به گزارش اقتصادآنلاین، پس از آغاز مذاکرات میان ایران و آمریکا، مسعود پزشکیان، اولین سیاستمداری بود که در خصوص سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران صحبت کرد. پزشکیان خبر داده بود که مقام معظم رهبری هیچ‌گونه مخالفتی با حضور سرمایه‌گذاران آمریکایی در کشور ندارند و بعد از این هم برخی گمانه‌زنی‌هایی را درخصوص رقم سرمایه‌گذاری احتمالی آمریکا در ایران را مطرح کردند که شامل هزار میلیارد دلار و دو هزار میلیارد دلار بود.
فیاض زاهد، فعال سیاسی در این زمینه نوشت: «آنچه باعث تقویت دیپلماسی سیاسی شد تاکید بر راهبرد دیپلماسی اقتصادی بود. پیشنهاد جامعی (هزار میلیارد دلار) پیشنهاد شد. پزشکیان موضوع را با رهبری مطرح و مجوز گرفت.»
هر چند بحث سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها از زبان رئیس‌جمهور مطرح شده است، اما برخی با دیده شک و تردید به این موضوع نگاه می‌کنند و می‌گویند این موضوع یادآور بحث‌های مرتبط با جذب سرمایه‌گذاری به دنبال انعقاد برجام است که با وجود تبلیغات فراوان در این زمینه، نتایج ملموسی به دنبال نداشت.
عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در دولت روحانی در یادداشتی به ریسک‌های سرمایه‌گذاری در ایران اشاره و بر این موضوع که مذاکره تنها آغازی برای اصلاح است، تاکید کرد. آخوندی نوشت: «البته همه ما خوشحال خواهیم شد که سیل سرمایه‌گذاری خارجی به سوی ایران سرازیر شود. لیکن، این آرزویی بیش نیست. ریسک ایران در حال حاضر E است. یعنی بالاترین ریسک ممکن. این حداقل تا به «بی پلاس» برسد خیلی کار دارد. ایجاد انتظار برای جلب سرمایه پس از توافق احتمالی، همان بلایی را سر این توافق خواهد آورد که بر برجام آورد. این توافق تنها برداشتن مانع اولیه بر سر راه مبادلات تجاری خواهد بود. پس از آن نیاز به ده‌ها اصلاح داخلی و توافق‌های بین‌المللی است تا ریسک ایران کاهش یابد.»
در همین زمینه سیدحمید حسینی، عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: یکی از بحث‌هایی که در مورد توافق احتمالی ایران و آمریکا وجود دارد، این نگرانی است که حتی در صورت توافق، آمریکا به تعهداتش عمل نکند یا چندی بعد، به هر دلیلی به اصطلاح توافق را زیر پا بگذارد. از طرفی هم اگر قرار باشد ما در بحث‌های هسته‌ای و موشکی امتیازاتی بدهیم، قطعاً باید در مقابل، امتیازات امنیتی بگیریم؛ یعنی از لحاظ امنیتی خیالمان راحت باشد که در منطقه دچار مشکل نخواهیم شد و اسرائیل به دنبال حمله به ایران و موارد دیگر نخواهد بود.
حسینی افزود: ما که نمی‌توانیم مانند برخی کشورهای عربی، پایگاه نظامی در اختیار آمریکا قرار دهیم و یا قرارداد امنیتی با آنها ببندیم، اما می‌توانیم بگوییم که خیال ما زمانی راحت می‌شود که آمریکا در ایران سرمایه‌گذاری کند. اگر اقتصاد آمریکا با اقتصاد ایران گره بخورد و آمریکا در ایران سرمایه‌گذاری کند، قطعاً آمریکا دیگر به زیرساخت‌های ایران حمله نخواهد کرد و اجازه هم نخواهد داد که دیگران این اقدام را انجام دهند.
وی ادامه داد: به همین دلیل با توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیلی که در ایران وجود دارد، اگر مذاکرات بخواهد به نتیجه برسد و در درازمدت هم ادامه پیدا کند، یکی از پیشنهاد‌ها این است که ما در مقابل همکاری در زمینه هسته‌ای، از آمریکا بخواهیم که در ایران سرمایه‌گذاری کند.
