نقش امام جعفر صادق (ع) در گسترش بُعد علمی اسلام

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: بیست و پنجم شوال مصادف با شهادت امام جعفرصادق (ع) ششمین پیشوای معصوم از نسل پیامبر خاتم (ص) است. در دوران حیات پربرکت آن حضرت شرایطی فراهم آمد تا خلوص و اصالت‌های مکتب محمدی (ص) پس از یک قرن انزوا، یک بار دیگر به آستانه باور و عقیده جامعه اسلامی بازگشته و به معرفی شریعت از منبع وحی اهتمام شود.

همچنین در نتیجه تلاش مسئولانه آن حضرت بر ملازمت رهبری اجتماع با ویژگی‌های علمی و فضائل معنوی و عدالت تأکید شده و یک بار دیگر اسلام با نهایت صلابت جلوه گر شد. به‌گونه ای که دانشمندان و باورمندان هر عصری به احترام آن حضرت سر فرود آورده‌اند.

دانش امام صادق (ع) چشم‌ها را خیره و دل‌ها را از هیبت خود پر کرده است و بار دیگر مسلمانان را متوجه این حقیقت قرآنی می‌سازد که خاندان پیامبر اکرم (ص) از هر پلیدی دور بوده و محور و سمبل مشروعیت دینی اند.

در نتیجه روشنگری‌های دینی امام صادق (ع) اسلام ناب به کرسی اقتدار بازگشت و رویکرد عبور از مناقشات فرعی به سمت تربیت علمی، فکری، عقیدتی و اخلاقی آحاد امت اسلامی استمرار یافت و بقای خط اصیل شریعت محمدی (ص) در میان امت استمرار یافت. در زمان امام صادق (ع) فرقه‌های زیادی سر بر آورده بودند و کفر و زندقه به فضای جامعه اسلامی نفوذ کرده و جان تازه ای گرفته بود.

بُعد علمی اسلام و اهل بیت (ع) در زمان امام صادق (ع) ظهور کرد

حجت الاسلام و المسلمین احمد چوگانی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به زندگی پر برکت حضرت امام صادق (ع) گفت: این حضرت به واسطه شرایط زمان خود بُعد علمی اسلام و اهل بیت علیهم السلام رو بروز و ظهور بدهد و یک انقلاب علمی و فرهنگی رو به وجود بیاورد.

وی ادامه داد: یکی از جمله عواملی که موجب شد حضرت بتواند این تحول بزرگ رو در جهان اسلام به وجود بیاورد این بود که ایشان امامتشان دقیقاً همراه شد با تغییر نظام بنی‌امیه و به وجود آمدن نظام بنی عباس بود که طبیعی بود در سال‌های آخر حکومت بنی‌امیه این حکومت ظالم رو به زوال و ضعیف شده بودند و سال‌های آغازین حکومت بنی عباس هم همینطور این‌ها با یک ضعفی کار خودشان را آغاز کردند.

رئیس مرکز فقه و حقوق امام حسین (ع) افزود: امام جعفر صادق (ع) با استفاده از این شرایط به وجود آمده توانستند با تشکیل محافل و مجالس علمی و فرهنگی بعد علمی اسلام رو بروز و ظهور بدهند.

علمای اهل سنت هم به مقام علمی امام صادق (ع) اعتراف کرده‌اند

حجت الاسلام چوگانی با اشاره به این نکته که آن حضرت در مجموعه ائمه اطهار (ع) بیشترین عمر حدود ۶۵ سال داشتند، گفت: از این ۶۵ سال ۳۴ سال مدت امامت حضرت هست و این فرصت بسیار مغتنم و فرصت مناسبی بود که این بعد علمی را حضرت بروز و ظهور بدهد.

