به گزارش خبرنگار مهر، مراسم اختتامیه نخستین جشنواره کاریکاتور «باج‌نیوزها» عصر دوشنبه ۲۴ شهریور با حضور جمع زیادی از هنرمندان در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. در این مراسم، احمد مسجدجامعی، غلامحسین کرباسچی، جواد علیزاده، بهمن عبدی، احمد عربانی، علی مریخی، جمال رحمتی، علیرضا ذاکری و تعدادی از هنرمندان کاریکاتوریست حضور داشتند.
این مراسم با پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و قرائت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد.
اعلام جزئیات جشنواره «باج‌نیوزها»
هادی حیدری دبیر نخستین جشنواره کاریکاتور و کارتون «باج‌نیوزها»، در ابتدای برنامه با ارائه گزارشی از روند برگزاری این رویداد، گفت: زمانی که پیشنهاد دبیری جشنواره با محتوای متفاوتی که داشت با من مطرح شد، بیش از هر چیز درگیر این پرسش بودم که چگونه می‌توان میان هنرمندان و مخاطبان ارتباطی مؤثر برقرار کرد. نکته مهم این بود که بستر شکل‌گیری چنین پدیده‌هایی در دل رسانه‌هاست و از آنجا که کارتون و کاریکاتور ذاتاً ابزاری برای نقد و روشنگری است این موضوع می‌توانست چالشی جدی و جذاب برای هنرمندان باشد.
وی بیان کرد: اولین گام ما برگزاری جلسه مشترک با داوران بود تا با همفکری، فراخوانی جامع تدوین کنیم که این همکاری تا پایان جشنواره ادامه داشت.
حیدری افزود: فراخوان روز ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ منتشر و مهلت اولیه ارسال آثار ۱۰ تیر تعیین شد که بعداً به مدت ۱۰ روز تمدید شد اما با آغاز جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، فضای کار مبهم شد. پس از پایان آن شرایط، مجدداً فراخوان منتشر شد و در نهایت هفتم مرداد دریافت آثار به پایان رسید.
به گفته وی، در مجموع ۶۷ هنرمند از سراسر کشور با ارسال ۱۳۵ اثر در این رویداد شرکت کردند.
دبیر جشنواره کارتون و کاریکاتور «باج‌نیوزها» توضیح داد: داوری آثار ۱۴ مرداد با حضور فیروزه مظفری، جمال رحمتی و سلمان طاهری انجام شد. برخلاف روال معمول که آثار به‌صورت دیجیتال بررسی می‌شوند، تمامی کاریکاتورها در این جشنواره با کیفیت بالا چاپ و به‌صورت فیزیکی داوری شدند. این فرآیند طی چهار ساعت با بحث‌های کارشناسی دقیق ادامه پیدا کرد و در نهایت، ۸۸ اثر به بخش نمایشگاه راه پیدا کردند که از میان آنها ۲۴ اثر به نیمه‌نهایی رسید و در پایان سه اثر به‌عنوان برگزیده اول تا سوم و ۳ اثر نیز شایسته تقدیر انتخاب شدند.
گذر از هشدارهای اجتماعی و رسیدن به باج‌نیوزها
در ادامه، حامد شمس مدیر برند و روابط عمومی شرکت پتروشیمی خلیج فارس، با اشاره به اهداف برگزاری جشنواره گفت: تجربه‌های گذشته ما در حوزه‌های اجتماعی مانند فرزندآوری و اعتیاد نشان داد که این موضوعات به دلایل مختلف کمتر در رسانه‌ها بازتاب می‌یابند. کاهش میل به فرزندآوری، گسترش اعتیاد در میان جوانان و حتی هشدارهایی که نهادهای اجتماعی درباره آسیب‌پذیری کودکان مطرح می‌کنند، همگی نشان‌دهنده ضرورت ورود جدی رسانه‌ها به این مباحث است.
وی عنوان کرد: یکی از مشکلات اساسی امروز، از بین رفتن مرجعیت رسانه‌ها در داخل و خارج از کشور است. ما تلاش کردیم با برگزاری این جشنواره و تولید بیش از ۵۰ محتوای خبری و ویدیوئی، گامی در جهت ارتقای سواد رسانه‌ای و افزایش آگاهی عمومی برداریم. امیدوارم این مسیر در آینده نیز ادامه پیدا کند.
در ایران انعطاف‌پذیری نسبت به فساد از بین رفته!
عباس عبدی کاریکاتوریست، فعال سیاسی اجتماعی و روزنامه‌نگار نیز در سخنانی بیان کرد: برگزاری چنین جشنواره‌ای اقدامی مثبت است اما در عین حال نشان‌دهنده عمق ضعف در حوزه رسانه است. پدیده باج‌نیوزها به مرحله‌ای رسیده که تأثیرگذاری آن بسیار گسترده شده است.
