بازار؛ گروه بین الملل: بازار محصولات پتروشیمی طی سال های اخیر به یکی از پر رونق ترین بازارهای جهانی تبدیل شده است. علاوه بر افزایش چشمگیر تقاضا برای این محصولات، می توان گفت که تولید آنها تنها در دست کشورهایی معدود قرار داشته که بنابر گزارش روزنامه تهران تایمز، ۲۸ درصد بازار جهانی این صنعت در اختیار ایران قرار دارد.
از سوی دیگر، برخی مشتقات پتروشیمی همچون پروپیلن که در صنایع مختلف دارای کاربرد فراون است نیز بعه دلیل تغییرات ژئوپولیتیکی اخیر جهان در حال تغییر هستند. در بزرگترین تغییر رخ داده، «گلوبال دیتا انرژی» در تازه ترین گزارش خود از بازار پروپیلن گزارش داده است که ظرفیت تولید پروپیلن چین به عنوان بزرگ ترین تولید کننده این ماده استراتژیک پتروشیمی تا سال ۲۰۳۰ به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
مهمترین فاکتوری که دست بالای بازار پروپیلن را در اختیار شرکت های چینی قرار داده، مساله دستیابی به نفت ارزان قیمتی است که عمدتا از طریق روسیه تامین می شود
رشد فزاینده صنایعی چون خودروسازی، صنایع وابسته به پرتروشیمی و پارچه بافی در چین را می توان بزرگترین محرک های بازار پروپیلن برای این کشور دانست. بنا بر آخرین داده های گلوبال انرژی دیتا، ۳۲ پروژه عمرانی ساخت واحدهای تولیدی پروپیلن در چین در حال ساخت هستند که تا سال ۲۰۳۰ به بهره برداری خواهند رسید. در صورت تکمیل این واحدها، ظرفیت تولید پروپیلن چین به ۲۲.۸۷ میلیون تن در سال افزایش خواهد یافت. چینی ها همچنین ۱۴ پروژه ساخحت واحدهای پتروشیمی را تصویب کرده اند که البته هنوز اقدامی برای ساخت آنها صورت نگرفته است.
نفت ارزان، موتور محرک رشد صنعت پتروشیمی چین!
با توجه به آمارهای ذکر شده در بالا بدیهی است که میزان تولید و صاردات پروپیلن چین به دلیل برخورداری از نیروی انسانی ارزان قیمت و البته فناوری به روز، طی سال های آتی رشد خواهد داشت. اما مهمترین فاکتوری که دست بالای بازار پروپیلن را در اختیار شرکت های چینی قرار داده، مساله دستیابی به نفت ارزان قیمتی است که عمدتا از طریق روسیه تامین می شود.
توافق احتمالی هسته ای میان ایران و آمریکا دستکم در بخش صنایع پتروشیمی، می تواند به ضرر مالی چین در بازار منتهی شده و ظاهرا این همان چیزی است که دولت ترامپ در پس استراتژی خود در معاملات به دنبال آن است
با اینحال، از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، بخش عمده ای از تلاش های آمریکا بر محدودسازی اقتصاد چین و جلوگیری از دستیابی به نفت ارزان قیمت توسط این کشور متمرکز شده است. در حالیکه دونالد ترامپ اوایل هفته جاری خریداران نفت ایران را به تحریم و قطع روابط تجاری با آمریکا تهدید کرد، اما به نظر می رسد هدف نهایی وی، نه نفت ایران بلکه جلوگیری از دستیابی پکن به نفت های تخفیف داری است که هزینه تولید را برای شرکت های چینی به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
کاهش توان رقابت چین با بازگشت نفت ایران و روسیه به بازار جهانی
نکته ای که باید به آن توجه داشت اینکه در صورت موفقیت ایران و روسیه در دستیابی به توافق تجاری پایدار با آمریکا، نفت تولیدی دو کشور به سبد رسمی اوپک پلاس بازگشته و عملا چینی ها قدرت چانه زنی خود برای دستیابی به تخفیف های نفتی را از دست خواهند داد. چنین وضعیتی می تواند علاوه بر محدودسازی اقتصاد چین و افزایش هزینه تولید، فضای رقابت برای تخصیص سهم بیشتری از بازار پتروشیمی جهانی را به ایران و روسیه تخصیص دهد. با این حساب، توافق احتمالی هسته ای میان ایران و آمریکا دستکم در بخش صنایع پتروشیمی، می تواند به ضرر مالی چین در بازار منتهی شده و ظاهرا این همان چیزی است که دولت ترامپ در پس استراتژی خود در معاملات به دنبال آن است.
برای اثبات این مدعا کافی است به سخنان شب گذشته رئیس جمهور آمریکا در خصوص توافق با ایران توجه کرد. دونالد ترامپ تاکید کرد که هدف وی از ادامه مذاکرات هسته ای با ایران، دستیابی به توافقی دائمی است. دستیابی به توافق دائمی البته نیازمند چارچوب های مشخص مورد توافق میان دو طرف بوده و در صورت موفقثیت تهران و واشنگتن برای دستیابی به چنین توافقی، احتمالا مساله شکل مراودات تجاری با چین نیز در توافق میان دو طرف گنجانده خواهد شد.