پژوهش موتور محرکه پیشرفت کشور

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی شورای فرهنگ عمومی به منظور گسترش فرهنگ پژوهش درجامعه و ارج نهادن به مقام شامخ پژوهشگران روز ۲۵ آذر ماه را روز «پژوهش» نامگذاری کرد و هفته آخر آذرماه نیز از سال ۱۳۷۹ توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به نام هفته پژوهش نامگذاری شد.

تحقیق و پژوهش در اسلام و میان مسلمانان، از زمان پیامبر اکرم (ص) و ظهور اسلام و نزول قرآن رواج یافت، شکی نیست که دین مبین اسلام، به دینی که پذیرش آن بر اساس تحقیق و تفکر بوده در میان ادیان مشهور است.

آن گونه که سازمان یونسکو در آمار علمی خود، جایگاه تاکید بر تحقیق و پژوهش دین اسلام را از دیگر ادیان برتر دانسته است، قرآن نیز آدمی را به تحقیق و جستجو تشویق می‌کند و او را وا می‌دارد که در سایه تلاش، حق و حقیقت را بیان دارد و پایه و اساس دین را حفظ کند.

قرآن مجید، جامعه اسلامی را به تحقیق و پژوهش، دعوت می‌کند و می‌فرماید: «قل انظروا ماذا فی السموات والارض و ما تغنی الایات و النذر عن قوم لا یومنون». «بنگرید آنچه را که از آیات خدا و نشانه‌های توحید در آسمان‌ها و زمین است، اما این آیات و انذارها به حال کسانی که ایمان نمی‌آورند، سودمند نخواهد بود».

در دنیای امروز که دانایی یکی از محورها و شاخص‌های اصلی پیشرفت و تعالی هر جامعه محسوب می‌شود نامگذاری چنین روزهایی اهمیت و جایگاه خود را بخوبی نشان می‌دهد تا جایی که مردم و شهروندان با مقوله پژوهش و نقش و جایگاه و تأثیر آن در اداره سازمان‌ها، اداره کشور و جامعه و بهبود وضع زندگی خودشان بیشتر آشنا شوند.

برای پژوهش، تعاریف متعددی شده است؛ برخی آن را «مطالعه آگاهانه، برنامه‌ریزی شده و روشمند به هنگام رویارویی با مسأله‌ای پیچیده و مبهم به قصد ایجاد وضوح و رفع پیچیدگی و ابهام از آن مسأله گفته‌اند و باید گفت که تحقیق و پژوهش فرایندی وقت گیر و زمان‌بر است و بیش از هر چیز نیازمند صبر و شکیبایی مسؤولان و پژوهشگران است.

امروزه ضرورت و اهمیت پژوهش بر هیچکس پوشیده نیست بطوریکه تا چند دهه پیش، پژوهش و روش‌های آن به عنوان یک گرایش در رشته‌های تحصیلی گوناگون مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان بود و آنان که شیفته پژوهش به معنای کشف حقایق و ارائه دانش نو بودند، در دانشگاه‌های معتبر جهان این گرایش را فرا گرفتند.

با پیشرفت روزافزون این علم در دهه‌های اخیر، روش‌های پژوهش پیشین پاسخگوی نیازهای فرهیختگان نبود لذا روش‌های پژوهش به یک رشته علمی با تعریف خاص خودنمایی کردند و دنیای پژوهش زیبایی‌های خود را هرچه بیشتر نمایان کرد.

در خصوص اهمیت پژوهش در جامعه و تأثیرگذاری آن بر زندگی آحاد مردم رئیس دانشگاه خوارزمی به خبرنگار مهر گفت: در کشور ما همواره در امر پژوهش یک کلید مفقوده و مغفول داریم که باید آن را در آموزش و پرورش کشورمان پیدا کنیم.

حلقه مفقوده پژوهش در آموزش و پرورش است

بیژن عبداللهی با بیان اینکه فلسفه زندگی ما انسان‌ها به دو موضوع یادگیری و پژوهیدن بستگی دارد، افزود: اصل و ذات زندگی و بشر، پیمایش سفری به نام سفر یادگیری است.

