تشریح جزییاتی از نمایشگاه و ترمیم آثار آسیب‌دیده پیکاسو!

رضا دبیری‌نژاد مشاور موزه‌ها و میراث هنر معاونت هنری وزارت فرهنگ، معاون فرهنگی و رئیس اداره موزه و موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک در گفتگو با خبرنگار مهر درباره نمایشگاه جدید موزه هنرهای معاصر تهران که ابتدای نیمه اول اسفندماه افتتاح می‌شود، توضیح داد: تا به امروز، موزه هنرهای معاصر روی برگزاری نمایشگاه‌های ادواری تمرکز کرده بود که نمایشگاه‌های ادواری فرصتی دوره‌ای را برای دیدن آثار به علاقه‌مندان می‌دهد. موزه هنرهای معاصر تهران از آثار متعدد هنرمندان ایرانی و جهانی محافظت می‌کند و همه دوست دارند که آن آثار را ببینند و مدیران جدید نیز تلاش می‌کنند که هویت موزه را بازتعریف کنند. آنها می‌خواهند همچون مدیران اکثر موزه های دنیا، کارکردها و حتی چیدمان حوزه مدیریتی‌شان را بازنگری کنند تا بتوانند به روز شوند و به تکرار نیفتند.

وی تصریح کرد: ما می‌خواهیم که موزه هنرهای معاصر ایران بیش از پیش در سطح جهان شناخته شود و آن موزه بتواند با سایر موزه‌های معاصر کشورمان همکاری بیشتری داشته باشد و مرکزی برای معرفی هر آنچه که در حوزه هنر معاصر و مدرن در کشور وجود دارد، باشد. در همین راستا، معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش کرد که با وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سایر نهادهایی که آثار پابلو پیکاسو را در موزه‌هایشان دارند، مذاکره کند تا بتوانیم با تبادل آثار موزه‌ای، یک نمایشگاه را برگزار و روایت کامل‌تری را از آثار این هنرمند جهانی به مخاطبانش ارائه بدهیم.

دبیری‌نژاد بیان کرد: نمایشگاه آثار پیکاسو می‌تواند هنرجویان و افراد علاقه‌مند به آثار هنری را بیشتر از گذشته با دوره های مختلف کار پیکاسو آشنا کند و ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موزه‌های ایران را به جهانیان نشان بدهد.

وی درباره تعداد آثار پیکاسو و تفکیک آنها از مجموعه‌های مختلف عنوان کرد: مجموعه نیاوران از ۷ اثر پیکاسو نگهداری و محافظت می‌کند؛ همچنین موزه هنرهای معاصر تهران پیش‌بینی کرده است که ۷۰ قطعه از آثار پیکاسو را در نمایشگاه آثار این هنرمند در معرض دید عموم قرار دهد. این آثار در قالب‌های مختلفی کشیده شده‌اند.

مشاور موزه‌ها و میراث هنر معاونت هنری وزارت فرهنگ در بخش دیگری از گفتگو درباره وضعیت کنونی ساختمان و آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر گفت: موزه هنرهای معاصر تهران با توجه به قدمتش نیاز به بازسازی و به روز شدن داشته که این امر انجام شده است، همچنین، آثار این موزه همچون هر موجود زنده‌ای، نیاز دارند چند سال یک بار چکاپ شوند و خوشبختانه کشور ما نیز در زمینه مرمت آثار، پیشرفت‌های خوبی داشته است. هم‌اکنون، موزه هنرهای معاصر به حمایت و کمک ویژه‌ای نیاز دارد تا بتواند بهتر از ظرفیت ملی موجود نگهداری و بهره‌برداری کند. این موزه می‌تواند نقش موزه مادر را برای موزه‌های هنرهای معاصر کشور ایفا کند و اگر قرار باشد که این نقش را بازی کند، باید در وهله اول خودش را تقویت کند و بتواند مرجع و الگویی برای تدوین استانداردی برای نگهداری آثار موزه‌ای معاصر باشد.

