مرگ توله‌های پلنگ ایرانی در کهت؛ زنگ خطر برای گونه‌ای درمعرض انقراض

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: منطقه حفاظت‌شده خبر در شمال استان کرمان واقع شده و در مجاورت رشته‌کوه‌های زاگرس جنوبی قرار دارد. این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، شرایط اقلیمی متنوعی دارد که به وجود آمدن اکوسیستم‌های مختلف را تسهیل کرده است.

این منطقه به دلیل داشتن جنگل‌های بکر، مراتع طبیعی و منابع آبی دائمی، محل زندگی گونه‌های مختلفی از پستانداران، پرندگان و خزندگان است. علاوه بر پلنگ آسیایی، گونه‌هایی مانند گراز، آهو، کل، بز کوهی، روباه، شغال و خرس قهوه‌ای نیز در این منطقه زندگی می‌کنند.

پلنگ آسیایی یکی از سمبل‌های طبیعت ایران می‌باشد و در منطقه خبر، شرایط زیستی مناسبی برای این گونه فراهم شده است. این منطقه به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی حفاظت از پلنگ در ایران شناخته می‌شود و تلاش‌های زیادی برای حفظ این گونه در حال انجام است.

اما امروز خبر تلف شدت دو توله پلنگ در منطقه حفاظت شده خبر همه را شوکه کرده است، در حالی که به دلیل خشکسالی و کاهش شکار و منابع آبی از تعداد این گونه جانوری کاسته شده است

وجود این دو توله پلنگ می‌توانست امید بخش افزایش تعداد این جانور در منطقه باشد که متأسفانه به مرگ آنها ختم شد.

علت تلف شدن توله پلنگ‌های مشخص نیست

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان از مشاهده لاشه ۲ قلاده توله پلنگ ایرانی در ارتفاعات منطقه “کهت” پارک ملی خبر و پناهگاه حیات وحش روچون واقع در شهرستان بافت خبر داد.

محمد بیگ زاده بیان کرد: بر اساس گزارش‌های دریافتی از همیاران محیط زیست، لاشه این توله پلنگ‌ها روز گذشته سوم اردیبهشت در منطقه کهت شهرستان بافت مشاهده شده است.

وی افزود: بلافاصله پس از اطلاع، تیمی متشکل از کارشناسان اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان به محل مورد نظر اعزام شدند.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان کرمان گفت: اقدامات اولیه برای انتقال لاشه‌ها به مرکز اداره کل صورت گرفت و علت مرگ پس از معاینه دامپزشک و بررسی‌های کارشناسی اطلاع رسانی خواهد شد.

پارک ملی خبر در شهرستان بافت استان کرمان قرار دارد و این شهرستان در فاصله ۱۶۵ کیلومتری جنوب غربی مرکز استان کرمان قرار گرفته است. منطقه خبر دارای طبیعتی بکر و دیدنی است که شامل کوه‌های بلند، دره‌های عمیق، جنگل‌های انبوه و چشمه‌های طبیعی است. این ویژگی‌ها باعث شده است که این منطقه نه‌تنها برای حفاظت از گونه‌های جانوری، بلکه برای گردشگری طبیعت نگری نیز اهمیت زیادی داشته باشد.

دولت و سازمان‌های محیط زیست در ایران، برنامه‌های متعددی برای حفاظت از منطقه خبر و گونه‌های در معرض خطر آن، به‌ویژه پلنگ آسیایی، اجرا کرده‌اند. این برنامه‌ها شامل نظارت بر جمعیت حیوانات، جلوگیری از شکار غیرقانونی، افزایش آگاهی مردم محلی و ایجاد تعادل بین انسان و طبیعت است.

نظارت‌ها باید افزایش یابد

محمد ملکی، کارشناس حیات وحش در کرمان در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: شکار غیر قانونی، کاهش منابع آبی، توسعه نادرست انسانی در منطقه عواملی هستند که جان پلنگ را در کرمان تهدید می‌کنند.

وی افزود: یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای گونه‌های در معرض خطر در این منطقه شکار است و شکارچیان غیر مجاز و غیر قانونی خسارت‌هایی را به عرصه‌های گسترده در منطقه وارد می‌کنند.

وی با اشاره به گستردگی کرمان به عنوان بزرگترین استان کشور افزود: باید در راستای نظارت بیشتر پیش برویم البته هنوز مشخص نیست دلیل مرگ این دو توله پلنگ چه بوده است.

وی به خشکسالی نیز اشاره کرد و افزود: بی آبی و خشکسالی در کرمان قابل توجه است و میزان بارندگی در سال جاری در کرمان به صورت محسوس کاهش یافته و همین امر موجب شده است تعارضات انسانی و حیوانات وحشی افزایش یابد.

وی گفت: فعالیت‌های انسانی مانند چرای دام و ساخت‌وساز می‌تواند به اکوسیستم آسیب برساند ضمن اینکه فعالیت‌های معنی، صنعتی و توسعه‌ای نیز همواره یکی از مشکلات محیط زیست در ایران بوده است.

وی ادامه داد: پلنگ آسیایی یکی از گونه‌های نادر و در معرض خطر در ایران است که در منطقه حفاظت‌شده خبر، شرایط نسبتاً مناسبی برای زندگی دارد، با این حال، تهدیدات متعددی مانند شکار غیرقانونی، کاهش منابع غذایی و تخریب زیستگاه، جان این حیوان را به خطر انداخته‌اند.

