در دمای بالا، برای جلوگیری از اکسیداسیون حتما نیاز به هیدروژن دارد. دستگاهی که محمدامین با آن کار می‌کرد، «سیورت» نام دارد. این دستگاه توسط یک پسادکتری که از کانادا آمده بود و تز دکتری و فعالیت پسادکتری آن با این دستگاه بود، راه‌اندازی شد. آن فرد محمد امین را برای استفاده از این دستگاه آموزش داده بود. از کار تحقیقاتی همان فرد پسادکتری که سه سال طول کشید، دو مقاله منتشر شد و ایشان دو سال با این دستگاه کار می‌کرد.

وی افزود:ما به دنبال سوخت سبز هستیم بنابراین ذخیره گاز هیدروژن برای خودرو و هر جا که از سوخت استفاده می‌کنیم اهمیت دارد. اصل موضوع این است که برای ذخیره هیدروژن باید میزان جذب و بازجذب اکسیژن را با طراحی آلیاژهای جدید انجام دهیم.

محمد امین آماده دفاع پایان‌نامه بود

وی با اشاره به موضوع پایان‌نامه محمدامین کلاته گفت: تز محمدامین در سال ۱۴۰۱ تصویب شد و عنوان آن «استفاده از ساخت افزایشی برای بررسی جذب و بازجذب منیزیوم توسط گاز هیدروژن» بود. پروژه او وابسته به گاز هیدروژن بود و تنها اتفاق جدیدی که افتاده بود این بود که سیلندر هیدروژن تمام شده بود و جایگزین شده بود.

نیلی احمدآبادی در مورد سابقه تحصیلی این دانشجوی مرحوم توضیح داد: دانشگاه بیشتر از ۶ ترم به دانشجوی کارشناسی ارشد اجازه تحصیل نمی‌دهد. محمد امین دانشجوی مستعدی بود و علاقه‌مند بود که مرزهای مختلف را کاوش کند بنابراین اگر حتی می‌گفتیم برای کارشناسی ارشد یک سال دیگر هم ادامه بده، ادامه می‌داد ولی من به او این هشدار را دادم که ممکن است دانشگاه با ترم هفتم موافقت نکند. بنابراین سعی کن پایان‌نامه را بنویسی و فرض کن پایان شهریور قصد داری دفاع کنی. پایان‌نامه را نوشت ولی یک هفته، ۱۰ روز پیش دانشگاه اعلام کرد که با ترم هفتم او موافقت شده است. اگرچه از نظر من او آماده دفاع بود، قصد داشت که ترم هفتم نیز ادامه دهد.

وی با تاکید بر این‌که علت حادثه را باید یک کمیته مستقل بررسی و اعلام کند، گفت: با این وجود ما نیز در دانشکده مواد و متالورژی به عنوان دانشکده‌ای که تخصص این موضوع را دارد اقدامات و بررسی‌هایی را انجام دادیم. هیچ‌گونه انفجاری وجود نداشت و تنها سیلندر هیدروژن منفجر شده و شکست آن شکست تُرد بوده است. ولی باید بررسی شود که علت چه بوده است.

وی ادامه داد: گرچه که ما نیز جمع‌بندی‌هایی در مورد علت حادثه داریم ولی پیش از گزارش کارگروه، نباید گمانه‌زنی انجام دهیم. کمیته مستقل و افراد حوزه‌های دیگر باید نظرات خود را اعلام کنند. همه اطلاعات باید در اختیار این کمیته قرار گیرد. ضمن این‌که خطاها مشخص می‌شود، در آینده نیز نباید چنین رخدادهایی اتفاق بیفتد. امیدوارم با احساس مسئولیت و منافع مردم و کشور، تلاش کنیم این گزارش دقیق‌تر، شفاف‌تر و مفیدتر باشد.

این استاد دانشگاه در مورد آخرین وضعیت مصدومان این حادثه گفت: امکان مرخص شدن خانم کفاش وجود داشت و ما از بیمارستان درخواست کردیم که یکی دو روز دیگر در بیمارستان بماند و مراقبت‌های نهایی بر روی آن انجام شود. آقای پارسی نیز نگرانی در مورد چشمش دارد و پزشکان معتقدند مشکل چشم او جدی نخواهد بود. نگرانی اصلی این دانشجویان از دست دادن محمد امین است.