وی در پاسخ به اینکه آیا موزه هنرهای معاصر تهران بعد از مرمت چند سال پیش که دچار برخی آسیب‌ها شده بود، در زمینه شرایط ساختمان و نگهداری آثار گنجینه به وضعیت ثابتی رسیده است یا خیر، توضیح داد: من در زمان مرمت موزه هنرهای معاصر تهران، نبودم و نمی‌توانم نظری درباره نحوه مرمت موزه بدهم اما می‌توانم بگویم که در زمان حال، متخصصان مرمت آمده و کار کرده‌اند و گزارش‌هایی را درباره حال و روز موزه مذکور و آثار موجود در آن تهیه شده است. ما به دنبال نقد گذشته نیستیم و می‌خواهیم شرایط موزه هنرهای معاصر تهران را بهتر کنیم. در حال حاضر، موزه هنرهای معاصر تهران نیازمند وجود کارگاه مرمت و حفاظت فعال است. آن کارگاه باید روزانه وضعیت نگهداری آثار را پایش کند و نتایج آن پایش را به صورت مرتب گزارش بدهد تا ما بدانیم که حال هر اثر موجود در گنجینه چگونه است. الان موزه هنرهای معاصر تلاش می‌کند که به صورت اضطراری، آثار پیکاسوی موجود در گنجینه‌اش را مرمت کند تا آن آثار برای نمایش آماده شوند؛ وضعیتی که این موزه قبلاً هم آن را تجربه کرده بود.

دبیری‌نژاد در پاسخ به اینکه آیا آثار پیکاسو موجود در گنجینه آسیب دیده‌اند؟ گفت: خیر. آن آثار آسیبی به معنای مخدوش یا نابود شدن، ندیده‌اند. آنها به دلیل تغییر دما و درجه رطوبت از شرایط بهینه خارج شده‌اند، شرایطی که ممکن است دیگر آثار گنجینه نیز به آن دچار شده باشند، به همین دلیل ما از تیم مرمت و حفاظت جدید بهره گرفتیم. در واقع، آسیب‌زدایی همه آثار موجود در گنجینه موزه هنرهای معاصر، برنامه بعدی ما است.

وی در پایان بیان کرد: همه موزه‌های هنرهای معاصر کشور در کنار هم می‌توانند آن‌چنان که باید و شاید در سطح جهانی دیده شوند و آثار موجود در آنها، متعلق به همه مردم است. مردم حق دارند که آثار موزه‌ای را ببینند و درباره نحوه نگهداری از آنها مطالباتی را مطرح کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، پیش از این، طی دو سال گذشته زمانی که عبدالرضا سهرابی مدیرکل هنرهای تجسمی بود، مشخص شد که برخی مواردی که در زمان بازسازی موزه هنرهای معاصر تهران لحاظ شده بود، به درستی انجام نشده است و هم برخی شیشه‌های پنجره‌های اصلی گالری‌ها تغییراتی غیراستاندارد داشتند و هم تغییرات دمایی و دمای غیرمناسب در زمان مرمت برای آثار گنجینه سبب شده بود که برخی از آثار دچار حمله حشرات شوند.

عبدالرضا سهرابی در گفتگویی با مهر در ابتدای سال ۱۴۰۲ و قبل از برکناری‌اش که اینجا می‌توانید بخوانید، بیان کرد: تغییراتی که در شیشه‌های موزه صورت گرفت باعث ورود نور زیاد به داخل می‌شود که نباید این اتفاق می‌افتاد. اینکه من می‌گویم این تغییرات نباید انجام می‌شد، بر اساس نظرات کارشناسان معماری و کارشناسان معماری و هنری موجود در موزه که در سطح جامعه هنری شناخته شده هستند، است. آنها اظهار کردند که این اقدامات اشتباه و به صلاح موزه نبوده است و من شخصا قضاوت نمی‌کنم و نمی‌دانم که چرا این اتفاقات افتاده است!