عارف: احیای دریاچه ارومیه مهمترین مسئله کشور است

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه چالش و بحران دریاچه ارومیه مربوط به یک استان نیست و این مسئله ملی باید با راه‌حل‌های ملی نیز حل شود، تاکید کرد: راهی جز اجماع نخبگانی برای نجات دریاچه ارومیه وجود ندارد و از دانشگاهیان، نخبگان و کارشناسان برجسته این حوزه انتظار داریم نقد همراه با پیشنهاد و راهکار ارائه دهند. اگر احیاء و نجات دریاچه ارومیه مسئله‌ای ساده بود در دوره‌های قبل نیز چنین جلساتی تشکیل شده بود و این مسئله حل می‌شد. جالب است کسانی که خود در گذشته مسئولیت داشتند اکنون نقد می‌کنند البته با کمک دانشگاهیان و برجستگان علمی و با یک عزم ملی امید به حل این چالش داریم.

وی با قدردانی از دانشگاه‌های شریف و تهران در کنار دانشگاه‌های منطقه شمال غرب برای ارائه راهکارهای علمی و عملیاتی نجات دریاچه ارومیه ادامه داد: باید با توجه به مشکلات و شرایط کشور و همچنین شرایط اقلیمی سال‌های گذشته مسئله دریاچه ارومیه حل شود چراکه بر این باوریم که موجودی زنده و بانشاط به نام دریاچه ارومیه داریم و باید اثربخشی آن را در کل کشور ببینیم.

عارف با اشاره به تبعات خشکی این دریاچه در کوتاه مدت برای زمین‌های حاصل‌خیز شمال‌غرب کشور و همچنین سایر استان‌ها با توجه به مسیر وزش باد، تغییر اقلیم، ‌ برداشت بی رویه آب بالادست و پایین‌دست سدها و مخازن آبی حوضه آبریز دریاچه، توسعه بی‌رویه زمین‌های کشاورزی و حفر چاه‌های غیرمجاز را از مهمترین عوامل دامن زدن به خشکی دریاچه ارومیه برشمرد و بیان کرد: اصلاح الگوی کشت، ‌ برخورد با حفر چاه‌های غیرقانونی، ‌ جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز و بهره‌گیری از توانایی‌های تشکل‌های مردمی از مهمترین راه‌حل‌های مهم و کوتاه‌مدت در نجات دریاچه ارومیه است.

کاهش ۳۲ درصدی بارش در سال آبی گذشته

معاون اول رئیس‌جمهور خاطر نشان کرد: با اشاره به تغییر اقلیم و کاهش ۳۲ درصدی بارش در کشور از متوسط بلند مدت ۲۴۸ میلیمتر به ۱۵۲ میلیمتر در سال آبی گذشته افزود: با توجه به آخرین گزارش‌های سازمان هواشناسی، میزان بارش در حوضه‌های آبریز از میانگین سال‌های قبل پایین‌تر است و نگرانی‌هایی نیز در خصوص مخازن آبی سدهای منطقه وجود دارد که باید با توجه به چنین شرایطی اقدامات متناسب در نجات دریاچه ارومیه اتخاذ شود.

عارف برداشت بی‌رویه آب از سدها و همچنین توسعه زمین‌های کشاورزی را از دیگر عوامل مهم خشکی این دریاچه دانست و گفت: با وجود همه اقدامات برداشت‌های بی‌رویه ادامه دارد و با وجود مسدود سازی چاه‌های غیرمجاز، چاه‌های جدیدی حفر می‌شود که باید نظارت‌ها و برخوردهای لازم برای اجرای مصوبات این کارگروه در این زمینه افزایش یابد.

معاون اول رئیس‌جمهور همچنین به افزایش کاشت محصولات باغی و صیفی جات در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اشاره و اضافه کرد: تولید و صادرات محصولات باغی به قیمت هدر رفتن آب است که بسیاری از این محصولات نیز اتلاف می‌شود، ‌ البته سرمایه‌گذارانی در منطقه کارخانه‌هایی برای فرآوری محصولات باغی و تولید کنسانتره احداث کرده اند تا محصولات باغی تلف نشود اما باید دید با توجه به اهمیت نجات دریاچه ارومیه می‌توانیم الگوی کشت گذشته را ادامه دهیم یا خیر؟

وی با تاکید بر اینکه احیاء و زنده ماندن دریاچه ارومیه مهمترین مسئله کشور است، گفت: وزارت جهاد کشاورزی اصلاح الگوی کشت در منطقه حوضه آبریز این دریاچه را به طور جدی پیگیری کند و استانداران نیز با قاطعیت اجرا کنند.

