خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: گزارش‌های پنج ماهه اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان قروه نشان می‌دهد که این شهرستان در سال جاری توانسته است با ترکیبی از اقدامات پیشگیرانه، پیگیری‌های حقوقی و مشارکت مردمی، هم از تصرف اراضی ملی جلوگیری کند و هم آمار آتش‌سوزی در مراتع را ۶۰ درصد کاهش دهد.
این دستاورد در حالی به دست آمده که تهدیدات ناشی از زمین‌خواری و تخریب منابع طبیعی همچنان پابرجاست.
منابع طبیعی هر منطقه نه تنها پشتوانه‌ای برای حیات نسل‌های آینده است بلکه نقشی مستقیم در زندگی روزمره ساکنان همان منطقه دارد.
مراتع، جنگل‌ها و اراضی ملی قروه همواره در معرض خطراتی همچون زمین‌خواری، قطع درختان و حریق‌های عمدی یا سهوی قرار داشته‌اند.
در این میان، اداره منابع طبیعی شهرستان با همکاری مردم و دستگاه‌های مرتبط در سال جاری گام‌های مؤثری برای حفاظت از این سرمایه‌های ملی برداشته است.
زمین‌خواری؛ معضلی ریشه‌دار در اراضی ملی
یکی از مهم‌ترین محورهای اقدامات امسال، مقابله با تصرف غیرقانونی اراضی ملی بود، طبق آمار ارائه شده از سوی رئیس اداره منابع طبیعی قروه، تنها در پنج ماه نخست امسال ۳۴ فقره پرونده کیفری در سطح ۲۸.۲ هکتار تشکیل و به دستگاه قضائی معرفی شده است.
فرهنگ مرادی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر افزود: این پرونده‌ها مشمول ماده ۶۹۰ قانون مجازات اسلامی بوده و نشان‌دهنده جدیت دستگاه‌ها در برخورد با متصرفان است.
وی گفت: علاوه بر این، دو پرونده مربوط به تصرف مجدد اراضی به مساحت ۱.۵ هکتار نیز در چارچوب ماده ۶۹۳ به محاکم قضائی ارجاع داده شده است.
وی تصریح کرد: این روند بیانگر آن است که زمین‌خواران با وجود پیگیری‌های حقوقی همچنان به دنبال بازپس‌گیری غیرقانونی اراضی هستند؛ موضوعی که نیازمند نظارت دائمی و مشارکت اجتماعی است.
رفع تصرف و بازپس‌گیری ۶۷ هکتار از اراضی ملی
رئیس منابع طبیعی شهرستان قروه یادآور شد: بر اساس تبصره یک ماده ۵۵ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع، اداره منابع طبیعی موفق به رفع تصرف ۸۱ پرونده به مساحت ۶۷ هکتار شده است.
وی خاطر نشان کرد: همچنین در ۳۰ پرونده با صدور حکم قطعی، خلع ید و رفع تصرف ۲۲.۲ هکتار اراضی ملی صورت گرفت.
مرادی بیان کرد: این آمارها نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از اراضی که در معرض تصرف بودند، بار دیگر به چرخه ملی بازگشته‌اند.
فعالان محیط زیست این روند را مثبت ارزیابی می‌کنند اما هشدار می‌دهند که پیشگیری، بهتر و کم‌هزینه‌تر از برخورد قضائی پس از وقوع تصرف است.
تخریب درختان و چرای غیرمجاز تهدیدی کمتر دیده‌شده در قروه
مرادی با بیان اینکه در کنار زمین‌خواری، تخریب پوشش گیاهی نیز تهدیدی جدی برای منابع طبیعی به شمار می‌رود، افزود: در همین مدت، دو پرونده در زمینه قطع ۳۱ اصله درخت ممنوع‌القطع و دو پرونده دیگر در خصوص چرای غیرمجاز دام تشکیل و به دستگاه قضائی ارسال شده است.
یکی از دوستداران طبیعت در گفت‌وگو با خبرنگار مهر تأکید می‌کند: هر اصله درخت در طبیعت به اندازه یک سرمایه ملی ارزش دارد.
میرکی افزود: وقتی ۳۰ اصله درخت در مدت کوتاهی از بین می‌رود، خسارت آن فقط زیست‌محیطی نیست بلکه بر آب‌وخاک و حتی معیشت مردم منطقه نیز تأثیر مستقیم دارد.
