خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: کرمانشاه دوباره صدرنشین شد؛ اما نه در توسعه و پیشرفت، بلکه در آماری که بیش از هر چیز نشان‌دهنده رنج و انتظار مردم این دیار است؛ نرخ بیکاری ۱۸.۲ درصدی در زمستان ۱۴۰۳، بالاترین میزان بیکاری در میان تمام استان‌های کشور. آماری که نه‌تنها یک عدد ساده در جدول مرکز آمار ایران نیست، بلکه صدایی بلند است از دل جامعه‌ای که سال‌هاست چشم‌انتظار گشایش اقتصادی، فرصت‌های شغلی پایدار و باز شدن قفل بخت جوانانش است.
در چنین شرایطی، سفر دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور دولت چهاردهم به استان کرمانشاه، نمی‌تواند تنها یک سفر استانی مانند دیگر سفرها تلقی شود. این سفر، به دلایلی متعدد، حامل پیام‌هایی خاص، و آزمونی جدی برای دولت در مواجهه با یکی از ریشه‌دارترین و پیچیده‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور است: بحران بیکاری مزمن در استانی مرزی، پرظرفیت، و در عین حال، محروم از سرمایه‌گذاری‌های مؤثر و پایدار.
کرمانشاه استانی است که در سال‌های اخیر، فراز و نشیب‌های فراوانی را تجربه کرده است. در برخی فصول از سال ۱۴۰۳، شاخص‌های اقتصادی‌اش بهبود نسبی داشتند، نرخ بیکاری کاهش یافته بود، نرخ اشتغال و مشارکت اقتصادی افزایش پیدا کرده بود، و حتی در حوزه مهار تورم، جایگاهی تحسین‌برانگیز در سطح کشور به خود اختصاص داد. اما تمام این نشانه‌های مثبت، در پایان همان سال، تحت‌الشعاع آمارهای تازه‌ای قرار گرفت که بازگشت این استان به صدر جدول بیکاری کشور را تأیید می‌کرد.
پرسش اساسی اینجاست که چرا استانی با مرزهای بین‌المللی، منابع طبیعی غنی، زیرساخت‌های قابل توجه در کشاورزی، جوانانی تحصیل‌کرده و پویایی تاریخی و فرهنگی منحصربه‌فرد، همچنان در گرداب بیکاری گرفتار است؟ پاسخ به این پرسش، بدون شک ساده و تک‌علتی نیست. بررسی عمیق‌تر نشان می‌دهد که معضلات کرمانشاه، ریشه در مجموعه‌ای از عوامل ساختاری، مدیریتی، و سیاست‌گذاری دارد که در طول دهه‌های اخیر، به‌صورت متراکم و انباشته بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی این استان تأثیر گذاشته‌اند.
ضعف در نظام آموزش مهارتی، نبود تناسب میان نیاز بازار و عرضه نیروی کار، عدم جذب سرمایه‌گذاری‌های پایدار، تمرکز اشتغال در مشاغل غیررسمی، و ناپیوستگی میان برنامه‌های توسعه‌ای و نیازهای واقعی استان، تنها بخشی از چالش‌هایی هستند که کرمانشاه را در مسیر توسعه اقتصادی عقب نگاه داشته‌اند. این در حالی است که طرح‌هایی چون ایجاد نواحی صنعتی، توسعه اشتغال روستایی، حمایت از مشاغل خرد و خانگی، و تقویت صادرات غیرنفتی بارها در دستور کار قرار گرفته‌اند؛ اما گویا تأثیر آن‌ها یا مقطعی بوده، یا با ناکارآمدی در اجرا مواجه شده‌اند.
در چنین فضایی، ورود رئیس‌جمهور به استان کرمانشاه، بار دیگر نگاه‌ها را به این دیار جلب کرده است؛ به استان جوان و توانمندی که امروز، بیش از هر زمان دیگری، به تصمیم‌گیری‌های جسورانه، سیاست‌گذاری‌های مبتنی بر واقعیت میدانی، و نقشه‌راهی جامع برای ساماندهی بازار کار نیاز دارد. مردم کرمانشاه به این سفر به چشم یک فرصت تازه نگاه می‌کنند؛ فرصتی برای دیده شدن، برای شنیده شدن، و شاید برای برداشته شدن گام‌هایی تازه در مسیر برون‌رفت از این چرخه فرسایشی بیکاری و فقر.
نرخ مشارکت اقتصادی استان که در زمستان ۱۴۰۳ به ۴۱.۹ درصد رسیده، نشان می‌دهد که مردم همچنان آماده حضور در بازار کار هستند؛ نسبت اشتغال نیز با اندکی بهبود همراه بوده است. این یعنی هنوز امید هست، هنوز جامعه کرمانشاهی ناامید نشده و آمادگی آن را دارد که در مسیر توسعه گام بردارد؛ به شرط آنکه سیاست‌ها با دقت، انسجام و درک عمیق از ظرفیت‌ها و مشکلات منطقه طراحی و اجرا شوند.
این گزارش در ادامه، تلاش دارد ضمن بررسی دقیق ظرفیت‌های مغفول، و نقاط ضعف و قوت سیاست‌های اجرا شده در کرمانشاه، از نگاه مردم، کارشناسان و مسئولان، نگاهی تحلیلی به چالش بیکاری در این استان داشته باشد و مهم‌تر از آن، سفر رئیس‌جمهور را نه در قالب یک بازدید سیاسی، بلکه در قامت یک نقطه عطف احتمالی برای بازتعریف سیاست‌های اشتغال‌زایی در کرمانشاه بررسی کند.
