«مالی سویینی»؛ بلوغی که در دور سوم اجراها رخ داد!

به گزارش خبرنگار مهر، گروه هنر خبرگزاری مهر قصد دارد در طول ایام نوروز، به سراغ یک چهره تئاتری برجسته که در سال ۱۴۰۳ با اثر نمایشی موفقی روی صحنه رفته است، برود. همچنین در گزارش های پیش رو به هنرمندان جوانی نیز می‌پردازیم که در سال گذشته در تئاتر ایران خوش درخشیدند و نمایش هایی را به صحنه بردند که هم مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و هم منتقدان به آن روی خوش .نشان دادند

در این گزارش به سراغ نمایش «مالی سویینی» به نویسندگی برایان فریل و کارگردانی مرتضی میرمنتظمی رفتیم.

نمایش «مالی سویینی» به نویسندگی برایان فریل (با ترجمه حمید احیا) و کارگردانی مرتضی میرمنتظمی از ۹ آبان تا ۳۰ آذر با استقبال مخاطبان در تالار وحدت، روی صحنه رفت.

مرتضی میرمنتظمی کارگردان، طراح صحنه، لباس و نور تئاتر، فیلمساز و سرپرست گروه تئاتر «مشق» است. که از آثار پیشین او می‌توان به نمایش‌هایی چون «پنج ثانیه برف»، «ابرها»، «بکت» و «p۲» اشاره کرد.

لازم به ذکر است که نمایش «مالی سویینی» برای سومین بار به کارگردانی میرمنتظمی روی صحنه رفته است. این نمایش پیش از اجرا در تالار وحدت، در سال ۱۳۹۷ نیز در سالن اصلی مجموعه تئاترشهر به صحنه رفته بود.

«مالی سویینی» در روایت

داستان این نمایش بدین شرح است که «مالی سویینی»، زنی نابینا، در پی تلاش‌ها و اصرارهای همسرش، چشمانش را عمل می‌کند و قدم در دنیای بینایان می‌گذارد. وی در ابتدا بسیار هیجان‌زده است اما پس از مدتی دچار بیماری می‌شود؛ مغزش، اطلاعات اشیاء دیده شده را مخابره نمی‌کند و او با وجود دید دقیق کاملا کور است. مالی پس از این اتفاق کاملا افسرده و بیمار می‌شود. او که چهل سال در دنیای نابینایی زندگی کرده است، از این که از این دنیا مهاجرت کند واهمه دارد و پس از بهبود به خوبی درک می‌کند تمام دنیای زیبای نابینایی را که مختص به خود بوده از دست داده است …

نوید یک اجرای درخور با معرفی گروه بازیگران

پیش از آغاز اجراهای این نمایش در امسال و پس از معرفی بازیگران، نوید یک اجرای درخور توجه در دل تئاتری‌ها شکل گرفت؛ زیرا گروه بازیگران این نمایش که متشکل از صابر ابر، الهام کردا، علی سرابی و آناهیتا هاشم‌زاده بودند، بارها خود را با آثار متنوع روی صحنه تثبیت کرده‌اند و اهالی تئاتر به میزان حداکثری با توانمندی آنها موافق هستند. باتوجه به فروش قابل توجه «مالی سویینی» در این دوره از اجراها بسیاری این موفقیت در فروش را تنها به گروه بازیگران این اثر نمایشی، وابسته دانستند، اما آیا واقعا «مالی سویینی» تنها به واسطه بازیگران سرشناس خود به اثری پرمخاطب بدل شد؟

برایان فریل و یک درام روان‌شناختی دیگر

«مالی سویینی» متنی از برایان فریل است؛ مسائل روانی و ذهنی برای این درام‌نویس در عمده نمایشنامه های وی موضوع قابل اتکایی بوده است و آثار وی بیش از هر علم دیگری به روان‌شناسی معطوف است این موضوع کار کارگردان را در تحلیل بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌کند.

بلوغ میرمنتظمی در دور سوم «مالی سویینی»

باتوجه به ۲ تجربه پیشین میرمنتظمی در اجرای این نمایش، بلوغ وی در یافتن شالوده‌های نهفته متن، کاملاً مشهود است و می‌توان فهمید که او، متن فریل را به شکل مطلوبی فهمیده است و پس از فهم فردی، در انتقال آن به گروه نیز موفق عمل کرده است.

یک کمدی گروتسک؛ خنده‌ای که بر لب‌ها می‌خشکد!

در بحث ژانر، «مالی سویینی» یک کمدی گروتسک است، زیرا در مرز بین سیاهی و سپیدی روایت می‌شود و جنس خنده مخاطب، خنده خشک شونده بر لب‌ است. از نکات قابل توجه همین شناخت صحیح ژانر است که شاید در نگاه اول موضوعی بسیار پیش پا افتاده تلقی شود، اما در نمایشنامه‌های مدرن، یافتن ژانر درست، موضوع دشواری است و این خطر بیش از آثار کلاسیک محتمل می‌شود که کارگردان در تحلیل ژانر، به اشتباه پیش رود و حتی پس از پایان اجرا هم از این خطا، آگاه نشود. میرمنتظمی در شناخت ژانر بسیار دقیق و درست گام برداشته است و دقیقا همانطور که باید متن فریل را اجرا می‌کند و همین برگ برنده او تا پایان اجرا است. میزانسن‌های درست و درخدمت شخصیت، هدایت بازیگران در خلق پیچیدگی‌های کاراکترهای نمایشنامه، همه و همه، سبب‌ساز ارائه اثری است که به بهترین شکل ممکن با مخاطب خود ارتباط می‌گیرد.

برگ برنده‌ای به نام گروه بازیگران

گروه بازیگران «مالی سویینی» برگ برنده بعدی، کارگردان هستند، زیرا توانسته‌اند تحلیلی را که از متن دریافت کرده‌اند، بازی نکنند بلکه خود متن را به نمایش بگذارند؛ این موضوع، امر بسیار دشواری است چون عمده بازیگران به اشتباه در راستای اجرای بهتر نقش از اجرای تحلیلی آن نقش بهره می‌گیرند و این سبب می‌شود که مخاطب هیچ ارتباطی با کاراکتر پیدا نکند، اما بازیگران «مالی سویینی» در این تله نمی‌افتند و به خوبی همدیگر را روی صحنه ادراک می‌کنند و همین سبب می‌شود که زیست جاری در روایت، به درستی روی صحنه، انعکاس پیدا کند.

الهام کردا با توانایی هایی که در تئاتر بارها هویدا کرده است، نشان می‌دهد که یک کاراکتر با رگه‌های روان‌تنی را چگونه باید روی صحنه آشکار کرد تا مخاطب آن‌را به مثابه یک فرد «کوربینا» بپذیرد. همچنین علی سرابی در قامت یک پزشک به قدری باورپذیر و تکنیکال گام بر می‌دارد که مخاطب را به خوبی تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.

یک کل منسجم؛ کلاس درس فریل شناختی!

پس از کارگردانی و گروه بازیگران، نور و صحنه‌آرایی است که این ترکیب را کامل می‌کند، نورپردازی و صحنه‌آرایی موجود در «مالی سویینی» کاملا در خدمت روایت است و در کنار جلوه بصری، برای این اثر، اتمسفر می‌سازد.

در نهایت، این نمایش را می‌توان برای دانشجویان و هنرجویان این حرفه کلاس درسی در راستای شناخت نوع کارگردانی و بازیگری مطلوب در آثار برایان فریل دانست.