X

تحلیل «مانیفست» یک آهنگساز در ۷۴ سالگی؛ آقای علیزاده شما مایه افتخارید

یکی از پژوهشگران عرصه موسیقی با انتشار متنی به مناسبت زادروز حسین علیزاده موسیقیدان به ارائه نقطه نظرات خود درباره مجموعه «دستگاه‌های موسیقی ایران به روایت حسین علیزاده» پرداخت.

به گزارش خبرگزاری مهر، شهرام صارمی پژوهشگر، نوازنده و منتقد حوزه موسیقی با انتشار متنی به مناسبت هفتاد و چهارمین زادروز حسین علیزاده موسیقیدان و آهنگساز کشورمان به ارائه نقطه نظرات خود درباره مجموعه «دستگاه‌های موسیقی ایران به روایت حسین علیزاده» پرداخت.

در بخشی از یادداشت شهرام صارمی آمده است:

«هفتاد و چهارمین زادروز چهره پر افتخار و استثنایی موسیقی ایران حسین علیزاده را به موسیقی ایران، هنرمندان موسیقی، جامعه هنری و عموم مردم فرهنگ دوست کشورمان تبریک می‌گویم.

حسین علیزاده در سال‌های پر افتخار زندگی هنری خود برای موسیقی ایران شان و ارزشی والا آفرید. او در تمامی این سال‌ها ضمن رعایت استقلا ل و عدم وابستگی خود به هیچ یک از نهادهای دولتی یا هنری وابسته به دولت، فعالیت‌های ارزشمند و ماندگار خود را با همت والا و اعتقاد راسخ خود به ثمر رسانده است.

بدون شک علیزاده از تاثیرگذارترین موسیقی‌دانانی است که موسیقی هنری امروز ایران مدیون تلاش‌های بی‌وقفه او است. او هنرمندی دغدغه‌مند است و نسبت به وضعیت هنر و هنرمند، شرایط اجتماعی، ناملایمات، هیچ‌گاه سکوت اختیار نکرده است. او طی سال‌های متمادی فعالیت جدی و بدون وقفه جریانی را بدعت گذاشته است که حاصل نگاه شخصی و خلاقانه او به موسیقی ایران، ردیف، نوازندگی، آهنگسازی و زندگی است.

آثار او، هم سادگی و بی پیرایگی موسیقی را در خود دارد (همچون شعر سعدی، سهل و ممتنع) و هم پیچیدگی های موسیقیایی دارد (همچون شعر بیدل دهلوی، فلسفی و رمزآلود).

«مجموعه دستگاه‌های موسیقی ایران» هم به یقین سخت‌ترین پروژه تولید شده در تاریخ موسیقی ایران است و به عقیده من این اثر «مانیفست» حسین علیزاده است.

به همین جهت و به مناسبت زادروز پر افتخارش نگاهی اجمالی به این مجموعه خواهیم داشت:

مجموعه صوتی «دستگاه‌های موسیقی ایران» شامل ۱۷ جلد کتاب و ۱۳ لوح فشرده (در مجموع ۳۰۲ قطعه) در سال ۱۴۰۳ به پایان رسید.

مجموعه ای که از سال ۱۳۹۸ در روزهایی با شرایط سخت، مشکلات تمرین‌های گروهی فشرده، دور هم جمع شدن و ضبط در آغاز همه‌گیری ویروس کرونا، اعتراضات اجتماعی، شرایط سخت بیماری، وسیع بودن پروژه که با عشق، اعتقاد و پشتکاری که در تمامی این سال‌ها از حسین علیزاده دیده‌ایم، امکان‌پذیر شد و حاصل آن مجموعه‌ای است استثنایی، ماندگار، کاربردی، خلاقانه و نفیس که به جامعه موسیقی ایران تقدیم شده است.

