بازار؛ گروه کشاورزی: بر اساس داده های منتشر شده از سوی سایت تحقیقی worldtopexports در سال ۲۰۲۴، کل صادرات خاویار ساخته شده از تخم ماهی در مجموع ۵۲۷.۸ میلیون دلار ارزش داشت و به این ترتیب کل فروش خاویار صادراتی نسبت به ۴۱۳ میلیون دلار پنج سال قبل در سال ۲۰۲۰، ۲۷.۸ درصد افزایش یافت و در مقایسه با ۵۰۳.۵ میلیون دلار فروخته شده در بازارهای بین‌المللی در طول سال ۲۰۲۳، از نظر ارزش ۴.۸ درصد رشد داشت.
این در حالی است که از مبلغ دلاری حاصل شده در ۲۰۲۴، حدود ۲۲۳.۲ میلیون دلار یا ۴۲.۳ درصد از خاویار صادر شده جهانی مربوط به فروش خاویار سنتی بود، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۳، ۴۲.۹ درصد بوده است. همچنین انواع جایگزین خاویار، که از ماهی هایی غیر از ماهی خاویاری تهیه می شوند، درآمد ۳۰۴.۶ میلیون دلار یا حدود ۱.۳۶ برابر کل خاویار سنتی صادراتی را به خود اختصاص داده اند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: درآمد حاصل از صادرات خاویار سنتی از سال ۲۰۲۰، به میزان ۱۰۷.۵ درصد افزایش یافت، اما از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ به ۲.۸ درصد کاهش یافت.
در حوزه صادرات خاویار، گزارش بیانگر این است که ۵ صادر کننده برتر «خاویار سنتی» از نظر فروش کلی، «چین، ایتالیا، فرانسه، لهستان و آلمان» هستند. این صادرکنندگان پیشرو، روی هم رفته، کمی بیش از سه چهارم (۷۵.۵ درصد) از فروش جهانی خاویار سنتی را به خود اختصاص داده اند. از آن طرف تقریباً سه پنجم (۵۹.۵ درصد) از کل جهانی، ۵ صادر کننده اصلی «جایگزین های خاویار»، درصد کمتری را در مقایسه با خاویار سنتی به خود اختصاص داده اند. صادرکنندگان اصلی جایگزین های خاویار، «ژاپن، چین، آلمان، ایالات متحده آمریکا و دانمارک» هستند.
در سال ۲۰۲۴ سهم کشورهای آسیایی از صادرات خاویار سنتی ۴۷.۷ درصد بوده و در رتبه اول صادرات قرار دارند اما در بخش خاویار جایگزین با سهمی ۴۴.۵ درصدی دومین صادر کننده محسوب می شود
این گزارش همچنین می گوید: از دیدگاه قاره ای، ۴۷.۷ درصد از صادرات خاویار سنتی از آسیا و پس از آن تأمین کنندگان بین المللی در اروپا (۴۷.۱ درصد) قرار داشتند. درصدهای کمتری از آمریکای شمالی، آفریقا، آمریکای لاتین و اقیانوسیه منشا گرفته اند. از طرف دیگر با تمرکز بر صادرات خاویار جایگزین غیر از ماهی خاویاری، نهادهای تأمین کننده پیشرو قاره ای در اروپا (حدود ۴۶ درصد از کل جهان)، آسیا (۴۴.۵ درصد)، آمریکای شمالی (حدود ۹ درصد) و سپس آمریکای لاتین، استرالیا و آفریقا قرار دارند.
پایین ترین و بالاترین قیمت واحد برای صادرات خاویار سنتی
طبق داده های این گزارش در سال ۲۰۲۴، میانگین قیمت واحد جهانی خاویار تهیه شده از «تخم ماهی خاویاری دریای سیاه یا دریای خزر»، ۲۲۸۲۲۳ دلار در هر تن بود. این در حالی است که میانگین قیمت واحد خاویار سنتی از میانگین ۲۳۵۱۹۸ دلار در هر تن برای سال ۲۰۲۳، به میزان ۳ درصد کاهش یافت.
در این گزارش آمده است : چین، به عنوان صادر کننده برتر خاویار سنتی، در سال ۲۰۲۴، قیمتی بالاتر از میانگین ۳۰۴۲۱۱ دلار در هر تن دریافت کرد.