وی با بیان اینکه بزرگان اهل سنت هم به مقام علمی بالای امام صادق (ع) اعتراف کرده‌اند، ادامه داد: مالک ابن انس یکی از بزرگان اهل سنت می‌گوید مانند امام صادق (ع) هیچ چشمی و گوشی نشنیده و بر هیچ قلبی خطور نکرده و فقیه‌تر از جعفر بن محمد (ع) نشنیده و ندیده‌ایم.

رئیس مرکز فقه و حقوق امام حسین (ع) افزود: امام توانستند از این فرصت حُسن استفاده رو داشته باشد و محافل و مجالس علم رو تشکیل بدهند و فرهنگ اسلامی و بُعد علمی اسلام رو ترویج بدهند و امروز ما مفتخریم که اکثر و اعظم روایات و احادیث ما از امام صادق (ع) است.

عمده احکام شرعی شیعه بر مبنای فقه امام صادق (ع) است

حجت الاسلام چوگانی با اشاره به اینکه فقه ما فقه جعفری است، گفت: چون عمده احکام و مسائل شرعی رو ما از زبان امام صادق (ع) داریم و این یک نعمت بزرگی است که خدای متعال نصیب و بهره ما کرده است.

وی ادامه داد: به قدری امام صادق (ع) در بُعد علمی درخشید که در روایت داریم وقتی منصور عباسی شخصی رو به نام قتاده مأمور کرد ۴۰ مسئله بسیار سخت رو آماده کند تا در یک محفل علمی مطرح و امام صادق (ع) را تضعیف کند، قتاده می‌گوید من ۴۰ مسئله سخت را آماده کردم اما وقتی امام صادق وارد مجلس شدند به قدری آقا ابهت داشت که تمام مسائل یادم رفت و آقا به واسطه علمی که داشتن به من فرمودند که شما سوالاتی دارید خودتان رو برای پرسش آماده کردید بپرسید که من رعب و وحشت گرفتم و در واقع یادم رفت آنچه را که آماده کرده بودم از همین رو پرسیدم که یا بن رسول الله حکم پنیر خوردن چیست؟ آن حضرت تبسم کردند و فرمودند که همه سوالات تو از این قبیل است؟ گفتم نه من ۴۰ مسئله سخت آماده کرده بودم که بپرسم اما وقتی ابهت شما را دیدم همه رو از یاد بردند امام صادق (ع) فرمود که خوب مگر تو نمی‌دانی که ما کی هستیم؟ ما ائمه مصداق این آیه شریفه هستیم که خدای سبحان فرمود «فی بُیُوتٍ أَذِنَ ٱللَّهُ أَن تُرۡفَعَ وَیُذۡکَرَ فِیهَا ٱسۡمُهُۥ یُسَبِّحُ لَهُۥ فِیهَا بِٱلۡغُدُوِّ وَٱلۡأٓصَالِ».

باید نسبت به امامان خود معرفت داشته باشیم

استاد حوزه و دانشگاه افزود: حضرت امام صادق (ع) نقش فوق العاده‌ای در ترویج علم و فرهنگ اسلامی ایفا کردند و توانستند بُعد علمی اسلام را برزو ظهور بدهند و این مسئولیت ما را صد چندان کرده است.

حجت الاسلام چوگانی گفت: امام صادق (ع) می‌فرمایند کار خوب را هر کسی می‌تواند انجام دهد ولی شیعیان انجام دهند بهتر است معنی این حدیث این است کار خوب و بد را هرکسی انجام بدهد می‌تواند ولی اگر این کار خوب را شیعه به واسطه محبت اهل بیت (ع) انجام بدهد موجب عزت تشیع خواهد بود.

رئیس مرکز فقه و حقوق امام حسین (ع) با بیان این نکته ما باید نسبت به امامان خود معرفت داشته باشیم، تصریح کرد: سیره و سنت اهل بیت (ع) همواره باید سرلوحه زندگی ما باشد زیرا مهمترین گام برای برای ارتباط با ائمه معصومین (ع) اقدام علمی در راه سیره و سنت آن بزرگواران است.