چرا در آستانه تحلیف «ترامپ» آمریکا صحنه حملات تروریستی شده‌ است؟

‌خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در حالی شمارش معکوس برای برگزاری مراسم تحلیف ترامپ که قرار است تا ساعاتی دیگر برگزار شود، شروع شده است که در این برهه و همزمان با روزهای آغازین سال نوی میلادی، جهان شاهد دست‌کم سه اقدام تروریستی و کشتار جمعی در آمریکا بود؛ موضوعی که تحلیلگران و کارشناسان این حوزه و نیز مقام‌های این کشور را به خود درگیر کرده‌است.

در تازه‌ترین مورد، یک تیراندازی در باشگاه شبانه در نیویورک رخ داد و ۱۱ زخمی برجای داشت؛ رخدادهایی از این دست سالانه بارها در آمریکا تحت عنوان تیراندازی جمعی تکرار می‌شود و تفاوت معناداری با دو رخداد مشکوک و تروریستی در لوئیزیانا و نوادا دارد.

در نیواورلئان ایالت لوئیزیانا، یک راننده مسلح در اولین روز سال جدید میلادی ۲۰۲۵ با یک کامیون اجاره‌ای شماری از افرادی را که در حال جشن گرفتن سال نوی میلادی بودند، زیر گرفت و سپس اقدام به تیراندازی کرد که بر اثر آن، ۱۵ نفر کشته و بیش از ۳۰ نفر زخمی شدند.

اداره تحقیقات فدرال آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که مهاجم متولد آمریکا و اهل تگزاس بوده و در تیراندازی با پلیس کشته شده‌است. از سوی دیگر، شبکه سی‌ان‌ان نیز به نقل از دو منبع در نیروهای مجری قانون گزارش داد که مهاجم در حین انجام حمله یک پرچم داعش به همراه داشت. این شبکه افزود که مهاجم سابقه خدمت در ارتش آمریکا را داشت. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا پس از این حمله گفت، نشانه‌ها حکایت از آن دارد که عامل این حمله «از داعش الهام گرفته» بود.

همزمان با این رخداد، انفجار یک خودرو «سایبرتراک» تسلا مقابل هتل دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا در لاس‌وگاس ایالت نوادا موجب مرگ یک تن و زخمی شدن هفت تن دیگر شد؛ حادثه‌ای که به عنوان یک اقدام تروریستی در حال بررسی است.

افزایش تحرکات تروریستی و خرابکارانه در آستانه تحلیف ترامپ

ترامپ که در روزهای آینده مجدداً سوگند یاد می‌کند و وارد کاخ سفید می‌شود، به تازگی در شبکه اجتماعی خودش تحت عنوان «تروث سوشال» با اشاره به حوادث و حمله تروریستی اخیر، نوشت: «کشور ما فاجعه است و مایه خنده تمام جهان شده است. این زمانی رخ می‌دهد که شما دارای مرزهای باز و رهبری ضعیف و ناکارآمد باشید، به‌طوری‌که عملاً رهبری وجود ندارد.»

او ضمن مقصر دانستن بخش‌ها و نهادهای متعدد آمریکا، گفت: «وزارت دادگستری، اف‌بی‌آی و دادستان‌های ایالتی و محلی دموکرات وظیفه خود را انجام نداده‌اند. آنها بی‌کفایت و فاسد هستند و به جای تمرکز بر محافظت از آمریکایی‌ها در برابر اتفاقات خشونت‌آمیز که در تمام ابعاد به دولت و ملت ما نفوذ کرده، تمام ساعات بیداری خود را صرف حمله غیرقانونی به حریف سیاسی خود یعنی من کرده‌اند.»

چنین اظهاراتی اگرچه بیشتر سیاسی است و با هدف تخریب دولت دموکرات مستقر مطرح می‌شود اما واقعیت جامعه آمریکایی را به تصویر می‌کشد که همواره مملو از خشونت و آماده انجام فعالیت‌های تروریستی است.

«کلارا بروکارت» پژوهشگر مرکز سوفان که فعالیت‌های داعش در فضای مجازی را پیگیری می‌کند، گفت: این حمله چندان غیرمنتظره نبود و علائم هشداردهنده آن وجود داشت. در ماه‌های اخیر، شاهد سیلی از دعوت به اعمال خشونت در طول تعطیلات سال نوی میلادی بودیم و به صورت مکرر در مورد تاکتیک‌های ساده‌ای از چاقوکشی گرفته تا حمله با وسایل نقلیه بحث می‌شد.

