به گزارش خبرگزاری مهر، در آستانه رستاخیزِ سخن، به یادِ آن پیرِ سخن‌سنج، حکیمِ توس، فردوسیِ بی‌همتا، زوجی از تبارِ حماسه‌سرایانِ چهارمحال و بختیاری، نوایِ «بر خوانِ خِرَد» را در پهنه‌ی هشت استانِ ایران‌زمین طنین‌انداز می‌کنند؛ سفری عاشقانه در امتدادِ شکوهِ شاهنامه، پاسداشتِ زبانِ مادری و میراثِ سترگِ ادبِ پارسی.
اردوان بیرگانی و مهرانگیز قلاوند، این زوجِ هنرمندِ نقال و شاهنامه‌خوانِ دلداده، با کوله‌باری از عشق به فردوسی و حماسه‌های بی بدیلِ او، از چهاردهمِ اردیبهشت‌ماه، رختِ سفر بر بسته‌اند تا در استان‌های لرستان، خوزستان، مرکزی، تهران، مازندران، گلستان، خراسان شمالی و خراسان رضوی، جانِ تازه‌ای به داستان‌های رستم و سهراب، گردآفرید و دیگر نگین‌هایِ گنجینه‌ی شاهنامه ببخشند.
این گامِ سترگ، نه فقط اجرایِ صرفِ نقالی، بلکه تفسیرِ هنرمندانه‌ی روحِ حماسه، بازخوانیِ حکمتِ فردوسی و پیوندِ نسلِ امروز با ریشه‌هایِ استوارِ فرهنگِ ایران‌زمین است.
سالِ پیشین نیز، در آستانه‌ی بیست و پنجمِ اردیبهشت، روزِ پاسداشتِ زبانِ شیرینِ پارسی و بزرگداشتِ حکیمِ فرزانه، این زوجِ هنرمند، هفت شهرِ ایران را با نوایِ شاهنامه سیراب کردند و اوجِ این سفرِ فرهنگی، هم‌زمانیِ آخرین اجرا با سالروزِ فردوسی، بر فرازِ تربتِ پاکِ آن شاعرِ بی‌مانند بود؛ ادایِ دینی خالصانه به روحِ بلندِ استاد.
اردوان بیرگانی، با قلبی سرشار از عشق به زبانِ مادری، هدفِ این سفرِ حماسی را پاسداشتِ زبانِ پارسی، این میراثِ گرانبها و رمزِ اتحادِ اقوامِ سرافرازِ ایران می‌داند.
او وعده می‌دهد که در هر یک از این هشت شهر، نقالی‌هایی برگزیده از شاهنامه، همچون «رزمِ رستم و سهراب»، این تراژدیِ انسانیِ بی‌بدیل، و «داستانِ گردآفرید»، نمادِ شجاعت و خردِ بانویِ ایرانی، و دیگر حکایت‌هایِ پندآموزِ این کتابِ بی‌گزند را با شیوه‌ای منحصربه‌فرد به گوشِ جانِ مخاطبان برسانند.
اما دومین سفرِ «بر خوانِ خِرَد» هدفی والاتر را نیز دنبال می‌کند: دیدار و تکریمِ پیرکسوتانِ هنر و ادبیاتِ ایران‌زمین. تا کنون، این زوجِ هنرمند در ابتدای سفر خود در اصفهان به محضرِ استاد خسروی نیا، ادیب و شاهنامه‌پژوهِ نامدار، رسیده‌اند و از دریایِ دانشِ ایشان بهره‌مند گشته‌اند.
همچنین، دیدار با امیر صادقی، بنیانگذارِ فردوسی‌سرایِ ایران، و استاد علی دهباشی، چهره‌ی ماندگارِ عرصهٔ فرهنگ و ادب، و بانو آنا تبریزی، هنرمندِ مجسمه‌ساز و طراحِ لباس و موسسِ موزهٔ مردم‌شناسیِ نوشهر، از دیگر افتخاراتِ این سفرِ فرهنگی بوده است که در محضرِ این بزرگان نیز به اجرایِ هنرِ نقالی پرداخته‌اند؛ تلاشی برای پیوندِ نسلِ جوان با حافظانِ اصیلِ فرهنگ.
شیوه نقالیِ این زوجِ هنرمند، آمیزه‌ای بدیع از یک بازیِ بومیِ بختیاری به نامِ «رستم بازی» و لحنِ گرم و گیرایِ استادانِ کهنِ نقالی است؛ تلاشی هنرمندانه برای پیوندِ سنت‌هایِ بومی با شیوه‌هایِ اصیلِ روایتِ حماسه.
جامه‌ای که در هنگامِ اجرا بر تن دارند، اگرچه نشانه‌هایی از لباسِ بختیاری، این پوششِ رنگینِ مردمانِ دلاور را در خود دارد، اما حضورِ رنگ‌هایِ سپید و سیاه در لباسِ مردانه، فراتر از تاکید بر هویتِ محلی، اشارتی ژرف به نبردِ ازلیِ روشنایی و تاریکی در شاهنامه و تداعی‌گرِ پوششِ فاخرِ ایرانیانِ باستان است؛ نگاهی هنرمندانه به ژرفایِ اسطوره‌ها و تاریخ
نکته‌ی شایانِ توجه در این سفرِ فرهنگی، حضورِ گردآفرید بیرگانی، دخترِ نوجوانِ این زوجِ هنرمند است که با قدم‌هایِ استوار، پا در وادیِ نقالی نهاده و تکه‌هایی از شاهنامه‌ی پارسی را به شیوه‌ی نقالانِ کهنِ ایران‌زمین اجرا می‌کند؛ نسلی نو که میراثِ حماسیِ ایران را به دوش می‌کِشد.
سفرِ این قافله‌یِ حماسه‌خوان از چهاردهمِ اردیبهشت آغاز شده و تاکنون، شهرهایِ لرستان، خوزستان، مرکزی، تهران، مازندران و گلستان را با نوایِ فردوسی سیراب کرده است.
مقصدِ نهایی، خراسانِ شمالی و خراسانِ رضوی است، تا در بیست و پنجمِ اردیبهشت، همزمان با سالروزِ حکیمِ توس، در جوارِ آرامگاهِ آن شاعرِ بی‌مانند، آخرینِ نوایِ «بر خوانِ خِرَد» را سر دهند؛ پایانی باشکوه بر یک سفرِ هنریِ ماندگار.
این حرکتِ فرهنگیِ ارزشمند، نه فقط یک اجرایِ هنری، بلکه تلاشِ عاشقانه یک خانواده هنرمند برای پاسداشتِ زبانِ فارسی، زنده‌نگه‌داشتنِ حماسه‌هایِ ملی و پیوندِ نسلِ امروز با گنجینه‌یِ بی‌بدیلِ شاهنامه فردوسی است؛ پژواکی از خِرَدِ ایران‌زمین در گستره‌یِ زمان و مکان.