محدودیت شدید امکانات دانشجویی؛ هزینه هر تخت خوابگاه در سطح شهر

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دانشگاه تهران، متن این پیام به شرح زیر است:

از عمر پرافتخار دانشگاه تهران بیش از نه دهه گذشته است. در این دوران نسبتا طولانی، دانشگاه تهران همواره یک موتور محرکه اصلی و جدی داشته است که دانشجویان بوده‌اند. دانشگاه پیش از آنکه یک ساختار آموزشی یا اداری باشد، خانه دوم دانشجویان و محل تعالی و بالیدن آنان است و تردیدی نیست که اگر دانشجویان نباشند، دانشگاه از روح معنوی اصلی خود تهی خواهد بود.

دانشجویان بهترین ایام عمر خود را در دانشگاه سپری می‌کنند، می‌آموزند و به خدمت جامعه می‌روند و در این مسیر آنچه بر پا و برجاست نقشی است که از تلاش علمی و آموزشی دانشجویان به جای می‌ماند و مدیران و استادان و کارمندان به خود می‌بالند که توانسته‌اند در به ثمر نشاندن نهال‌های امید آینده ایران، نقشی داشته‌اند.

دانشگاه همانند هر نهاد دیگری در ساختار دولت و حاکمیت، تابع یک رشته مقررات و ضوابط قانونی است؛ ضوابط و مقرراتی که برای آسایش و آرامش بیشتر دانشجویان و برای تمهید فضای بهتر آموزشی آنان وضع شده است. تغییر یا نادیده گرفتن مقررات، تراز وضعیت معیشی، رفاهی و آموزشی دانشجویان را به هم می‌زند و دانشگاه نمی‌تواند بپذیرد که حقوق دانشجویان عزیز و نخبه‌اش نادیده گرفته شده است.

یکی از اصول اولیه و بدیهی مدیریت، آن است که همه ما در برابر مقررات یکسانیم و باید از آن تبعیت کنیم. به عنوان رئیس دانشگاه تهران در ایام مسئولیت فعلی و مسئولیت‌های متعدد قبلی در رده‌های مختلف، چالش‌های عمیقی را در مدیریت آموزش عالی تجربه کرده‌ام که به دلیل عدم توجه جدی به مقررات، در طول سال‌ها برای آنها فکری نشده و دانشجویان، نظام آموزش عالی و مدیریت دانشگاهی را به شدت رنج می‌دهد.

افزایش ظرفیت تعداد دانشجویان، به جای اهمیت‌ دادن به کیفیت، یکی از این چالش‌های اصلی است. این موضوع، در دانشگاه تهران که نماد آموزش عالی کشور است، فارغ از آسیب‌های آموزشی آن، باعث محدود شدن بیش از حد امکانات برای دانشجویان شده است. دانشجویان نخبه، علاوه بر آنکه مستحق آموزش با کیفیت هستند، به امکانات رفاهی مناسب نیز نیاز دارند. زیست دانشجویی بی‌کیفیت، باعث افت تحصیلی و دلسردی نسل جوان می‌شود. دانشگاه چهار گروه دانشجو دارد (روزانه، نوبت دوم، خودگردان و بین‌الملل) و هر چهار گروه برای مسئولین، عزیز و گرامی‌اند؛ اما طبق قانون و مقتضیات بودجه کشور، امکانات رفاهی مصوب (شبیه خوابگاه، تغذیه و مانند آن)، فقط به دانشجویان روزانه تعلق می‌گیرد و صرفاً در صورت وجود امکانات مازاد، دانشگاه می‌تواند این امکانات را به دانشجویان نوبت دوم و پردیس‌های خودگردان ارائه دهد. این روند قانونی، اکنون به هر دلیل طی نمی‌شود و باعث محدودیت شدید امکانات شده است. فقط برای اطلاع عزیزان دانشجو می‌گویم که برای نمونه، احداث ساختمانی به ظرفیت حدود ۲۰۰ نفر اسکان، در حال حاضر بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه می‌خواهد؛ اجاره خوابگاه در سطح شهر برای هر تخت، ۸۰ میلیون ریال در ماه هزینه دارد و هزینه ایاب و ذهاب دانشجویان از کوی دانشگاه به پردیس مرکزی، سالیانه عددی بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان است. پس دانشگاه ناگزیر است طبق قانون، امکانات و بودجه موجود را به نحوی که وظیفه قانونی آن است توزیع کند و از ارائه خدماتی که حق دانشجویان روزانه است، به دلیل محدودیت منابع، به سایر دانشجویان خودداری یا محدودسازی نماید.

