شیراز پنهان؛ روایتی از فراموششدگان در حاشیه شهر
خبرگزاری مهر، گروه استانها: در میان دشتهای پهناور فارس، جایی که عطر بهار نارنج و نغمه پرندگان، قصههای دیرینهای را روایت میکنند، روستاهایی خفتهاند که سرنوشتشان با شهر بزرگ، شیراز، گره خورده است. قصه الحاق، قصهای پر از امید و بیم، فرصت و تهدید است. قصهای که در آن، زندگی روستایی با تمام سادگی و صمیمیتش، در برابر غول مدرنیته قد علم میکند.
روستاهایی مانند قرهباغ و کفترک سالهاست در انتظار الحاق به شیراز هستند و با امید به آیندهای بهتر روزگار میگذرانند. آنها به دنبال آسفالت خیابانها، روشنایی معابر و دسترسی به امکانات بهداشتی و آموزشی هستند. اما در این میان، ترس از دست دادن هویت، فرهنگ و سبک زندگی روستایی نیز وجود دارد.
وقتی سایه شهر، آفتاب روستا را میگیرد
کیلومترها دورتر از برجهای سر به فلک کشیده شیراز، در روستاهایی که عطر نان تازه و صدای خروس، هنوز هم زندگی را معنا میبخشد، قصهای ناگفته در جریان است.
الحاق، همچون شمشیری دو لبه است. از یک سو، میتواند دروازههای پیشرفت و توسعه را به روی روستاها بگشاید و از سوی دیگر، میتواند ریشههایشان را بخشکاند. روستاهایی که به کلانشهرها ملحق شدهاند، شاهد تغییرات بسیاری بودهاند. برخی از این تغییرات، مثبت و سازنده بودهاند، اما برخی دیگر، مشکلاتی جدید را به وجود آوردهاند.
یکی از این مشکلات، افزایش بیرویه قیمت زمین و مسکن است. با الحاق روستاها به شیراز، سوداگران و دلالان به این مناطق هجوم میآورند و قیمتها را به شدت افزایش میدهند. در نتیجه، بسیاری از روستاییان که توانایی خرید زمین و مسکن با قیمتهای جدید را ندارند، مجبور به ترک خانههای خود میشوند و دوباره به حاشیههای شهر پناه میبرند.
مشکل دیگر، از بین رفتن زمینهای کشاورزی و باغات است. با گسترش شهر، زمینهای کشاورزی و باغات جای خود را به ساختمانها و آپارتمانها میدهند. در نتیجه، تولید محصولات کشاورزی کاهش مییابد و امنیت غذایی شهر به خطر میافتد.
از سوی دیگر، روستاهایی که هنوز به شیراز ملحق نشدهاند، با مشکلات دیگری دست و پنجه نرم میکنند. کمبود امکانات و زیرساختها، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و آموزشی و مشکلات حمل و نقل زندگی را برای ساکنان این روستاها دشوار کرده است.
به منظور یافتن راهحل برای این مشکلات، باید به صدای مردم گوش داد. باید با روستاییان و شهرنشینان به گفتگو نشست و از آنها پرسید که چه میخواهند. باید به دنبال راهکارهایی بود که هم به توسعه روستاها کمک کند و هم هویت و فرهنگ آنها را حفظ کند.
شهرنشینی نباید رؤیای روستا رو ببلعد
مهدیه محمدی ۳۰ ساله و خانهدار در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ما فقط میخواهیم مثل بقیه مردم در شهر شیراز زندگی کنیم. میخواهیم خیابانهایمان آسفالت باشد، بچههایمان به مدرسههای خوب و با امکانات بروند و شبها در خیابانها احساس امنیت کنیم.
ملیحه حکمت ۳۸ ساله در گفتگو با خبرنگار مهر از نگرانیهایش در خصوص الحاق روستاها به شیراز گفت و افزود: ممکن است با الحاق روستاها به شهر هویت و فرهنگ غنی خود را از دست بدهیم. برای حل این مشکلات، باید برنامهریزی جامع و دقیق انجام شود تا علاوه بر توسعه روستاها، فرهنگ و هویت آنها حفظ شود. نباید اجازه دهیم که شهر، رؤیای روستا رو ببلعد.
محمد حسین منصوری نیز به خبرنگار مهر گفت: الحاق روستاها به شیراز، یک فرصت بزرگ است. با الحاق، میتوانیم از امکانات و خدمات شهری بهرهمند شویم و زندگی بهتری داشته باشیم.
وی ادامه داد: الحاق روستاها به شیراز، میتواند به نفع شهر هم باشد. با الحاق، میتوانیم از ظرفیتهای روستاییان در زمینههای مختلف استفاده کنیم. اما باید مراقب بود که با ملحق شدن روستا به شهر، مشکلات جدیدی برای ساکنان این مناطق ایجاد نشود.