وی با اشاره به رابطه اخلاق و اقتصاد گفت: در جامعه‌ای که متغیرها انعطاف داشته باشند، کوچک‌ترین خطا تأثیر مستقیم بر اقتصاد می‌گذارد اما در ایران انعطاف‌پذیری نسبت به فساد از بین رفته است. یکی یادداشت می‌نویسد، دیگری خبر منتشر می‌کند و هنرمندی کاریکاتور می‌کشد، اما این چرخه به برخورد واقعی منجر نمی‌شود.
عبدی عنوان کرد: بخش عمده باج‌نیوزها به یک فرد یا مجموعه خاص ختم می‌شود که اخبار را فقط برای مدیرعامل یا مقام مشخصی تهیه می‌کند، نه برای اطلاع‌رسانی عمومی. اگر قرار باشد این پدیده اصلاح شود راهی جز مقابله جدی با فساد وجود ندارد.
وقتی همدلی از هم‌زبانی آغاز می‌شود
در بخش بعدی مراسم، احمد مسجدجامعی پشت تریبون حاضر شد و بیان کرد: نهادهای مردمی و مدنی در جامعه بسیار مهم هستند؛ ما روحیات و منش ایرانی و پشتوانه‌ای غنی از تاریخ و ادبیات داریم. اگر با تحمل و همدلی پیش برویم، بسیاری از مشکلات قابل حل خواهد بود.مسئله اصلی کشور مرزها نیست، بلکه در حوزه‌های پیشرفت، سلامت اداری، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیازمند انسجام هستیم. اگر در این زمینه‌ها پیشرفت داشته باشیم، بسیاری از دغدغه‌ها خودبه‌خود رفع خواهد شد.
وی با بیان اینکه همدلی از هم‌زبانی آغاز می‌شود، تصریح کرد: همدلی معنای گسترده‌تری دارد و باید به‌عنوان یک اصل در مسیر توسعه و پیشرفت کشور مورد توجه قرار گیرد.
اعلام برگزیدگان جشنواره باج‌نیوزها
در ادامه مراسم، برگزیدگان جشنواره کارتون و کاریکاتور «باج‌نیوزها» معرفی و تقدیر شدند.
در این بخش، فیروزه مظفری، جمال رحمتی، سلمان طاهری، هادی حیدری، حسین قربانزاده، حامد شمس، مجید بوجارزاده، بیژن مقدم، شهاب طباطبایی و پروین کرمانی برای اعلام برگزیدگان روی صحنه دعوت شدند.
بر اساس رأی هیئت داوران، سه هنرمند شایسته تقدیر معرفی شدند که شامل مهدی صادقی، لاله ضیائی و سالار عشرت‌خواه بودند.
برگزیدگان اصلی جشنواره نیز به شرح زیر معرفی و مورد تقدیر قرار گرفتند:
نفر سوم: علی پاک‌نهاد که برنده تندیس جشنواره، لوح تقدیر و مبلغ ۱۵ میلیون تومان شد.
نفر دوم: طراوت نیکی که تندیس جشنواره، لوح تقدیر و مبلغ ۲۰ میلیون تومان را دریافت کرد.
نفر اول: احسان گنجی که به او تندیس جشنواره، لوح تقدیر و مبلغ ۳۰ میلیون تومان اهدا شد.
باج‌نیوزها در فقدان مرجعیت رسانه‌ای، رشد پیدا می‌کنند
در ادامه مراسم، محمد فاضلی جامعه‌شناس در سخنانی گفت: باج‌نیوزها در فقدان مرجعیت رسانه‌ای، رشد پیدا می‌کنند و این مرحله، مرحله‌ای خطرناک در یک جامعه است. قوانینی برای مقابله با این رفتار باج‌نیوزها در کشورهای اروپایی بین ۵ تا ۱۴ سال زندان دارد اما ما در ایران چنین شرایط و قوانینی را نداریم.
در بخش پایانی مراسم، احمد عربانی، جواد علیزاده، بهمن عبدی و هادی حیدری، روی صحنه آمدند و کتاب اولین جشنواره «باج‌نیوزها» را رونمایی کردند.
هادی حیدری نیز درباره کتاب جشنواره بیان کرد: یکی از اتفاقات خوب در جشنواره‌ها، چاپ تمامی آثار راه‌یافته به نمایشگاه در قالب کتاب است که تمامی آثار یکجا دیده شوند. سعی کردیم این کتاب با بهترین کیفیت منتشر شود.
در پایان مراسم، حاضران از نمایشگاه آثار این جشنواره که در گالری ممیز خانه هنرمندان ایران برپا بود، بازدید کردند.