وی توسعه را مورد نظر تمام جوامع بشری دانست و اظهار کرد: توسعه زندگی انسانی نیازمند بهبودی در روند زندگی اجتماعی انسانی است که پس از این بهبود شاهد توسعه هستیم.

وی با بیان اینکه پژوهش را باید به دانش آموزان و معلمان آموخت که در آن صورت پژوهش منشأ یادگیری می‌شود، گفت: مهمترین کاری که سیاست گذاران باید انجام دهند طراحی محیط یادگیری است.

پژوهشگران بر روی مرزهای دانش حرکت می‌کنند

معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری البرز نیز قدرت و جرأت را دو مؤلفه جهاد دانست و افزود: در جهاد دو مؤلفه قدرت و جرأت نظامی داریم که اگر قدرت داشته باشیم ولی جرأت نداشته باشیم در جنگ پیروز نمی‌شویم و بالعکس.

کاوه حدادپور نمونه آن را قدرت موشکی کشورمان عنوان کرد و اظهار کرد: تا زمانی که قدرت موشکی نداشتیم در عرصه‌های نظامی حرفی نداشتیم که قدرت علمی و جرأت علمی هم همین گونه است که خیلی‌ها قدرت و ظرفیت علمی بالایی دارند ولی این ظرفیت به اعتلای کشور کمکی نکرده و کاروان علم را جلو نبرده است.

وی گفت: پژوهشگران این جرأت را دارند و بر روی مرزها و لبه‌های دانش حرکت می‌کنند و از نامهربانی‌ها گله نمی‌کنند و با جراتی که دارند مرزهای علم را جابه جا می‌کنند.

حدادپور با اشاره به در پیش بودن هفته پژوهش افزود: در سراسر کشور ۱۲ کارگروه برای برگزاری هفته پژوهش تشکیل شده که در سطح استان‌ها نیز این کارگروه‌ها فعال شده‌اند و یکی از مهمترین آن‌ها دبیری برعهده جهاد کشاورزی برای تجلیل از پژوهشگران حوزه کشاورزی است.

وی با بیان اینکه در جهان هستی هر پدیده‌ای را یکسری آسیب‌ها و تهدیدها احاطه کرده است که این آسیب‌ها به صورت فردی و اجتماعی می‌تواند باشد، تصریح کرد: در بحث آسیب‌های اجتماعی یکی از مهمترین نکاتی که در تمام جوامع بشری بسیار روی آن توجه می‌شود و رصد می‌شود بحث توسعه است.

وی در ادامه با بیان اینکه پژوهش یکی از پایه‌های اساسی پیشرفت در حوزه‌های مختلف از جمله پزشکی، علوم انسانی، اجتماعی و فناوری است، گفت: بدون پژوهش، جوامع در مسیر توسعه دچار عقب‌ماندگی می‌شوند.

وی با اشاره به پیشرفت‌های جهانی افزود: فناوری‌های جدید با سرعت زیادی در حال گسترش هستند و ما نباید در این رقابت جهانی عقب بمانیم و توجه به پژوهش نباید به هفته پژوهش محدود شود، بلکه باید به‌عنوان یک رویکرد دائمی در تمامی بخش‌ها مدنظر قرار گیرد.

حدادپور به برنامه‌های استانداری برای بهبود وضعیت پژوهش اشاره کرد و گفت: برای تقویت پژوهش در استان، بانک ایده‌های برتر طراحی شده است و همچنین تلاش می‌کنیم ارتباط بین صنعت و پژوهشگران را گسترش دهیم تا تحقیقات علمی به‌طور مستقیم در خدمت نیازهای صنعتی قرار گیرد.

حدادپور همچنین از تدوین نظام مسائل استان برای ارائه به پژوهشگران خبر داد و افزود: این نظام به پژوهشگران کمک می‌کند تا تحقیقات خود را بر اساس نیازهای واقعی استان هدایت کنند. امیدواریم با این اقدامات، انگیزه لازم برای فعالیت بیشتر پژوهشگران ایجاد شود و شاهد تحولات مثبتی در حوزه پژوهش و توسعه استان باشیم.