عارف ادامه داد: مصوبات کارگروه علمی دریاچه ارومیه زمانی اجرا می‌شود که به یک اجماع ملی برسیم و هنوز عده‌ای در خصوص خشکی دریاچه ارومیه توجیه نیستند و همچنین عوامل دولتی و انسانی را به دلیل برخی اقدامات اشتباه مقصر می‌دانند تا جاییکه طبق برخی گزارش‌ها پل احداث شده بر روی این دریاچه در خشکی چشمه‌های اطراف موثر بوده است.

۱,۵ برابر چاه‌های مسدودی، چاه‌های جدیدی حفر شده است

معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه مسئله حیاتی کشور و منطقه نجات دریاچه ارومیه است که باید اصلاح الگوی کشت و برخورد با چاه های غیرقانونی با جدیت دنبال شود و گزارش‌ها نشان می‌دهد که ۱,۵ برابر چاه‌های مسدودی، چاه‌های جدیدی حفر شده است، افزود: باید تشکل‌های مردمی و محیط زیستی را به میدان بیاوریم و هر جا که به مردم میدان دادیم موفق شدیم و پیروزی ما در دفاع مقدس هشت ساله نیز به این دلیل بود که یک جوان بسیجی با تلاش و انگیزه به میدان آمد و پس از آن رده‌های نظامی را طی کرد.

وی با بیان اینکه باید از توانایی‌ها و ظرفیت‌های تشکل‌های محیط زیستی برای نجات دریاچه ارومیه استفاده کنیم، خاطر نشان کرد: تشکل‌های محیط زیستی به دلیل برخی برخوردهای امنیتی که در گذشته با آنها شد، شاید انگیزه‌ای برای ورود به حل مسائل محیط زیستی و به ویژه نجات این دریاچه نداشته باشند و احتیاط می‌کنند که باید با اتخاذ سازوکارهای لازم زمینه ورود مردم منطقه و این تشکل‌ها را فراهم کنیم.

عارف احداث سدها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه فراتر از نیازهای آب شرب را کم لطفی به حقابه محیط زیست منطقه برشمرد و ادامه داد: بخش مهمی از آب‌های پشت سدها و رودخانه‌ها برای کشاورزی استفاده شد و این سوال مطرح می‌شود که وقتی حقابه دریاچه تخصیص داده نمی‌شود اما احداث سد اقدام درستی است یا خیر؟ که در نتیجه آن کشاورزان به افزایش کاشت محصولات باغی تشویق می‌شوند و زمانی که مخازن آب پشت سدها کاهش می‌یابد از دولت مطالبه می‌کنند. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور می‌تواند در نجات این دریاچه میدان‌داری کند و در کنار آن نیز طرح بارور کردن ابرها در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با هدف نجات این دریاچه با جدیت دنبال می‌شود.

وی از دبیرخانه کارگروه ملی دریاچه ارومیه خواست تا علاوه بر پیگیری جدی اجرای این مصوبات جلسات این کارگروه هر دو ماه یک بار برای ارزیابی میزان پیشرفت عملیاتی شدن طرح‌های نجات دریاچه ارومیه برگزار شود. همچنین باید مسئولیت خودمان را در برابر مسئله مهم و ملی نجات دریاچه ارومیه به طور کامل انجام دهیم.

شایان ذکر است، در این جلسه دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه، گزارشی از اقدامات این کارگروه در دولت چهاردهم شامل همکاری با دانشگاه‌ها، برگزاری همایش‌ها و بهره‌گیری از نظرات نخبگانی، برنامه ریزی برای بارور سازی ابرها، زمینه سازی برای ورود سرمایه گذاران علاقمند در اجرای طرح‌های نجات دریاچه، فعال شدن مرزها برای جایگزینی درآمد مردم منطقه و حمایت‌های لازم از کشاورزان ارائه کرد.

در ادامه نیز گزارش سازمان هواشناسی گزارشی از تحلیل بارش، ‌ دما و خشکسالی حوضه دریاچه ارومیه ارائه کرد و سازمان حفاظت محیط زیست نیز آخرین وضعیت دریاچه ارومیه را طی گزارشی ارائه کرد و حاضرین این جلسه به بررسی میزان پیشرفت اجرای مصوبات جلسات قبلی این کارگروه و طرح پیشنهادات و راهکارهای جدید در خصوص نجات دریاچه ارومیه پرداختند.