هر یک از دستگاه ها و آوازها شامل قطعات فرم پیش‌درآمد، تصنیف، چهارمضراب، رنگ (از ساخته های خودش) و همچنین ردیف‌های حسین علیزاده شامل ساز و آوازها و ضربی ها که به طور مستقل در یک کتاب منتشر شده و تمامی این مجموعه به صورت صوتی اجرا شده است.

این مجموعه دارای خصوصیت های فراوانی است که به برخی از آن‌ها اشاره خواهد شد:

تمامی اشعار مورد استفاده در این مجموعه به صورت اختصاصی و برای همین مجموعه سروده شده است. سیروس جمالی شاعر و موسیقی دان، از شاگردان حسین علیزاده، اشعاری ناب، مناسب، تخصصی و پر احساس را برای این مجموعه ها سروده، اشعاری که برای هر گوشه، با اشاره به نام گوشه مورد نظر سروده شده است. ضمن اینکه هر یک از این مجموعه ها همچون یک اجرای کامل کنسرت، با تمام اجزا نوشته و اجرا شده است که هم قابلیت اجرایی و هم قابلیت آموزشی دارند.

در این مجموعه ها، آوازها از جایگاه خاصی برخوردارند. بیات ترک، ابو عطا، افشاری، دشتی و بیات کرد، هر یک با استقلال کامل و اجرای تمامی جزبیات، گوشه ها و قطعات فرم نمایان شده‌اند.

در این مجموعه آوازها جانی دیگر یافته و تمامی قطعات نیز به صورت گروهی (آنسامبل)، ضبط شده اند. اولین شرط ضبط قطعات به صورت گروهی، تمرینات مستمر و بالا بودن توانایی نوازندگان است. در اجرای قطعات گروهی هنرمندان جوانی با تکنیک‌های نوازندگی و خوانندگی قابل قبول، مسئولیت پذیر و کارا حضور داشته اند که با سرپرستی و حضور حسین علیزاده آثاری ماندگار را به ثبت رسانده اند. ضبط قطعات به صورت گروهی تاثیرگذاری حسی این آثار را دو چندان کرده است.

تولید این مجموعه با حضور حدود ۴۵ هنرمند انجام شده است که در نوع خود از پر تعداد ترین حضور هنرمندان در تولید اثر است. ترکیب گروه‌ها با تفاوت‌های اندکی انتخاب شده و حضور هنرمندان مختلف در گروه‌ها با عث شده است که اجراها از نظر حسی رنگ و بویی متفاوت داشته باشد.

این مجموعه ها اولین رویکرد به ردیف موسیقی ایران با نگاهی خلاقانه است که قابلیت شنیداری برای عموم علاقه مندان به موسیقی را دارد.

پیش از این رویکرد به ردیف و نمونه های ضبط شده موجود فقط و فقط جنبه آموزشی برای فراگیران موسیقی (به عنوان منبع درسی) داشته است و قابلیت شنیداری برای عموم علاقه مندان و شنوندگان موسیقی را نداشته است. ضمن اینکه مجموعه یاد شده می بایست در سطوح بالای دانشگاهی زیر نظر مدرسین مجرب آموزش داده شود. این در حالی است که علیزاده در این آثار نمایشی از ظرافت، تکنیک اجرایی، رویکرد خلاقانه به ردیف و احساسی عمیق را به نمایش گذاشته است.

زادروز خجسته اش را تبریک می گویم، شادمانی و موفقیت های بیش از پیش را برای این مرد خستگی ناپذیر، معلم بزرگ و مهربان موسیقی ایران آرزومندم. سپاسگزار و مدیون محبت ها و بزرگواری های او هستیم، تا هستیم.»

