خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه: نهضت «زندگی با آیه‌ها» که از سال گذشته آغاز شده با استقبال شایانی روبه‌رو گردیده است. باید در وادی زندگی، با نوای قرآن همدم شویم و در هر کنج و کنار، جلوه‌های انس با کلام وحی را پدیدار سازیم. از گنجینه امثال قرآنی، برای بنای فرهنگی استوار بهره گیریم و آیات پرکاربرد را در حافظه سپرده، در سخن و عمل به کار بندیم، تا در این عرصه، نقشی ایفا کنیم. به سان پیامبر رحمت (ص) که خُلقش قرآن بود، ما نیز در پی کسب این منش والا باشیم. در راستای اعتلای نهضت ملی «زندگی با آیه‌ها»، هر گامی که برداریم، چراغی فرا راه جامعه روشن کرده‌ایم؛ نهضتی که در پی فهم و تبیین آیات الهی است. با همراهی و تشویق یکدیگر، این حرکت را تقویت کنیم، تا این کوشش‌ها، ثمری نیکو به بار آورد.
سوره بقره آیه ۲۱۶
کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَکُمْ ۖ وَعَسَیٰ أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ ۖ وَعَسَیٰ أَنْ تُحِبُّوا شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ ۗ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
جنگ [با دشمن] بر شما مقرّر و لازم شده، و حال آنکه برایتان ناخوشایند است. و بسا چیزی را خوش ندارید و آن برای شما خیر است، و بسا چیزی را دوست دارید و آن برای شما بد است؛ وخدا [مصلحت شما را در همه امور] می‌داند و شما نمی‌دانید.
ترجمه منظوم: بس بود چیزی که می‌دارید دوست / لیک از بهر شما شرّی دو توست
دومین روز از ماه مبارک رمضان به سوره بقره، آیه ۲۱۶ اختصاص دارد که خداوند در کتاب شریفش می‌فرماید: «کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تُحِبُّوا شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ؛ جنگ با دشمن بر شما واجب شده، هرچند برایتان ناخوشایند است! چه بسا چیزی را دوست نداشته باشید، اما به نفعتان باشد. چه بسا هم چیزی را دوست داشته باشید، اما به ضررتان باشد. سود و زیان واقعی‌تان را خدا می‌داند، شما که نمی‌دانید.»
همیشه به دلبخواه تو نیست
در آن با چنگ و دندان دفاع‌کردن‌های چسبیده به دقیقه نود، در آن نفس‌نفس‌زدن‌های چند متر مانده به خط پایان، در آن واپسین تاریکی‌های قبل از دمیدن روشنایی، نشانه‌هایی هست برای آنها که فکر می‌کنند. تا فراموش نکنند که راه پیروزی، همیشه قرار نیست از دوست‌داشتنی‌ها بگذرد. تا یادشان نرود که گاهی برای چشیدن شیرینی، راهی به جز مزه‌کردن تلخی‌ها نداری. شاهد حی و حاضرش همین قدرت نظامی‌ای است که مایه‌ی چشم‌روشنی این روزهایمان‌اند. اگر نبود آن هشت سال پر اشک و خون، اگر نبود آن ایستادگی با شکوه، کی خودمان را باور می‌کردیم؟ کی به فکر فتح این قله‌ها می‌افتادیم؟
یک قاعده‌ی کلیدی برای زندگی بهتر
زندگی ما پر از حسرت‌ها و ناکامی‌هایی است که گاهی دل‌شکسته‌مان می‌کند. اما خداوند مهربان در این آیه‌ی ارزشمند از یک قاعده‌ی کلیدی زندگی پرده برمی‌دارد؛ قاعده‌ای که اگر آن را به‌درستی درک کنیم، می‌توانیم آسان‌تر با چالش‌های زندگی کنار بیاییم و از حسرت‌ها رهایی یابیم. کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ کُرْهٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَکُمْ وَعَسَی أَنْ تُحِبُّوا شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ [۱]. آنچه در ظاهر ناخوشایند است، ممکن است سرشار از خیر و برکت باشد و برعکس. پس نگاه سطحی کافی نیست؛ باید به حکمت و علم الهی اعتماد کرد.