کرمانشاه در آستانه یک فرصت است؛ فرصتی برای شنیدن، برای اصلاح، و برای احیای اقتصادی که سال‌هاست در مسیر آن، قدم‌های نصفه و نیمه برداشته شده. آیا این بار، صدای کرمانشاه در مرکز شنیده خواهد شد؟ آیا این سفر، شروعی برای پایان بیکاری در بیکارترین استان کشور خواهد بود؟
خواست اصلی ما از رئیس‌جمهور، ایجاد اشتغال پایدار است
در آستانه سفر دکتر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور به استان کرمانشاه، یکی از جوانان تحصیل‌کرده این استان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، از دغدغه‌ها و انتظارات خود سخن گفت.
محسن کریمی، جوان ۲۹ ساله و دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی عمران، در این گفتگو اظهار کرد: انتظار ما از رئیس‌جمهور محترم، طرح وعده‌های تازه نیست؛ بلکه خواهان اجرای سیاست‌هایی هستیم که بتواند به‌صورت واقعی و ملموس، به ایجاد اشتغال پایدار در استان بینجامد.
وی با اشاره به وضعیت فعلی بازار کار در کرمانشاه افزود: متأسفانه در حال حاضر، بسیاری از جوانان تحصیل‌کرده این استان علیرغم برخورداری از تخصص و مهارت، از یافتن شغل متناسب با رشته تحصیلی خود ناتوان هستند. این مسئله موجب ناامیدی بخش قابل توجهی از جوانان و در مواردی مهاجرت به سایر استان‌ها یا کشورهای دیگر شده است.
کریمی ادامه داد: بنده طی سه سال اخیر پس از پایان تحصیلاتم، پیگیر اشتغال در حوزه تخصصی خود بوده‌ام اما به‌رغم مراجعه مکرر به شرکت‌ها، سازمان‌ها و مراکز کاریابی، هنوز موفق به یافتن شغلی پایدار و مرتبط نشده‌ام. عمده فرصت‌های کاری موجود یا به‌صورت موقت و فصلی هستند یا با تخصص و تحصیلات ما هم‌خوانی ندارند.
این جوان کرمانشاهی با اشاره به ظرفیت‌های متعدد موجود در استان، تصریح کرد: کرمانشاه از نظر منابع طبیعی، کشاورزی، موقعیت مرزی و نیروی انسانی جوان، دارای ظرفیت‌های گسترده‌ای برای رشد و توسعه اقتصادی است. اما متأسفانه، این ظرفیت‌ها به‌درستی مدیریت و بهره‌برداری نمی‌شوند.
وی افزود: ما جوانان این استان آمادگی داریم با تمام توان در مسیر پیشرفت استان گام برداریم، به شرط آنکه زمینه حضور واقعی ما در بازار کار فراهم شود. تحقق این امر مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، حمایت از سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد، گسترش صنایع پایین‌دستی و همچنین تقویت نظام آموزش مهارتی مبتنی بر نیاز بازار است.
کریمی در پایان گفت: امیدواریم رئیس‌جمهور محترم در سفر به استان کرمانشاه، ضمن گفت‌وگوی مستقیم با مردم، از نزدیک در جریان مشکلات واقعی ما قرار گیرند و با اتخاذ تدابیر اجرایی، زمینه اصلاح وضعیت اشتغال در این استان را فراهم سازند. باور داریم که با نگاه دقیق، علمی و میدانی، می‌توان از این وضعیت خارج شد.
موانع سر راه سرمایه گذاران بزرگترین مشکل عدم تحقق شعار سال در کرمانشاه
یک سرمایه گذار کرمانشاهی که نخواست نامش فاش شود در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به موانع سر راه سرمایه گذاری در استان کرمانشاه در راستای شعار سال که سرمایه گذاری برای تولید است و در نتیجه احقاق این شعار کاهش نرخ بیکاری به دنبال دارد گفت: متأسفانه علیرغم شعارهای حمایتی، سرمایه‌گذار با موانع متعددی در استان کرمانشاه روبروست. بروکراسی اداری پیچیده، عدم همراهی برخی دستگاه‌ها، نبود زیرساخت‌های مناسب و همچنین تغییرات مکرر در قوانین از جمله چالش‌های اصلی ماست.
وی در ادامه افزود: استان کرمانشاه ظرفیت‌های بسیار خوبی برای تولید و اشتغال دارد، اما تا زمانی که این موانع برطرف نشوند، نمی‌توان انتظار جهش چشمگیری در حوزه سرمایه‌گذاری داشت.
این سرمایه‌گذار کرمانشاهی ضمن تأکید بر لزوم حمایت جدی‌تر دولت و مسئولان استانی از سرمایه‌گذاران گفت: تحقق شعار سال که سرمایه‌گذاری برای تولید است، تنها در سایه ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری، ثبات تصمیمات اقتصادی و تسهیل روندهای اداری ممکن خواهد بود؛ در غیر این صورت، نرخ بیکاری بالا همچنان یکی از معضلات اساسی استان باقی خواهد ماند.
وی خاطرنشان کرد: بزرگترین امتیازی که سفر رئیس جمهور به استان کرمانشاه می‌تواند داشته باشد، برداشتن این موانع از سر راه سرمایه گذاران است که تا به امروز محقق نشده است.