مهر نیوز: خبرگزاری مهر (MNA) از هجدهم اسفندماه سال ۸۱ فعالیت آزمایشی خود را آغاز کرده و پس از آن در ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۸۲. متقارن با ۱۷ ربیع‌الاول، سالروز ولادت رسول گرامی اسلام (ص) به صورت آزمایشی بر روی شبکه اینترنت قرار گرفت. این خبرگزاری سوم تیرماه سال ۱۳۸۲ همزمان با روز اطلاع رسانی دینی فعالیت رسمی خود را به دو زبان فارسی و انگلیسی آغاز کرد و بخش عربی «مهر» ۱۴ دی ماه همان سال، همزمان با میلاد با سعادت هشتمین اختر آسمان امامت و ولایت فعالیت خود را در پیش گرفت. <strong>۱) اداره کل اخبار داخلی:</strong> این اداره کل متشکل از «گروه‌های فرهنگ، هنر، سیاست، اقتصاد، جامعه، دین و اندیشه، حوزه و دانشگاه، دانش و فناوری، ورزش و عکس» است. <strong>۲) اداره کل اخبار خارجی:</strong> اداره اخبار خارجی مهر در دو بخش فارسی شامل: «گروه‌های خبری آسیای شرقی و اقیانوسیه، آسیای غربی، اوراسیا، خاورمیانه و آفریقای شمالی، آفریقای مرکزی و جنوبی، اروپا، آمریکای شمالی و آمریکای لاتین و ایران در جهان» و بخش زبان‌های خارجی، شامل «عربی، انگلیسی، استانبولی، اردو و کردی» فعال است. <strong>۳) اداره کل اخبار استان‌ها:</strong> خبرگزاری مهر با دارا بودن دفتر خبری در تمامی استان‌ها، اخبار استانی را در ۵ گروه منطقه‌ای در سطح کشور دسته بندی نموده است که شامل مناطق «شمال، شرق، غرب، جنوب و مرکز» است. <strong>۴) اداره کل رسانه‌های نو:</strong> به منظور فعالیت مؤثر خبرگزاری مهر در فضای مجازی این اداره در بخش‌های «شبکه‌های اجتماعی، فیلم، اینفوگرافیک، رادیومهر و مجله مهر» به تولید محتوا می‌پردازد. فعالیت‌های بین المللی خبرگزاری مهر ۵ سال پس از تأسیس در سال ۲۰۰۷ به عنوان چهلمین عضو رسمی اتحادیه خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه «اوآنا» در سیزدهمین نشست عمومی این اتحادیه پذیرفته شد. بعد از برگزاری بیست و نهمین نشست کمیته اجرایی اتحادیه خبرگزاری‌های آسیا و اقیانوسیه آذر ماه سال ۱۳۸۶ (۲۰۰۷) در جاکارتا اعضای این گروه ضمن بررسی مصوبات اجلاس سال گذشته (۲۰۰۶) تهران، درخواست عضویت خبرگزاری مهر را نیز مورد بررسی قرار دادند و موافقت خود را با پیوستن مهر به عنوان چهلمین عضو «اوآنا» اعلام کردند. خبرگزاری مهر توانست در همین مدت کوتاه نقشی فعال در آن سازمان و عرصه بین الملل ایفا کند. خبرگزاری مهر در سال ۲۰۰۹ میزبان سی و یکمین نشست کمیته اجرایی و بیست و پنجمین کمیته فنی اوآنا در تهران بوده‌است. خبرگزاری مهر در کنفرانس‌های مهم بین‌لمللی همچون: المپیک رسانه‌ها (چین ۲۰۰۹)، نشست سران اوآنا (کره جنوبی ۲۰۱۰)، چهاردهمین مجمع عمومی "اوآنا" (استانبول ۲۰۱۰)، سی و سومین نشست کمیته اجرایی و بیست و هفتمین نشست گروه فنی خبری اوآنا (مغولستان، اولانباتور ۲۰۱۱)، جشن پنجاهمین سال تأسیس اوآنا (بانکوک، تایلند ۲۰۱۲) دومین اجلاس جهانی رسانه‌ها (مسکو ۲۰۱۲) حضور فعال داشته و میهمان ویژه سومین کنگره جهانی خبرگزاری‌ها (بوینس آیرس، آرژانتین ۲۰۱۰) بوده است. سی و هشتمین اجلاس کمیته فنی و اجرایی اوآنا (فوریه ۲۰۱۵) سی و نهمین اجلاس کمیته فنی و اجرایی اوآنا (نوامبر ۲۰۱۵) اجلاس جهانی اقتصادی قزاقستان (۲۰۱۶) اجلاس جهانی رسانه‌ای اقتصادی سن پترزبورگ، روسیه (۲۰۱۶) اجلاس رسانه‌ای جاده ابریشم چین (۲۰۱۶) اعزام خبرنگار به نمایشگاه صنعت حلال تایلند به دعوت رسمی دولت تایلند (۲۰۱۶) اعزام خبرنگار به دوره آموزشی خبرگزاری اسپوتنیک روسیه به دعوت رسمی خبرگزاری (۲۰۱۶) کنفرانس رسانه‌های اسلامی، اندونزی (۲۰۱۶) چهلمین نشست کمیته فنی و اجرایی و شانزدهمین اجلاس مجمع عمومی اوآنا، آذربایجان (نوامبر ۲۰۱۶) پنجمین کنگره جهانی خبرگزاری‌ها، آذربایجان (نوامبر ۲۰۱۶) این خبرگزاری مبتکر پرچم سازمان ۵۰ ساله خبرگزاری‌های آسیا-اقیانوسیه بوده و منتخب فعال‌ترین خبرگزاری این سازمان در سال ۲۰۱۰ بوده است. انتشارات رسانه مهر خبرگزاری مهر در سال ۱۳۹۰ مجوز انتشارات رسانه مهر را با هدف انتشار کتاب و آثار مکتوب از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد. کتاب‌هایی همچون "جای پای جلال" نوشته مهدی قزلی، "حرفه‌ای " نوشته مرتضی قاضی و "واژه نامه اصطلاحات مطبوعاتی فارسی –انگلیسی" از جمله آثار انتشار یافته این مجموعه است. ارتباط با رسانه‌های جهان نظر به حضور بین‌المللی و اثرگذاری، این خبرگزاری ۶ زبانه (فارسی، عربی، انگلیسی، ترکی، اردو، کردی) به عنوان، مرجع قابل اعتمادی برای رسانه‌های معتبر دنیا تبدیل شده است. از این رو بسیاری از رسانه‌های خارجی ضمن اعلام آمادگی برای ایجاد دفاتر نمایندگی در منطقه مورد نظر برای تبادل اخبار و انعکاس وقایع مهم خبری دو کشور اقدام به امضا تفاهم نامه همکاری با خبرگزاری مهر کرده‌اند. خبرگزاری شینهوا (چین)، کیودو (ژاپن)، پی تی آی (هند)، تاس (روسیه)، اسپوتنیک (روسیه)، افه (اسپانیا)، برناما (مالزی)، پیرولی (گرجستان)، آکوپرس (رومانی)، یونهاپ (کره جنوبی)، پرنسا لاتینا (کوبا)، وی ان ای (ویتنام)، جیهان (ترکیه)، آنتارا (اندونزی)، ترند (آذربایجان)، نیوزیانا (زیمبابوه)، مونتسامه (مغولستان)، سانا (سوریه)، ای پی پی (پاکستان)، پی ان ای (فیلیپین) و آوا (افغانستان) برخی از خبرگزاری‌های طرف قرارداد با خبرگزاری مهر هستند. میثاق اخلاق حرفه‌ای خبرگزاری مهر خود را متعهد به رعایت میثاق اخلاق حرفه‌ای خبرگزاری‌ها می‌داند. <strong>با مهر به دنیا نگاه کنیم</strong> <strong>صاحب امتیاز:</strong> سازمان تبلیغات اسلامی <strong>مدیر عامل و مدیر مسئول:</strong> محمد مهدی رحمتی <strong>معاون خبر:</strong> محمدحسین معلم طاهری