در سال ۲۰۲۴ ایران با فروش خاویار سنتی خود به قیمت ۳۵۰.۸۰۰ دلار در تن در واقع سیزدهمین خاویار گران دنیا را عرضه کرده است در حالی که نرخ فروش اش نسبت به سال ۲۰۲۳ به میزان بالغ بر ۵۲ درصد کاهش داشته است
در این گزارش آمده است: از نظر قیمت فروش خاویار سنتی کشور آذربایجان با فروش هر تن خاویار به نرخ ۱.۲۴۳.۰۰۰ دلار در جایگاه نخست قرار دارد و پس از آن «اسرائیل، فرانسه، لوکزامبورگ، اروگوئه، بلژیک، آلمان، هنگ کنگ، گرجستان، ماداگاسکار، ایتالیا، شیلی، ایران، جمهوری چک و بریتانیا» در رده های بعدی قرار دارند. در واقع این گزارش می گوید در سال ۲۰۲۴ ایران با فروش خاویار سنتی خود به قیمت ۳۵۰.۸۰۰ دلار در تن در سیزدهمین خاویار گران دنیا را عرضه کرده است در حالی که نرخ فروش اش نسبت به سال ۲۰۲۳ به میزان بالغ بر ۵۲ درصد کاهش داشته است.
این در حالی است که بیشترین پیشرفت ها از نظر میانگین افزایش قیمت واحد خاویار سنتی به ترتیب عبارتند از آذربایجان با ۱۱۱.۸ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۳، گرجستان با ۱۰۴.۱ درصد افزایش، شیلی با ۵۵.۹ درصد افزایش.
پایین ترین و بالاترین قیمت واحد برای خاویار صادراتی غیرسنتی
بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۴، میانگین قیمت واحد جهانی خاویار ساخته شده از «تخم ماهی غیر خاویاری» ۱۷۱۷۳ دلار در هر تن بود و به این ترتیب بر خلاف آنچه گفته می شود ۱۳ برابر ارزانتر از قیمت خاویار سنتی است تنها ۷.۵ درصد نسبت به قیمت ۲۲۸۲۲۳ دلار در تن خاویار سنتی ارزان تر فروخته می شود. این در حالی است که میانگین قیمت واحد جهانی برای جایگزین های خاویار در سال ۲۰۲۳، نسبت به میانگین ۱۸۸۳۲ دلار در هر تن در سال قبل، ۸.۸ درصد کاهش یافت.
این گزارش می گوید: ژاپن، صادرکننده برتر جایگزین های خاویار ساخته شده از تخم ماهی غیر خاویاری، در سال ۲۰۲۴ قیمت نسبتاً بالایی معادل ۲۹۳۱۷ دلار در هر تن دریافت کرده است.
بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۴ در بحث خاویار های صادراتی جایگزین استرالیا بالاترین قیمت را از آن خود کرده است به طوری که قیمت هر تن محصول خود را به نره ۱۴۷.۶۶۷ دلار داده است و پس از آن سوئیس و ایرلند، لوکزامبورگ و استونی گران ترین ها بوده اند.
کاهش ۶۰.۷درصدی میانگین قیمت خاویار غیرسنتی ایران ظرف یکسال
این در حالی است که در بخش ارزان ترین خاویار غیر سنتی صادر شده نیز آفریقای جنوبی در صدر قرار دارد یعنی در سال ۲۰۲۴ هر تن محصول خود را به نرخ ۳۰۰۰دلار داده و پس از آن ایران با قیمت ۳۹۳۳ دلار در هر تن در رتبه دومین خاویار غیرسنتی ارزان قرار دارد در حالی که نسبت به سال ۲۰۲۳ نیز کاهشی ۶۰.۷ درصدی را تجربه کرده است.
در واقع این گزارش می گوید: از سال ۲۰۲۳، تولیدکنندگان مانند مالزی کاهشی ۹۱.۴ درصدی را به ثبت رسانده که بیشترین کاهش قیمت بوده و پس از آن، ویتنام (با کاهش ۶۹.۸ درصدی)، اسلوونی (با کاهش ۶۷.۴ درصدی)، ایران (با کاهش ۶۰.۷ درصدی) و تایلند (با کاهش ۴۸.۱ درصدی) بیشترین کاهش میانگین قیمت واحد به ازای هر تن خاویار غیرسنتی را تجربه کرده‌اند.