بازار؛ گروه کشاورزی: بازار جهانی انجیر خشک در سال های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده است که ناشی از پیشرفت های اقتصادی، اجتماعی و فناوری است. افزایش آگاهی در مورد سلامت در بین مصرف کنندگان، تقاضا برای میان وعده ها و مواد مغذی را افزایش داده است. انجیر خشک، سرشار از فیبر، آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین ها و مواد معدنی مانند پتاسیم، کلسیم و آهن، به عنوان یک گزینه میان وعده سالم محبوبیت پیدا کرده است. علاوه بر این، بازار با ارائه محصولات با ارزش افزوده، از جمله انجیر ارگانیک و لذیذ و طعم های نوآورانه مانند «انجیر آغشته به شکلات تلخ و مخلوط آجیل»، به ترجیح رو به رشد میوه های خشک ممتاز پاسخ داده است. انجیر خشک فراتر از میان وعده، به طور گسترده در غذاهای خوش طعم و شیرین مانند پخت، سالاد، مخلوط های غذایی، بارهای انرژی زا، خورش های گوشتی و مربا استفاده می شود. این تطبیق پذیری، تقاضا برای انجیر خشک را افزایش داده است. به نحوی که طبق گزارش بنیاد شورای بین‌المللی آجیل و میوه‌های خشک (INC)، مصرف جهانی انجیر خشک از ۱۹۱,۶۱۰ تن در سال ۲۰۲۱ به ۱۹۲,۱۹۵ تن در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است.
از سوی دیگر جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی سایت تحقیقی موردو می گوید : اندازه بازار انجیر خشک در سال ۲۰۲۵، ۱.۴۵ میلیارد دلار تخمین زده می شود و انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ با نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۱۰ درصد در دوره ۵ ساله (۲۰۲۵-۲۰۳۰) به ۱.۸۶ میلیارد دلار برسد.
افزایش تولید انجیر خشک در خاورمیانه به رشد بازار کمک می کند
در این گزارش آمده است: بازار انجیر خشک در خاورمیانه به دلیل افزایش تقاضا برای میان وعده های سالم و غذاهای سنتی و سابقه طولانی کشت انجیر در این منطقه، رشد مداومی داشته است. انجیر قرن‌هاست که در خاورمیانه کشت می شود و انجیر خشک یکی از اجزای اصلی رژیم های غذایی سنتی است. انجیر خشک به طور گسترده در دسرها، سالادها و غذاهای خوش طعم استفاده می شود. انجیر خشک همچنین نقش مهمی در جشن های مذهبی و فرهنگی، به ویژه در کشورهایی مانند ترکیه، ایران و مصر، ایفا می کند.
بنیاد شورای بین المللی آجیل و میوه های خشک (INC): تولید انجیر خشک در ایران از ۲۰هزار تن در سال ۲۰۲۲ به ۲۶ هزار تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت در حالی که در مدت مشابه تولید ترکیه ۶۷ هزار تن بوده است
به این ترتیب است که خاورمیانه با سابقه طولانی کشت و مصرف انجیر، منطقه ای کلیدی برای تولید انجیر است. به نحوی که «ترکیه، ایران و مصر» تولیدکنندگان اصلی انجیر خشک در منطقه هستند. ترکیه نه تنها تولیدکننده اصلی انجیر خشک در خاورمیانه است، بلکه تولیدکننده بزرگی در سراسر جهان نیز می باشد. استان آیدین در ترکیه به ویژه به خاطر انجیر خشک باکیفیت خود که به سراسر جهان صادر می شود، مشهور است. طبق گزارش بنیاد شورای بین المللی آجیل و میوه های خشک (INC)، تولید انجیر خشک در ترکیه در سال ۲۰۲۳ به ۶۷۰۰۰ تن رسید که بزرگترین تولیدکننده است. به طور مشابه، تولید ایران از ۲۰۰۰۰ تن در سال ۲۰۲۲ به ۲۶۰۰۰ تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت.