تا به حال برایتان پیش آمده که چیزی را دوست داشته باشید اما بعدها متوجه شوید به ضررتان بوده؟ یا از چیزی بیزار باشید و در نهایت ببینید که خیری در آن بوده است؟ فعَسی أَنْ تَکْرَهُوا شَیْئاً وَ یَجْعَلَ اللَّهُ فیهِ خَیْراً کَثیراً [۲]
این آیات علاوه بر هدایت فردی، به ما درس ایستادگی اجتماعی نیز می‌دهد. خداوند جنگ با دشمنان را واجب کرده است، هرچند انسان‌ها از آن گریزان‌اند. اما آیا بدون مبارزه و مقاومت می‌توان امنیت و عدالت را محقق کرد؟ ما صلح‌طلبیم، اما صلح، با شعارهای سطحی و بدون اقدام عملی، هرگز محقق نخواهد شد. راه رسیدن به صلح، جنگ با دشمنان صلح است. رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند: «هزینه‌ی تسلیم در برابر قدرتهای زورگو به مراتب بیشتر از هزینه‌ی ایستادگی در مقابل آنها است .»[۳]
مثل امروز که مبارزه در برابر صهیونیست‌ها، نه‌تنها راهی برای دفاع از مظلومین بلکه مسیری برای حفظ هویت و عزت و پیشرفت ملت‌های مسلمان است. امام خمینی؟ ره؟ با بینشی قرآنی، جنگ تحمیلی را نه تهدید بلکه فرصتی برای انقلاب و پیشرفت آن می‌دانستند [۴] و می‌فرمودند: «هر روز ما در جنگ، برکتی داشته‌ایم که در همۀ صحنه‌ها از آن بهره جسته‌ایم. ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت نمودیم. ما پرده از چهرۀ تزویر جهانخواران کنار زدیم، ابهت دو ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم و به این نتیجه رسیدیم که باید روی پای خودمان بایستیم. جنگ ما فتح فلسطین را به دنبال خواهد داشت، و از همه این‌ها مهم‌تر استمرار روح اسلام انقلابی در پرتو جنگ تحقق یافت .»[۵]
وَ اللَّهُ یَعْلَمُ وَ أَنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ. گویا خداوند می‌فرماید: به من اعتماد کنید. شما که از اسرار پشت پرده آگاه نیستید.
خداوند در این آیه از ما خواسته است که:
به حکمت الهی در حوادث زندگی و احکام دینی اعتماد کنیم، حتی اگر در ظاهر خوشایندمان نباشد.
برای عمل به این آیه در زندگی می‌توانیم:
_ در مواجهه با وظایف دشوار و لحظات سخت زندگی، ناامید نشویم و به یاد آوریم که خداوند همیشه خیر و صلاح ما را می‌خواهد.
_ اهل مبارزه باشیم و جنگیدن و مبارزه را بواسطه سختی‌های ظاهری‌اش، رها نکنیم.
_ تمرین کنیم در انتخاب‌های سخت، به جای تسلیم در برابر آسان‌ترین مسیر، به راه درست پایبند باشیم.
_ فهرستی از اتفاقات سخت گذشته تهیه کنیم و به یاد آوریم که چگونه در نهایت به نفع ما تمام شدند.
[۱]. سوره بقره، آیه ۲۱۶: جنگ با دشمن بر شما واجب شده، هرچند برایتان ناخوشایند است! چه بسا چیزی را دوست نداشته باشید، اما به نفعتان باشد. چه بسا هم چیزی را دوست داشته باشید، اما به ضررتان باشد.
[۲]. سوره نساء، آیه ۱۹: چه‌بسا از چیزی خوشتان نیاید، ولی خداوند، خیر فراوان در آن قرار داده باشد.
[۳]. مقام معظم رهبری، بیانات در مراسم تنفیذ حکم دوازدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران ۱۲/۰۵/۱۳۹۶
[۴]. حضرت امام خمینی؟ ره؟ در حدود ۵۰ سخنرانی و پیام به برکات بی‌شمار جنگ و جهاد از ابعاد مختلف پرداخته‌اند.
[۵]. بخشی از پیام امام به مسلمانان ایران و جهان و زائران بیت الله الحرام، ۰۶/۰۵/۱۳۶۶ صحیفه امام، ج ۲۰، ص ۳۲۵