ملکی، با بیان اینکه حفظ این گونه نیازمند همکاری تمامی ذی‌نفعان، از جمله دولت، سازمان‌های محیط زیست، مردم محلی و محققان است افزود: تنها با اجرای سیاست‌های حفاظتی مؤثر و افزایش آگاهی عمومی می‌توان امیدوار بود که پلنگ آسیایی در منطقه خبر و سایر نقاط ایران، زندگی ایمنی داشته باشد.

گمانه زنی دلایل تلف شدن پلنگ‌های خبر

شکار غیرمجاز یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای پلنگ آسیایی است. برخی افراد به دلایل مختلفی مانند اعتقادات فرهنگی قدیمی، فروش اندام‌های این حیوان یا حتی محافظت از دام‌های خود، به شکار پلنگ می‌پردازند. این عمل نه تنها به جمعیت پلنگ آسیایی آسیب می‌زند، بلکه تعادل اکوسیستم را نیز به هم می‌ریزد.

در برخی موارد، دامداران محلی برای محافظت از دام‌های خود از سموم استفاده می‌کنند. این سم‌ها معمولاً در طعمه‌هایی قرار داده می‌شوند که پلنگ‌ها به اشتباه مصرف می‌کنند. سم‌زنی عمدی یا غیرعمدی می‌تواند به سرعت منجر به مرگ این گونه‌های در معرض خطر شود.

پلنگ آسیایی به عنوان یک شکارچی اصلی، به گونه‌های طعمه مانند آهو، بز کوهی و گراز وابسته است. شکار غیرقانونی این گونه‌های طعمه توسط انسان، باعث کاهش منابع غذایی پلنگ می‌شود. این موضوع می‌تواند به ضعف جسمانی و مرگ توله‌ها منجر شود.

توسعه نادرست و ورود انسان‌ها به زیستگاه‌های طبیعی پلنگ، باعث برخوردهای انسان-حیوان می‌شود. در برخی موارد، پلنگ‌ها به دلیل نفوذ به مناطق مسکونی یا مزارع، توسط انسان‌ها کشته می‌شوند.

بیماری‌های عفونی، انگل‌ها یا شرایط محیطی نامساعد مانند کمبود آب و مواد مغذی نیز می‌توانند به عنوان عوامل طبیعی در مرگ پلنگ‌ها نقش داشته باشند. این عوامل به‌ویژه برای توله‌ها که ضعیف‌تر هستند، خطرناک‌تر خواهند بود.

تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌ها باعث کاهش منابع آب و تخریب زیستگاه‌های طبیعی می‌شود. این موضوع می‌تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی پلنگ‌ها تأثیر بگذارد.

اهمیت حفظ جان پلنگ آسیایی

پلنگ آسیایی به عنوان یک شکارچی اصلی در اکوسیستم، نقش مهمی در حفظ تعادل زنجیره غذایی ایفا می‌کند. حذف این گونه می‌تواند به اختلال در اکوسیستم و افزایش جمعیت گونه‌های طعمه منجر شود که خود می‌تواند مشکلات جدی برای محیط زیست ایجاد کند.

پلنگ آسیایی نماد طبیعت ایران است و حفظ این گونه به معنای حفظ میراث طبیعی کشور است. از دست دادن این گونه می‌تواند به تخریب هویت طبیعی و فرهنگی ایران منجر شود.

مناطقی مانند پارک ملی خبر که زیستگاه پلنگ آسیایی هستند، می‌توانند به عنوان مقاصد گردشگری طبیعت نگری مطرح شوند. این موضوع می‌تواند به ایجاد درآمد و اشتغال برای جوامع محلی کمک کند.

حفظ پلنگ آسیایی به معنای حفظ سایر گونه‌های موجود در اکوسیستم است. زیرا حفظ زیستگاه پلنگ به طور خودکار منجر به حفظ سایر گونه‌های جانوری و گیاهی می‌شود.

وجود پلنگ آسیایی به عنوان یک گونه نادر، فرصتی برای آموزش و افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت حفاظت از محیط زیست فراهم می‌کند. این آگاهی می‌تواند به کاهش فعالیت‌های مخرب انسانی کمک کند.

مرگ دو توله پلنگ در منطقه کهت، هشداری جدی برای وضعیت این گونه در ایران است. عواملی مانند شکار غیرقانونی، سم‌زنی، کمبود منابع غذایی و تغییرات اقلیمی، جان این گونه‌های نادر را تهدید می‌کنند.

حفظ پلنگ آسیایی نه تنها به حفظ تنوع زیستی و تعادل اکوسیستم کمک می‌کند، بلکه به عنوان نمادی از میراث طبیعی ایران، ارزش فرهنگی و اقتصادی نیز دارد.

برای جلوگیری از از دست دادن این گونه، نیاز به اقدامات حفاظتی جدی، افزایش آگاهی عمومی و همکاری تمامی ذی‌نفعان است.

تنها با این روش می‌توان امیدوار بود که پلنگ آسیایی در منطقه خبر و سایر نقاط ایران، زندگی ایمنی داشته باشد.