سهم ۴۹ درصدی ترکیه از کل صادرات میوه های خشک
علاوه بر این، تولید بالا منجر به پتانسیل بالای صادرات انجیر خشک از خاورمیانه می شود. این محصولات عمدتاً به بازارهای مختلفی از جمله اروپا، آمریکای شمالی، آسیا و مناطق همسایه صادر می‌شوند. بنابراین می توان گفت: خاورمیانه، به ویژه ترکیه، سهم قابل توجهی از بازار جهانی انجیر خشک را در اختیار دارد. انجیر ترکیه به دلیل کیفیت برتر و تولید در مقیاس بزرگ، بر بازارهای محلی و بین المللی تسلط دارد. طبق گزارش بنیاد شورای بی ن‌المللی آجیل و میوه های خشک، ترکیه ۴۹ درصد از کل صادرات میوه های خشک از ترکیه را به خود اختصاص داده است. بنابراین، پتانسیل بالای تولید و صادرات انجیر خشک در منطقه، رشد بازار این محصول را در دوره ۵ ساله ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ هدایت می‌کند.
افزایش تقاضای محلی در اروپا، واردات انجیر خشک را افزایش می دهد
بر اساس این گزارش، بازار انجیر خشک اروپا همچنان پابرجاست و دلیل آن مصرف کنندگان آگاه به سلامت، ترجیحات فرهنگی برای غذاهای مدیترانه ای و تمایل روزافزون به محصولات ارگانیک و مرغوب است. اروپا حجم قابل توجهی از انجیر خشک را از مدیترانه، خاورمیانه و سایر مناطق جهان تأمین می کند. بخش خرده فروشی متنوع مواد غذایی آلمان به میزان قابل توجهی در سطح بالای واردات آن نقش دارد. طبق گزارش بنیاد شورای بین المللی آجیل و میوه های خشک (INC)، وارد کنندگان عمده اروپایی شامل فرانسه، انگلستان، هلند و ایتالیا هستند. در سال ۲۰۲۳، آلمان ۱۸۷۹۲ تن وارد کرد، در حالی که فرانسه، انگلستان، هلند و ایتالیا به ترتیب ۱۶۴۱۴ تن، ۷۱۴۷ تن، ۵۷۰۴ تن و ۵۳۳۱ تن وارد کردند.
آلمان با تکیه بر بازار قوی میان وعده های سالم و تعداد زیادی از مصرف کنندگان آگاه به سلامت، در میان بزرگترین وارد کنندگان انجیر خشک در اروپا قرار دارد. افزایش محبوبیت محصولات غذایی ارگانیک و طبیعی، تقاضا برای انجیر خشک را بیشتر کرده و باعث رشد این بخش شده است. طبق گزارش INC، مصرف سرانه انجیر خشک در آلمان از ۰.۲۱۳ کیلوگرم در سال در سال ۲۰۲۰ به ۰.۲۴۳ کیلوگرم در سال در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است. این مصرف سرانه رو به رشد، در کنار تولید داخلی متوسط، همچنان از وابستگی این کشور به واردات انجیر خشک پشتیبانی می‌کند.
ترکیه، ایران و افغانستان؛ سه کشور برتر در تولید انجیره تازه
لازم به ذکر است داده های آماری گزارش منتشر شده در سایت تحقیقی موردور همچنین بیانگر این است که اندازه بازار «انجیر تازه» در سال ۲۰۲۵ به ۱.۶۰ میلیارد دلار آمریکا رسیده و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۳۰ به ۲.۰۵ میلیارد دلار آمریکا برسد که به معنای نرخ رشد مرکب سالانه ۵.۱ درصد در طول سال های ۲۰۲۵-۲۰۳۰ است. از سوی دیگر در حوزه تولید انجیر تازه آمارهای فائو بیانگر پیشرو بودن ترکیه در تولید انجیر است و به گفته متولیان بخش تولید ایران نیز در سال ۱۴۰۳ در ایران حدود ۳۰هزار تن انجیر تازه تولید شده است و به این ترتیب از منظر تولید جهانی بعد از ترکیه و افغانستان رتبه سوم تولید جهانی را دارا هستیم.