همین موضوعات در مورد سنوات تحصیلی اضافه دانشجویان نیز صادق است. تعهد دانشگاه بر طبق مقررات، تأمین رفاهیئت و خوابگاه تا سقف مجاز سنوات است؛ زیرا بر اساس الگوی آموزش عالی، بلافاصله دانشجویان جدیدی جایگزین می‌شوند که نیازمند همین امکانات هستند و برای دانشگاه، تدارک امکانات جدید ممکن نیست؛ بنابراین ناگزیر به قطع خوابگاه و رفاهیئت می‌شود. به این‌ها باید اضافه کرد تعهداتی که در مورد دانشجویان خارجی طی سالها ایجاد شده و هیچ‌گونه محمل قانونی ندارد، ولی بار بسیار سنگین مالی را به دانشگاه اضافه می‌کند؛ در حالی‌که طبق قانون و عرف، دانشجوی خارجی باید کل هزینه‌های تحصیل خود را به نرخ بین‌المللی بپردازد تا دانشگاه مجبور نباشد از حقوق حقّه دانشجویان روزانه خود، کم کرده و آن را صرف ارایه خدمات دیگر کند.

بر اساس تجربه بیش از چهل‌ساله من در آموزش عالی کشور، ادامه هیچ‌یک از این موارد، که گاه بر اساس احساسات عاطفی دانشجویان مورد اعتراض قرار می‌گیرد، جز تاکید بر روند غلط گذشته نیست. اتفاقا دانشجویان عزیز باید خود این مسیر قانونی را مطالبه و تعقیب کنند تا مطالبات غیراستحقاقی، باعث نشود اولاً قانون خدشه‌دار شود و ثانیاً حقوق حقّه دانشجویان مخدوش، حذف یا محدود گردد.

مدیریت دانشگاهی با نزدیک به پنجاه هزار دانشجو، حدود سه هزار عضو هیئت علمی و حدود چهار هزار کارمند، کاری به غایت دشوار است. ای کاش دانشگاه این بودجه و توان را داشت که به بهترین نحو، بالاترین سطح خدمات را به همه دانشجویان ارایه دهد، اما اکنون این امکان به هیچ شکل فراهم نیست. دانشجویان عزیز کمترین تردیدی نداشته باشند که همین قانون‌گرایی و محدودیت‌ها، در دو بخش استادان و کارکنان نیز با نهایت سخت‌گیری اعمال می‌شود و با وجود مخالفت‌های گاه‌به‌گاه، دانشگاه در مسیر قانونی خود استوارتر پیش خواهد رفت.

من به دانشجویان عزیزی که دغدغه‌های خود را به اشکال مختلف ابراز می‌نمایند، اعلام می‌کنم که از همه موضوعات آگاه و از همه دغدغه‌ها و مضیقه‌ها اطلاع دارم، اما به عنوان رئیس دانشگاه، دو راه پیش روی من است: «ادامه روند نادرست و معیوب گذشته» و «اصلاح روندها برای خدمت‌رسانی شایسته و قانونی به دانشجویان عزیز». انتخاب من در دوره مسئولیت جدید، راه دوم است و اتفاقا در این مسیر به همکاری و همراهی دانشجویان، که همواره چشم بینا و زبان گویای دانشگاه و مشکلات آن بوده‌اند، امید خاص دارم و حساب ویژه‌ای باز کرده‌ام. بار دیگر تکرار می‌کنم که تک‌تک دانشجویان عزیز هر چهار گروه، برای مدیریت دانشگاه عزیز و گرامی‌اند، اما ارایه خدمات به دلیل محدودیت‌ها، صرفا بر اساس مقرراتی خواهد بود که دانشجویان در زمان ثبت‌نام آن را پذیرفته‌اند. البته هرگونه تنزل کیفیت در ارایه خدمات از سوی مسئولین نیز، مورد بازخواست جدی قرار خواهد گرفت.

یادآوری این نکته مهم را ضروری می‌دانم که در جهت همراهی با دانشجویان عزیز و علیرغم همه مشکلاتی که گفته شد، از همکاران خود در معاونت دانشجویی دانشگاه خواسته‌ام که برای نیمسال اول که در پیش روست، از طریق بهینه‌کردن امکانات و ظرفیت‌ اتاق‌ها و به کارگیری حداکثری ساختمان‌هایی که در سطح شهر در اختیار داریم، تا حد ممکن یعنی تا پایان نیمسال اول، با دانشجویانی که به هر نحو (سنوات، نوبت‌دوم و…) خارج از ضوابط در خوابگاه ساکن‌اند، همکاری نمایند، ولی از ابتدای نیمسال دوم قطعا دیگر این رویه امکان‌پذیر نیست؛ چون دانشجویان جدید به جمع ما می‌پیوندند و در دو سه‌ماه اول، از آن‌ها خواهیم خواست که این مضیقه‌ها را برای همراهی با دوستان خود، به طور موقت بپذیرند.

از همه دانشجویان عزیز درخواست دارم برای سرافرازی میهن عزیزمان ایران و رفع بخشی از مشکلات کشور که امروز در حوزه مسئولیت همه ماست، با مدیریت دانشگاه برای استقرار مقررات و قوانین همراهی کنند تا مشکلات را با هم رصد کنیم، به بحث بگذاریم و برای آنها راه‌ حل مناسب پیدا کنیم.

به شما دانشجویان سخت‌کوش و گرامی که در ایام امتحانات هستید خسته نباشید می‌گویم و در آستانه ماه مهر، برای همه شما آرزوی توفیق و بهروزی دارم.

محمدحسین امید

رئیس دانشگاه تهران