این پژوهشگر افزود: فقط در سال ۲۰۲۴، دست‌کم پنج توطئه الهام گرفته و هدایت شده مرتبط با داعش در داخل آمریکا خنثی شد. وی افزود که موفقیت حمله نیواورلئان که داعش هنوز مسئولیت آن را به صورت رسمی بر عهده نگرفته، به فعالیت‌های این گروه در فضای مجازی رونق بسیار بخشیده‌است.

به نوشته گاردین، پیش از انتخابات ریاست جمهوری نیمه آبان، فعالیت‌های داعش در آمریکا افزایش یافت. ابتدا یک تبعه پاکستانی مقیم کانادا قبل از طرح توطئه علیه یک مرکز یهودی نیویورک دستگیر شد. سپس در ماه اکتبر، اف‌بی‌آی مردی افغانستانی را به اتهام برنامه‌ریزی برای کشتار مسلحانه در روز انتخابات، در اوکلاهاما دستگیر کرد. تقریباً در همان زمان، یک مرد اهل ایالت مریلند به ظن حمایت از داعش و به اتهام تلاش برای خرید یک تفنگ کلاشینکف دستگیر شد.

اکنون مجریان قانون و مقام‌های اطلاعاتی آمریکا با کار دشوار و زمانبر برخورد با مقلدین حرکت تروریستی اخیر یا حامیان احتمالی داعش که ممکن است برای تکرار این عملیات تلاش کنند، روبه‌رو هستند.

از مشکلات اقتصادی و اجتماعی تا فضای مجازی و دوقطبی سیاسی

مقام‌های آمریکایی در ارتباط با اینکه اقدام تروریستی نیواورلئان منتسب به داعش است، اتفاق نظر دارند. این نکته اما تا حدی مغفول مانده‌است و آن اینکه هردو مظنون حملات تروریستی سابقه فعالیت در ارتش آمریکا را داشته‌اند؛ ارتشی که از سال ۲۰۰۱ با اشغال افغانستان و متعاقب آن در سال ۲۰۰۳ با اشغال عراق، خاورمیانه و جهان را ناامن ساخته‌است. بنابراین تحرکات تروریستی قبل از اینکه به داعش نسبت داده شود باید در سیاست خارجی و وضعیت داخلی آمریکا ریشه‌یابی شود.

شبکه تلویزیونی آمریکایی «ان‌بی‌سی» در گزارشی شرایط اقتصادی و اجتماعی را در تشدید افراط‌گرایی در آمریکا مؤثر دانست و آورد: عواملی مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸، همه‌گیری کرونا و بی‌ثباتی اقتصادی باعث افزایش ناامیدی و در نتیجه گرایش به افراط‌گرایی شده‌است.

جنگ اوکراین نیز طی سال‌های اخیر همزمان بر نارضایتی و ناامیدی آمریکایی‌ها افزوده‌است. در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، جدیدترین نظرسنجی مؤسسه «گالوپ» حکایت از این دارد که از نظر ۹۰ درصد مردم این کشور اوضاع اقتصادی و گرانی‌ها مهم‌ترین مسئله و مشکل آنهاست. آنها ضمن انتقاد شدید از گرانی‌های افسارگسیخته و تورم در این کشور، از بی توجهی همه دولت‌های آمریکا به مشکلات مردم ابراز ناامیدی کردند.

مسئله تبعیض علیه اقلیت‌های قومی- نژادی و سرکوب تجمع‌های اعتراضی حامیان فلسطین علیه همراهی آمریکا با جنایات رژیم صهیونیستی در غزه از دیگر موضوعاتی است که بر حجم نارضایتی‌ها افزوده‌است.

از نگاه ناظران، دوقطبی‌شدن و گسترش افراطی‌گری در فضای آنلاین نیز مزید بر علت است. فضای دو قطبی محصول سیاست و رسانه‌های وابسته به سیاستمداران باعث شده که سطح همبستگی و بردباری جامعه آمریکا پایین بیاید؛ دوقطبی که در جریان رقابت‌های انتخاباتی اخیر آمریکا نیز آشکارا به چشم می‌خورد.