نظارت بر کامیون‌های حامل چوب، از توقیف تا معرفی به تعزیرات
رئیس منابع طبیعی و آبخیزداری قروه اضافه کرد: پایش کامیون‌های حامل مقطوعات چوبی یکی دیگر از اقدامات جدی منابع طبیعی قروه بوده است که طی ماه‌های اخیر سه کامیون به دلیل حمل غیرقانونی چوب توقیف و به پارکینگ منتقل شده است.
مرادی بیان کرد: همچنین سه پرونده به دلیل حمل ۲۱.۶ تن چوب بدون مجوز به اداره تعزیرات حکومتی شهرستان ارجاع داده شده که ۵ تن آن مربوط به گونه‌های ممنوع‌القطع بید است.
فعالان محیط زیست معتقدند که این اقدام بازدارنده، پیام روشنی برای قاچاقچیان چوب دارد.
یکی از اعضای انجمن دوستداران محیط زیست قروه می‌گوید: اگر حمل غیرقانونی چوب بدون پیگیری و برخورد جدی رها شود، دیگر نمی‌توان انتظار داشت که درختان کهنسال و گونه‌های کمیاب حفظ شوند.
وی اعلام کرد: توقیف کامیون‌ها نشان می‌دهد که قانون در برابر طبیعت‌ستیزان ساکت نمی‌ماند.
حریق مراتع از تهدید جدی تا کاهش ۶۰ درصدی در قروه
رئیی منابع طبیعی و آبخیزداری قروه با بیان اینکه شاید مهم‌ترین بخش گزارش منابع طبیعی قروه، مربوط به کاهش چشمگیر آتش‌سوزی‌ها باشد، تصریح کرد: در پنج ماه نخست امسال تنها شش مورد آتش‌سوزی در مراتع و اراضی ملی رخ داد که مساحت درگیر آن ۲۶.۷ هکتار بود، این در حالی است که آمار سال گذشته بسیار بالاتر بوده و مقایسه نشان از کاهش ۶۰ درصدی دارد.
به گفته مرادی، این کاهش نتیجه اقداماتی همچون حضور دائمی نیروهای کشیک، فرهنگ‌سازی و توزیع ۵۰۰ نسخه اطلاعیه آموزشی در میان مردم بوده است و در واقع، هم آگاهی‌بخشی و هم آمادگی نیروها نقش اساسی در این دستاورد داشته‌اند.
نظر فعالان مردمی درباره کاهش حریق
یکی از داوطلبان مردمی که در عملیات اطفای حریق سال گذشته حضور داشته، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌گوید: سال گذشته آتش‌سوزی‌های مکرر باعث از بین رفتن بخش زیادی از مراتع شد اما امسال خوشبختانه هم اطلاع‌رسانی بهتر بود و هم مردم سریع‌تر وارد عمل شدند.
وی گفت: همین مشارکت اجتماعی باعث شد خسارت‌ها در قروه بسیار کمتر شود.
اهمیت مشارکت مردمی در حفاظت از منابع طبیعی
اداره منابع طبیعی قروه بارها تأکید کرده که بدون حضور و همراهی مردم، حفاظت از این منابع امکان‌پذیر نیست، دهیاری‌ها، شوراهای اسلامی روستاها، سازمان‌های مردم‌نهاد و دوستداران محیط زیست نقش مهمی در گزارش‌دهی، پیشگیری از تخلفات و حتی حضور میدانی در اطفای حریق دارند.
بررسی عملکرد پنج ماهه منابع طبیعی قروه نشان می‌دهد که مجموعه‌ای از اقدامات قضائی، نظارتی و فرهنگی منجر به دستاوردهای قابل توجهی در حوزه حفاظت از اراضی ملی شده است، کاهش ۶۰ درصدی آتش‌سوزی‌ها، بازپس‌گیری ده‌ها هکتار اراضی ملی و برخورد با قاچاق چوب نمونه‌هایی از این موفقیت‌ها هستند.
با این حال، زمین‌خواری و تخریب پوشش گیاهی همچنان تهدیدی جدی محسوب می‌شود و کارشناسان معتقدند که آینده منابع طبیعی شهرستان قروه وابسته به تداوم همین رویکردها و افزایش سطح مشارکت اجتماعی است.
تجربه امسال قروه نشان داد که وقتی مردم در کنار دستگاه‌های رسمی قرار می‌گیرند، طبیعت فرصت بیشتری برای نفس کشیدن پیدا می‌کند.