الحاق روستاها به شهرها، یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است
برای حل مشکلات و چالشهای الحاق، باید به دنبال راهکارهایی بود که هم به توسعه روستاها کمک کند و هم هویت و فرهنگ آنها را حفظ کند. باید با برنامهریزی دقیق و مدیریت صحیح، از بروز مشکلات جلوگیری کرد و شرایطی را فراهم کرد که همه از مزایای الحاق بهرهمند شوند.
در نهایت، باید به این نکته توجه داشت که الحاق روستاها به شهرها، یک فرآیند پیچیده و چندوجهی است. برای موفقیت در این فرآیند، باید به تمام جوانب آن توجه کرد و با برنامهریزی دقیق و مدیریت صحیح، از بروز مشکلات و چالشها جلوگیری کرد.
الحاق برخی روستاهای اطراف به شیراز اجتنابناپذیر است
سید علاالدین کراماتی، فرماندار شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص الحاق روستاهای اطراف شیراز گفت: با وجود مقاومت اولیه از سوی شهرداری این کلانشهر، الحاق برخی روستاها به شهرها اجتناب ناپذیر است.
وی ادامه داد: پدیده روستاهای بزرگ با جمعیتهای چهل هزار نفری در سطح جهانی نادر بوده و ایجاد شهر جدید در حریم کلانشهرها نیز با محدودیتهایی مواجه است.
فرماندار شیراز افزود: قوانین و استانداردهای مشخصی در مورد تعداد و اندازه شهرها وجود دارد و اداره یک شهر با جمعیت قابل توجه نیازمند ساختار شهرداری، پرسنل و سیستمهای مدیریتی مناسب است که با امکانات محدود یک دهیاری قابل تأمین نیست.
کراماتی در پاسخ به سوالی درباره زمان احتمالی الحاق، با تصریح اینکه پیشبینی دقیق این موضوع دشوار است، گفت: پیشبینی بر اساس اصول علمی و دادهها امکان پذیر است، اما با توجه به شرایط متغیر و رویدادهای غیرقابل پیشبینی، امکان ارائه یک تخمین دقیق وجود ندارد.
روستاهای حاشیه شیراز نیازمند تعیین تکلیف فوری
سید اسماعیل حسینی، نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: جمعیت واقعی روستاهایی مانند کرونی، سلطانآباد، کیانآباد و شاپورجان چندین برابر جمعیت اعلام شده از مجاری رسمی بر اساس آخرین سرشماری است.
وی با اشاره به مهاجرپذیری بسیار بالای روستاهای حاشیه شهر شیراز و به وجود آمدن مشکلات پس از آن مانند نیاز به خدمات عمومی شهری، نیاز به تأمین زیرساختهای بهداشتی، فرهنگی و ورزشی، امنیت عمومی و تعدد اتباع خارجی، گفت: اداره کردن شایسته فضایی به اندازه یک شهر با دهیاری غیرممکن است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی همچنین با تأکید بر اینکه موضوع تأمین فضاهای ورزشی و تأمین قیر برای آسفالت روستاهای حوزه انتخابیه را از وزرای ورزش و جوانان و نفت پیگیری شده و در مرحله اقدام است، افزود: در بازدید از روستاهای بخش مرکزی دو مطالبه اصلی بهسازی و آسفالت معابر و تأمین فضاهای فرهنگی- ورزشی بود که سعی خواهیم کرد با اقداماتی که در سطح ملی انجام شده بخشی از این نیازها را مرتفع کنیم، البته محقق شدن این مهم مستلزم تلاش و اراده مسئولان دستگاههای اجرایی است و ما به عنوان وکیل مردم فرآیندها را تسهیل میکنیم.
حسینی گفت: برای نخستین بار سعی شد با حضور همزمان مسئولان تمام نهادهای درگیر با مسائل این محله در قالب میز خدمت در روستای کرونی، بیواسطه صدای اهالی این روستا شنیده شود.
نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی تذکری خطاب به وزیر کشور با موضوع لزوم تعیین تکلیف روستاهای همجوار شیراز ایراد شد، گفت: برخی روستاها قابلیت الحاق به شهرداری شیراز و برخی با تجمیع قابلیت تبدیل شدن به شهر مستقل دارند و این مطالبه به طور مستمر پیگیری خواهد شد.
حسینی تصریح کرد: در مناطق مختلف کشور و استان، سکونتگاههایی بسیار کوچکتر، صرفاً با معیار جمعیت ۵ هزار نفری تبدیل به شهر شده است، اما متأسفانه مناطق مسکونی با جمعیتی حدود ۳۰ هزار نفر همچنان به صورت روستایی اداره میشود.