به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام حمید احمدی رئیس کمیته فرهنگی آموزشی اربعین در یادداشتی به مفهوم اربعین در نظام شیعی پرداخته است که در ادامه می‌خوانیم:
در اندیشه شیعی مفهوم امامت در نظام معنایی خاص خود به عنوان مرجع دینی، زعیم سیاسی و ولی معنوی به قوت با مفاهیم رنج و رهایی گره می‌خورد و نظام معنایی برسازنده شیعی را می‌سازد.
در منظومه فکری، ولایت و امامت مفهوم هویت بخش هم‌پای نبوت برجسته است. امام در این اندیشه در طول تاریخ به خاطر ظلم و ستم رفته بر او همیشه در تنگنا و محرومیت قرار داشته و با حرمان مواجه بوده است. از این رو مظلومیت در طول حیات حتی در ارتحال‌شان جاری و قدسی، یعنی شهادت است.
این مظلومیت و محرومیت ائمه علیهم السلام در احقاق حق خود در اندیشه و فرهنگ شیعه حکایت از رنجی تاریخی و ایمانی دارد. و مبنای تولّی و تبری و مرزگذاری با دیگران نامعتقد حکایت دارد.
این رنج با مظلومیت و محرومیت امام علی علیه‌السلام آغاز می‌شود و با شهادت رنج‌بار امام حسین علیه‌السلام و اسارت خاندانش به اوج می‌رسد.به همین سبب شیعیان به عنوان اقلیت تاریخی در قبال این رنج و مظلومیت اهل بیت علیهم‌السلام خود را موظف به زنده نگه‌داشتن آن در قالب عزاداری، زیارت و اقدام‌هایی در قالب قیام و جهاد علیه شرایط و حکومت‌های جور و زنده نگه داشتن عنصر انتظار دانسته و مسئولانه عمل کردند.
اعتراض به وضع موجود از سوی شیعیان همواره در قالب عزاداری، بیان و نقد شرایط موجود در ضمن سوگواری انجام گرفته است. زمان نیز در این بستر قدسی شده و فاصله تاریخی آن با مظلومیت‌ها محو می‌شود و نظام معنایی تولید می‌شود که همیشه “حسینی و یزیدی”است و همه زمان کربلا و همه روزها عاشورا و باید با یزیدیان زمان حسین‌وار جهاد کرد.
مراسم و مناسک عزاداری عاشورا و اربعین در این منظومه اندیشگی و معنایی تفسیر و قابل ادراک خواهد بود. این مراسم یادآوری مکرر آن رنج‌های فراتاریخی در خدمت این زمان قدسی به یکی از مجاری بازتولید هویت شیعی بدل شده است به طوری که افراد در این مراسم احساس وسیع‌تری از خویشتن پیدا و با همفکران و هم نظران پیوندهای هویتی و همبستگی‌های اجتماعی عاطفی‌تر و غلیظ‌تری برقرار می‌کنند.
از این‌رو مراسم سوگ سالار شهیدان که همزاد تاریخ شیعه است و با تدبیر و هوشمندی ائمه علیهم‌السلام به جریان تاریخی، قدسی تبدیل و سنت و سیره‌ای ترسیم و تثبیت گردید که از بازروایی و واگویی مصائب و رنج‌های حسین بن علی علیهماالسلام، فرزندان و یارانش از برپایی مراسم، رفتن پیاده به زیارت، اطعام و سرودن شعر و مرثیه سرایی مورد ترغیب و تشویق قرار گرفته‌است.
اربعین از این منظر که با پیاده‌روی چند ده کیلومتر و سختی‌های زیادی همراه هست، نوعی تحمل رنج شیرین و مقدس است و سلوک زائرانه خاصی را طراحی، ترغیب و هنجار سازی کرده که به یک فرهنگ پایدار و هویت ایمانی تبدیل شده است که با نمادها، اِلمان‌ها، موسیقیایی سوگ و عزا، نمایش‌ها، جغرافیا، زمان و مکان‌هایی که به تبع آن قداست یافته و به فرهنگ و نظام معنایی تبدیل شده‌اند. که نه تنها برای شیعیان بلکه برای پیروان مذاهب و ادیان الهام بخش و تداعی کننده آلام و رنج‌ها و پیام‌های رهایی بخش حماسه خونین کربلاست.