در انتخابات اخیر که در نهایت ترامپ پیروز آن شد، در یک طرف راست افراطی به رهبری ترامپ با شعار ملی‌گرایی (اول آمریکا) که با برجسته کردن ترس از مسلمانان و ورود مهاجران به دنبال رأی مردم بود و در طرف دیگر، کاملاً هریس تحت نفوذ چپ افراطی و تمرکز بر مطالباتی متفاوت از طیف جمهوری‌خواه قرار داشت.

در همین ارتباط شبکه تلویزیونی آمریکایی «ان‌بی‌سی» با اشاره به گسترش افراطی‌گری در فضای آنلاین، درباره تبعات امنیتی دوقطبی‌شدن فضای سیاسی ایالات متحده هشدار داد. تارنمای شبکه مذکور در گزارشی با اشاره به حملات مرگبار سال نو میلادی در نیواورلئان نوشت: شاهد یک طوفان کامل هستیم. افراطی گری آنلاین و قطبی شدن فضای سیاسی، خطر حملات را افزایش داده‌اند.

این رسانه آمریکایی، پراکندگی افراط‌گرایان و تنوع ایدئولوژی آنها را یکی از ابعاد افراط گرایی در شرایط جدید ارزیابی کرد و نوشت: اکنون پلیس فدرال آمریکا و سایر نهادهای امنیتی باید با مهاجمان منفرد با ایدئولوژی‌های مختلف مبارزه کنند.

ان‌بی‌سی، شبکه‌های اجتماعی و الگوریتم‌های آنلاین را عامل افزایش ایزوله شدن آنها دانست و افزود: الگوریتم‌های آنلاین باعث افزایش خشم و تشدید قطبی شدن و افراط گرایی می‌شوند.

این رسانه انگلیسی زبان، مهاجمان مسلح را دیگر مثل گذشته برخاسته از یک ایدئولوژی واحد ندانست و آورد: مهاجمان معمولاً از ایدئولوژی‌های مختلفی الهام می‌گیرند و ممکن است حتی فرد مهاجم، ایدئولوژی راست افراطی را با بنیادگرایی دینی ترکیب کرده باشد.

این رسانه غربی با اشاره به افزایش حملات تندروها در سال ۲۰۲۴، این حملات را بیشتر از اینکه ناشی از ایدئولوژی‌های دینی بنیادگرایانه باشد تحت تأثیر تفکرات راست افراطی ارزیابی کرد.

فرجام سخن

اگرچه به خاطر سیاست خارجی مداخله‌جویانه و ستیزه‌جویانه آمریکا به ویژه در فضای پسا ۱۱ سپتامبر، این کشور به بستری برای فعالیت‌های تروریستی تبدیل شده‌است اما مصائب و مشکل‌های اقتصادی و اجتماعی داخلی اعم از بیکاری، گرانی، کمبود انرژی، دوقطبی شدن جامعه آمریکا، ترویج خشونت آنلاین و غیره بر تحرکات تروریستی افزوده‌است.

در آستانه ورود مجدد ترامپ و تیم او به کاخ سفید که به دردسرسازی و ستیزه‌جویی شهره‌اند، احتمال افزایش فعالیت‌های افراطی و تروریستی وجود دارد. او پیشتر نیز در دوره رقابت‌های انتخاباتی چند بار هدف حمله مسلحانه قرار گرفت و در یکی از موارد هنگامی که سخنرانی می‌کرد، گلوله به گوش او اصابت کرد و به طرز معجزه‌آسایی جان سالم به در برد.

هراس از تکرار این رخدادهای تروریستی باعث شد که اداره تحقیقات فدرال آمریکا (اف. بی. ای) و وزارت امنیت کشور آمریکا به ۱۸ هزار آژانس اجرای قانون درباره احتمال کپی برداری و تقلید از حمله‌های اخیر در نیواورلئان و انفجار خودروی تسلا در برابر هتل ترامپ در لاس‌وگاس هشدار دهند. همچنین به آژانس‌های مجری قانون در آمریکا توصیه شد که به دنبال نشانه‌هایی از حمله‌های احتمالی، از جمله نظارت قبل از عملیات و استفاده از اسناد جعلی یا اعتبار برای اجاره خودرو باشند.