وی در مورد رقم هزار میلیارد دلاری که برای سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران مطرح شده نیز گفت: این رقم بیشتر به پتانسیل‌هایی برمی‌گردد که برای سرمایه‌گذاری در ایران وجود دارد برخی این عدد را از دل ظرفیت‌هایی که در حوزه گاز، نفت، صنعت ریلی و خودرو وجود دارد، درآورده‌اند و گفته‌اند که ما توان جذب این میزان سرمایه‌گذاری را داریم. در واقع مبنای دقیقی برای این محاسبه وجود ندارد و آمریکا می‌تواند در زمینه‌هایی که توجیه اقتصادی دارد و برای آنها سودآور است، سرمایه‌گذاری کند.
سرمایه‌گذاری در کدام بخش‌ها برای خارجی‌ها جذاب‌تر است؟
وی در پاسخ به این سوال که سرمایه‌گذاری در کدام بخش‌ها برای خارجی‌ها جذاب‌تر است، گفت: بازار انرژی ایران و بحث نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها برای آنها جذابیت زیادی دارد. بازار حمل‌ونقل ایران از صنعت خودرو گرفته تا هواپیمایی و ریلی هم قطعاً می‌تواند برای آنها جذاب باشد. بازار گردشگری و خدمات گردشگری ایران هم ظرفیت جذب سرمایه دارد. همچنین ما کشوری با غنای بسیار بالای معدنی هستیم و معادن ایران می‌تواند فرصتی برای سرمایه‌گذاران خارجی از جمله آمریکایی‌ها باشد.
آمریکایی‌ها به سمت بخش خصوصی ایران می‌آیند
حسینی در پاسخ به این سوال که سرمایه‌گذاری در کشور ما با موانعی مواجه است، این موانع چه تاثیری بر حضور خارجی‌ها در کشور به منظور سرمایه‌گذاری می‌گذارد، گفت: ما قانون سرمایه‌گذاری نسبتاً مناسبی داریم. بخشی از موانع در این زمینه به تحریم‌ها برمی‌گردد، همچنین مشکلات بانکی، نبود زیرساخت‌های صنعتی مناسب و ضعف در نظام اداری از دیگر چالش‌ها هستند. اگر آمریکایی‌ها بخواهند در ایران سرمایه‌گذاری کنند، قطعاً به سمت بخش خصوصی ایران خواهند آمد و خود اقتصاد ایران نیز از این طریق از وابستگی به اقتصاد دولتی و حکومتی نجات پیدا می‌کند و بخش خصوصی تقویت می‌شود. دولت هم مجبور می‌شود که فضا را برای فعالیت بخش خصوصی فراهم کند.
ترامپ به توافق با ایران نیاز دارد
این فعال اقتصادی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که چقدر نتایج مذاکرات میان ایران و آمریکا و تحقق سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران خوشبین هستید نیز گفت: اولاً اصل مذاکره موضوعیت دارد، این که با کشوری در ارتباط نباشی و گفت‌و‌گو نکنی، می‌تواند منشأ بحران و تنش شود. همین که ما پذیرفته‌ایم مذاکره کنیم، خودش گام مهمی است و حتی اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، می‌تواند کانالی برای ارتباط و جلوگیری از بحران یا تشدید اختلافات باشد.
حسینی اضافه کرد: به نظر می‌رسد که در داخل ایران برای اولین بار همه جناح‌ها آماده مذاکره هستند. می‌بینیم که دغدغه‌های ملی آقای پزشکیان جواب داده و به‌نوعی وفاق ملی در حال شکل‌گیری است. مردم، مدیران، مسئولان، دست‌اندرکاران، اقتصاددانان و سیاسیون همه دارند از این رویکرد حمایت می‌کنند.
وی گفت: در آمریکا هم ترامپ و اطرافیان او علاقه‌ای به درگیری با ایران و تشدید تحریم‌ها ندارند و فکر می‌کنند می‌توانند خاورمیانه را مدیریت کنند. برای آمریکا مهم است که ایران و روسیه را از هم‌پیمانی با چین دور کند و نگذارد این سه کشور توافقات استراتژیک بلندمدت داشته باشند.
حسینی در پایان تاکید کرد: آقای ترامپ در سیاست‌هایی که در ماه‌های گذشته داشته از جمله جنگ غزه، پایان دادن به جنگ اوکراین روسیه و بهبود اقتصاد آمریکا موفق نبوده، به همین دلیل او نیاز به یک دستاورد قابل ارائه به مردم آمریکا و رسانه‌ها دارد و توافق با ایران می‌تواند همان دستاوردی باشد که دولت ترامپ به آن نیاز دارد.